Osoba, która zamierza przebywać w Finlandii przez okres dłuższy niż rok, powinna złożyć zgłoszenie o zmianie adresu do fińskiego rejestru ludności w ciągu tygodnia od przyjazdu do tego kraju.
Z informacji Joanny Narkiewicz-Tarłowskiej, starszego menedżera, doradcy podatkowego w PricewaterhouseCoopers wynika, że w związku z rejestracją pobytu nadany zostanie numer identyfikacji osobistej, który używany jest również do kontaktów z fińskim zakładem ubezpieczeń społecznych (KELA) oraz z urzędem skarbowym. Jeśli osoba przyjeżdżająca do Finlandii zamierza pozostać w tym kraju krócej niż rok, numer identyfikacji osobistej może uzyskać w urzędzie skarbowym.

Opodatkowanie w Finlandii

Osoba podejmująca pracę w Finlandii lub oddelegowana tam przez polskiego pracodawcę co do zasady będzie podlegała opodatkowaniu w tym kraju.
- Zakres obowiązku podatkowego w Finlandii zależy od statusu rezydencji podatkowej danej osoby. Według fińskich przepisów, za rezydenta podatkowego w Finlandii uważa się osobę, która ma swoje stałe miejsce zamieszkania w Finlandii oraz która zwykle tam przebywa, lub która nieprzerwanie przebywa w tym kraju przez okres dłuższy niż sześć miesięcy - tłumaczy ekspert PricewaterhouseCoopers.
Możliwe jest traktowanie osoby za fińskiego nierezydenta podatkowego przez część roku, a za rezydenta przez pozostałą część (tzw. łamanie rezydencji). W przypadku opuszczenia Finlandii przez osoby posiadające obywatelstwo fińskie, zakłada się, że rezydencja fińska zostaje zachowana przez okres trzech lat od opuszczenia kraju. Ciężar dowodu, że fińska rezydencja została utracona, ciąży na podatniku.
Osoba uważana za fińskiego rezydenta podatkowego będzie zobowiązana do opodatkowania całości światowych dochodów w Finlandii, łącznie z dochodami z pracy, z kapitałów i nieruchomości za granicą. Natomiast osoba będąca nierezydentem podatkowym w Finlandii będzie musiała opodatkować jedynie dochody z pracy w Finlandii oraz inne dochody ze źródłem w Finlandii.
Jak podkreśla Joanna Narkiewicz-Tarłowska, dochody osiągane przez Polaka z tytułu pracy na terytorium Finlandii będą, co do zasady, podlegały opodatkowaniu w Finlandii, chyba że łącznie spełnione będą następujące trzy warunki: okres lub okresy pobytu pracownika w Finlandii nie przekroczą 183 dni w danym roku kalendarzowym, wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma siedziby ani miejsca zamieszkania w Finlandii, a koszty wynagrodzenia nie są ponoszone przez zakład lub stałą placówkę pracodawcy na terenie Finlandii. W takim przypadku wynagrodzenie będzie podlegało opodatkowaniu jedynie w Polsce.
- Gdyby jednak jeden z wymienionych warunków nie był spełniony, dochód będzie podlegał opodatkowaniu zarówno w Finlandii (jako państwie źródła), jak i w Polsce, (jeśli dana osoba jest polskim rezydentem podatkowym). W takim przypadku, zgodnie z postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartej między Polską a Finlandią, która przewiduje metodę zaliczenia proporcjonalnego, od podatku należnego w Polsce za dochód uzyskany za pracę w Finlandii odliczyć można kwotę zapłaconego fińskiego podatku - do wysokości polskiego zobowiązania podatkowego - argumentuje ekspert.

Podział dochodów

W Finlandii dochody podlegające opodatkowaniu klasyfikuje się według źródła dochodów, a następnie według rodzaju dochodu. Dochód może pochodzić z jednego z trzech źródeł: działalności gospodarczej, rolnictwa albo innych, tzw. źródeł osobistych. Koszty uzyskania przychodów z jednego źródła są odliczalne jedynie od przychodów z tego samego źródła. Również podstawę opodatkowania oblicza się osobno dla każdego ze źródeł.
- W ramach dochodu osobistego rozróżnia się między dochodem z kapitałów oraz dochodem zarobkowym. Dochód z kapitałów podlega opodatkowaniu liniową stawką PIT w wysokości 28 proc. Natomiast dochód zarobkowy opodatkowuje się podatkiem państwowym według progresywnej skali, i dodatkowo podatkiem gminnym - tłumaczy nasza rozmówczyni.
Dochód ze stosunku pracy należy zaliczyć do dochodu zarobkowego. Do dochodu ze stosunku pracy zalicza się, prócz wypłaty, świadczenia wypłacane przez pracodawcę, takie jak: premie, pokrycie prywatnych kosztów życia, samochód służbowy na prywatny użytek, obiady opłacane przez pracodawcę i inne.
Dodatkowo, dochód ze stosunku pracy obciążony jest podatkiem gminnym, którego wysokość waha się od 16 do 21 proc., zależnie od decyzji danej gminy (czyli w konsekwencji od miejsca zamieszkania podatnika). Przykładowo stawka podatku gminnego w Helsinkach wynosi 17,5 proc.
- Fińscy rezydenci podatkowi będący członkami kościołów ewangelicko-luterańskiego albo prawosławnego są też zobowiązani odprowadzać podatek kościelny w wysokości od 1 do 2,25 proc. dochodu - stwierdza nasza ekspert.
Osoby uznane za fińskich nierezydentów podatkowych podlegają opodatkowaniu liniową stawką podatkową w wysokości 35 proc. przychodu. Należy również zwrócić uwagę na możliwość preferencyjnego opodatkowania zagranicznych ekspertów. Osoba uważana za eksperta podlega stawce liniowej 35 proc. od przychodu, pod warunkiem nabycia fińskiej rezydencji podatkowej poprzez pobyt dłuższy niż sześć miesięcy, przez okres do czterech lat od początku oddelegowania. Dodatkowo wynagrodzenie eksperta nie może być niższe niż 5,8 tys. euro miesięcznie, w każdym miesiącu zastosowania preferencyjnego opodatkowania.

Rozliczenie pracy

Do dochodu ze stosunku pracy w Finlandii zalicza się nie tylko wypłaty pieniężne, ale także świadczenia w naturze i inne nieodpłatne lub preferencyjne świadczenia. Jak podkreśla Joanna Narkiewicz-Tarłowska, przykładowo, gdy w Finlandii pracodawca oferuje nam mieszkanie, samochód na prywatny użytek lub obiady, ich wartość powinna zostać doliczona do dochodu podlegającego opodatkowaniu, co, w konsekwencji, będzie oznaczało większy podatek do zapłaty. Wartość świadczeń ustalana jest corocznie przez fińską krajową izbę skarbową. Jeśli wartość świadczenia nie wynika z przepisów ani z wskazówek izby, podlega opodatkowaniu ich wartość rynkowa. Niektóre świadczenia są zwolnione z opodatkowania, pod warunkiem że pracodawca oferuje je wszystkim pracownikom.
Szczegółowe zasady ustalania wartości świadczeń dotyczą m.in. mieszkania czy domu udostępnionego przez pracodawcę. Wartość podlegająca opodatkowaniu zależy od lokalizacji budynku, daty zbudowania i wielkości mieszkania. Przykładowo miesięczna wartość stumetrowego mieszkania w Helsinkach, udostępnionego przez pracodawcę, waha się od 765 do 930 euro, zależnie od roku, w którym budynek został wzniesiony.
- Bezpłatne obiady generalnie wycenia się na 5 euro od obiadu. Natomiast, jeśli pracodawca oferuje nam talony obiadowe, opodatkowaniu podlega 75 proc. ich wartości nominalnej, lecz nie mniej niż 5 euro. Jeśli wartość nominalna talonu przekracza 8,40 euro, opodatkowaniu podlega całość wartości nominalnej - podaje Joanna Narkiewicz-Tarłowska.
Z informacji naszej ekspert wynika też, że opodatkowanie świadczenia w formie samochodu zależy od tego, czy pracownik używa samochodu zupełnie bezpłatnie czy też częściowo odpłatnie. W pierwszym przypadku pracodawca pokrywa wszystkie wydatki związane z samochodem, natomiast w drugim pracownik pokrywa przynajmniej koszt paliwa. Obliczenie wartości do opodatkowania zależy też od roku, w którym zaczęto używać samochodu. Co do zasady, wartość podatkowa świadczenia obliczana jest na podstawie ceny samochodu z początku miesiąca, w którym zaczęto go używać, po odliczeniu 3,4 tys. euro.
W przypadku bezpłatnego używania telefonu domowego lub komórkowego, wartość do opodatkowania wynosi 20 euro miesięcznie.
Również pożyczka od pracodawcy może być uznana za świadczenie, jeśli jest ona nieoprocentowana albo oprocentowana preferencyjnie. Wartością do opodatkowania jest wtedy różnica między podstawową stopą procentową ustaloną przez fińskie Ministerstwo Finansów (4,25 proc. w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2007), a ewentualną stopą procentową ustaloną przez pracodawcę.
Podstawa prawna
Umowa między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Finlandii w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku podpisana w Helsinkach 26 października 1977 r. (Dz.U. z 1979 r. nr 12, poz. 84 z późn. zm.).