Kontrolowany nie może odmówić oględzin placu budowy tylko dlatego, że urzędnik nie ma kasku ochronnego. Powinien mu go sam zapewnić, jeśli wymaga tego bezpieczeństwo – wynika z wyroku NSA.
Chodziło o podatniczkę, która musiała zapłacić 500 zł kary porządkowej za niewpuszczenie pracowników urzędu skarbowego na plac budowy. Urzędnicy chcieli dokonać oględzin miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Miało to związek z prowadzoną u podatniczki kontrolą rozliczeń w VAT, w związku ze złożeniem przez nią wniosku o zwrot nadwyżki podatku. Przed zwrotem podatku urzędnicy postanowili na własne oczy zobaczyć prowadzoną przez podatniczkę inwestycję budowlaną. Nie mieli jednak własnych kasków ochronnych. Kobieta dwukrotnie odmówiła im wstępu.
Naczelnik Urzędu Skarbowego w Nysie uważał, że odmowa była bezzasadna, a urzędnicy powinni zostać wyposażeni przez podatniczkę w kaski i wpuszczeni na posesję stanowiącą plac budowy. Nałożył więc na podatniczkę karę porządkową, na podstawie art. 262 par. 1 ordynacji podatkowej.
Kobieta uważała, że urzędnicy powinni byli przyjechać na miejsce oględzin z własnymi kaskami, bo dobrze wiedzieli, gdzie jadą. Kaski powinien był im zapewnić urząd skarbowy, a nie kontrolowany – przekonywała. Podkreślała, że sama zwróciła się z prośbą do naczelnika US o zaopatrzenie pracowników kontroli w kaski, by jak najszybciej mogło dojść do oględzin. Zwracała uwagę, że wszystkie jednostki inspekcyjne, takie jak nadzór budowlany czy inspekcja pracy mają własne kaski, które zapewnia im pracodawca.
WSA w Opolu stwierdził, że odmowa wpuszczenia urzędników miałaby uzasadnienie, gdyby nie chcieli oni założyć kasków ochronnych. Podatnik nie mógł natomiast odmówić im wejścia na plac budowy tylko z tego powodu, że ich ze sobą nie przywieźli – stwierdził WSA. Zwrócił uwagę na przepisy kodeksu pracy (304 par. 4 i 3044), z których wynika, że pracodawca jest zobowiązany zapewnić odzież ochronną osobom prowadzącym czynności inspekcyjne. Uznał, że kontrola podatkowa jest taką właśnie czynnością.
Tak samo orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Stwierdził, że kontrolowany podatnik powinien zapewnić kaski ochronne osobom prowadzącym kontrolę podatkową. – Wynika to zarówno z kodeksu pracy, jak i ordynacji podatkowej – wyjaśnił sędzia Marek Zirk-Sadowski. Zwrócił uwagę na art. 287 par. 5 ordynacji, który mówi, że kontrolujący są uprawnieni do wstępu na teren jednostki kontrolowanej oraz poruszania się po tym terenie na podstawie legitymacji służbowej bez uzyskiwania przepustki i podlegają przepisom o bezpieczeństwie i higienie pracy obowiązującym w danej jednostce. Argumentem NSA był też art. 286 par. 1 pkt 1 ordynacji, z którego wynika, że kontrolowany musi zapewnić kontrolującemu wstęp na grunt, do budynków, lokali lub innych pomieszczeń i zapewnić przy tym warunki do pracy.
Sędzia Zirk-Sadowski podkreślił, że z przepisów wynika na tyle szeroki zakres obowiązków, że bez wątpienia kontrolowany powinien również mieć odzież ochronną dla kontrolujących.

ORZECZNICTWO

Wyrok NSA z 18 lipca 2018 r., sygn. akt I FSK 874/18