Ministerstwo Finansów opublikuje dziś na stronach internetowych Program e-Podatki. Realizacja tego programu pozwoli na kompleksową informatyzację skarbówki. Zdaniem ekspertów założenia programu są dobre i przyniosą korzyści podatnikom i urzędnikom.
ANALIZA
Ministerstwo Finansów opracowało założenia do Programu e-Podatki. Jest to pierwszy krok do przeprowadzenia kompleksowej informatyzacji administracji skarbowej. W najbliższym czasie resort finansów ogłosi konkurs, w ramach którego zostanie wybrana firma, która zajmie się realizacją Programu e-Podatki. Jakie zmiany zostaną wprowadzone? Ma powstać scentralizowana baza danych podatników - jedna dla administracji skarbowej i celnej, która będzie dostępna on-line; podatnicy będą mieć własne konta podatkowe z dostępem osobistym, internetowym, telefonicznym; każdą sprawę będzie można załatwić w dowolnym urzędzie w Polsce; NIP będzie zastąpiony jednym numerem. To tylko niektóre z założeń programu, ale wszystkie zyskują aprobatę zarówno pracowników fiskusa, jak i niezależnych ekspertów.
- Wdrożenie nowego systemu oraz skonsolidowanie baz danych używanych w całym kraju będzie milowym krokiem w procesie reorganizacji administracji podatkowej - komentuje Agnieszka Tałasiewicz, partner Ernst & Young.

Fiskus czeka na zmiany

Program e-Podatki zakłada, że nowa scentralizowana baza w wielu obszarach zastąpi funkcjonujący dziś w skarbówce system Poltax. O jego działanie zapytaliśmy Tomasza Sokolnickiego, dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie. Stwierdza on, że obecnie funkcjonujący system Poltax wraz z jego podsystemami - bez którego nie sposób wyobrazić sobie dzisiaj pracy urzędów skarbowych - powstał na początku lat 90. ubiegłego wieku.
Zdaniem Tomasza Sokolnickiego z punktu widzenia pracowników administracji podatkowej i jej klientów do podstawowych niedoskonałości tego systemu można zaliczyć: rozproszenie informacji - 401 lokalnych baz danych z ograniczonymi możliwościami wymiany informacji on-line, np. brak dostępu podatników do informacji o stanie rozliczeń i prowadzonych spraw, duża pracochłonność i mała przyjazność systemu dla użytkownika, brak powiązań i wymiany danych pomiędzy publicznymi rejestrami i bazami zewnętrznymi, brak wystarczającego wsparcia dla obsługi dokumentów elektronicznych.
- Wady te wskazują na konieczne zmiany. Jednak nowoczesne technologie nie wystarczą, ich wdrożenie powinno być połączone z niezbędnymi zmianami w obszarze organizacji i legislacji - stwierdza dyrektor krakowskiej izby.



Ważne uproszczenia

Organy podatkowe nie mogą pozostawać w tyle za rozwojem elektronicznych środków komunikowania. Na ten aspekt zwraca uwagę dr Janusz Fiszer, który podkreśla, że plany informatycznej konsolidacji systemów celnych i podatkowych to krok w dobrym kierunku. Jedna baza danych o podatniku i system indywidualnych quasi-kont podatkowych niewątpliwie usprawni funkcjonowanie aparatu skarbowego.
Z punktu widzenia podatnika i jego doradcy podatkowego ważne jest uproszczenie procedur, np. poprzez wspomniane w planach resortu elektroniczne przekazywanie aktów notarialnych, a przede wszystkim - składanie deklaracji i zeznań podatkowych drogą elektroniczną, bez uzyskiwania tzw. kwalifikowanego, czyli bezpiecznego podpisu elektronicznego.
- Pozytywnie należy ocenić też planowane uproszczenie systemu przekazywania danych o wpłatach 1 proc. podatku dla organizacji pożytku publicznego. Również wzmocnienie Krajowej Informacji Podatkowej i powiększenie liczby osób udzielających podatnikom wyjaśnień to dobry pomysł - argumentuje dr Fiszer.
Dodaje, że z perspektywy podatnika pożądane byłoby uproszczenie systemu ewidencji stosowanej przez różne organy państwa, czyli unifikacja numerów NIP i PESEL. Dwa numery są niepotrzebne.

Korzyści dla wszystkich

Krzysztof Nowicki, ekspert z Kancelarii Prawniczej Magnusson, wskazuje na korzyści z wdrożenia Programu e-Podatki. Jego zdaniem jedną z głównych korzyści może być wprowadzenie scentralizowanej rejestracji pracującej na zasadzie jednej bazy danych.
- Umożliwienie dostępu do konta podatnika w każdym urzędzie skarbowym, gdzie podatnik znajdzie wszystkie informacje dotyczące jego historii, a także możliwość załatwienia własnych spraw podatkowych w dowolnym urzędzie w kraju brzmi obiecująco i może stanowić wymierną korzyść odczuwalną przez podatników - mówi Krzysztof Nowicki.
Podkreśla, że centralizacja umożliwi każdemu urzędowi dostęp on-line do wszystkich danych podatników i jednocześnie sprawniejsze podejmowanie działań wobec nich.

Szersza perspektywa

Wprowadzenie Programu e-Podatki umożliwi - a czasem wymusi - liczne zmiany w dzisiejszym sposobie funkcjonowania organów.
W tym kontekście istotne jest - jak radzi Agnieszka Tałasiewicz - aby nie ograniczać projektu jedynie do sfery rozwiązań informatycznych, ale wykorzystać tę szansę do optymalizacji procedur wewnętrznych oraz sfery kontaktów z podatnikami. Dla tych ostatnich kluczowe będzie, aby z jednej strony nowy system zapewniał bezpieczeństwo ich indywidualnych danych, a z drugiej był stosunkowo łatwy w obsłudze.