Kary dla przedsiębiorców w tym zakresie określa kodeks karny skarbowy. Zarówno nieudostępnienie danych JPK na żądanie skarbówki, jak i nieprzekazanie pliku JPK_VAT bez wezwania fiskusa zagrożone jest karą grzywny za przestępstwo skarbowe.
Odpowiedzialność
Rodzaj i wysokość kary za zaniechanie obowiązku wysyłki JPK uzależniony jest od tego, czy ten wynika z żądania organów podatkowych na skutek kontroli podatkowej. Na wezwanie fiskusa należy udostępnić pliki w ramach następujących struktur: księgi rachunkowe JPK_KR, wyciągi bankowe JPK_WB, magazyn (przyjęcia z zewnątrz, wydania na zewnątrz, rozchód wewnętrzny i przesunięcia międzymagazynowe) JPK_MAG, faktury (zestawienie faktur) JPK_FA, podatkowa księga przychodów i rozchodów JPK_PKPIR i ewidencja przychodów JPK_EWP. Dziś taki obowiązek spoczywa na dużych podmiotach, zaś od 1 lipca 2018 roku będzie dotyczył także mikro oraz małych i średnich przedsiębiorstw. Od 1 stycznia 2018 roku wszyscy podatnicy VAT mają obowiązek comiesięcznej wysyłki plików JPK_VAT bez wezwania organu podatkowego. Kodeks karno-skarbowy rozróżnia te dwie sytuacje wymierzając kary za nieprzesłanie plików JPK.
JPK na żądanie
W przypadku danych przekazywanych na żądanie fiskusa, które jest konsekwencją m.in. kontroli podatkowej, odpowiedzialność przedsiębiorcy uregulowana jest w art. 262 § 2a Ordynacji podatkowej. „Strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego bezzasadnie odmówili okazania lub nie przedstawili w wyznaczonym terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, ksiąg podatkowych, dowodów księgowych będących podstawą zapisów w tych księgach, mogą zostać ukarani karą porządkową do 2800 zł” – czytamy w akcie.
Warto zaznaczyć, że na przekazanie danych wymaganych przez organ skarbowy przedsiębiorca ma przynajmniej trzy dni od momentu otrzymania wezwania. Może je udostępnić drogą elektroniczną lub przekazać na nośniku tj. płycie CD/DVD, karcie pamięci, pendrivie itd. Aby uniknąć kary, warto przestrzegać określonych decyzją fiskusa terminów. Można także wnioskować o wydłużenie czasu na przekazanie informacji JPK. Uzasadnieniem dla takiego wniosku może być np. duża ilość danych lub nieobecność osoby decyzyjnej w firmie w czasie kontroli.
Pozwoli to na uniknięcie konsekwencji w razie niedostarczenia żądanych plików w wyznaczonym terminie.
Kary pieniężne w przypadku JPK na żądanie dotyczą nie tylko zaniechania obowiązku ich udostępnienia. Zgodnie z art. 83 kodeksu karnego skarbowego, „ kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub skarbowej udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, w szczególności kto wbrew żądaniu tej osoby odmawia okazania księgi lub księgę tak ą niszczy, uszkadza, czyni bezużyteczną , ukrywa lub usuwa, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych”. Stawka dzienna w tym przypadku w 2018 roku wynosi 210 złotych.
JPK_VAT bez wezwania fiskusa
W tym przypadku podatnik narazi się skarbówce zaniedbując ustawowy termin. 25. dzień miesiąca to ostatnia chwila na wysyłkę JPK_VAT za miesiąc poprzedni bez wezwania organu podatkowego. Wówczas podatnik może odpowiadać za nieprzekazanie informacji w ustawowym terminie, lub przekazanie nieprawdziwych informacji. Zgodnie z art.80 KKS, niezłożenie wymaganych informacji podatkowych wskazanym organom zagrożone jest karą grzywny 120 stawek dziennych. Jeszcze więcej zapłacą podatnicy, którzy przekazali skarbówce nieprawdziwe informacje. Wówczas kara grzywny wynosi 240 stawek dziennych.
| Kwota uszczuplenia kwalifikowana jako wykroczenie | do 10 500 | |||
| Grzywna wymierzana mandatem z urzędu skarbowego | od 210 do 4200 zł | |||
| Grzywna wymierzona nakazem sądu | od 210 do 21 000 zł | |||
| Kara wymierzona wyrokiem sądu | od 210 do 42 000 zł | |||
| Stawka dzienna | od 70 do 28 000 | |||
| Grzywna wymierzana przez sąd wyrokiem | od 700 do 20 160 000 | |||
| Grzywna wymierzana nakazem karnym | od 700 do 5 600 000 | |||
W celu uniknięcia kary za nieterminowe złożenie ksiąg podatkowych w postaci plików JPK, podatnik między innymi powinien niezwłocznie sprawdzić, czy jego oprogramowanie generuje księgi podatkowe w postaci plików JPK. Jeżeli nie, należy dokonać aktualizacji oprogramowania, ewentualnie wymienić oprogramowanie na nowe. Jeżeli tak, zalecamy jak najszybsze zapoznanie się z funkcjonalnością, przeprowadzenie testów kontrolnych. Gdyby z uzasadnionych powodów, w ustawowym terminie nie udało się udostępnić organowi kontrolującemu plików JPK na żądanie, warto wysłać pismo wyjaśniające, z ewentualną prośbą o wydłużenie terminu. Gdyby kara porządkowa została nałożona podatnikowi przysługuje prawo do złożenia zażalenia.
W przypadku plików JPK na żądanie, podatnik nie może skorzystać z tzw. czynnego żalu, ponieważ organ kontrolujący dysponuje wiedzą o nieterminowym złożeniu plików JPK.
Jeżeli natomiast pojawi się niewielkie opóźnienie przy wysłaniu pliku JPK_VAT, w celu uniknięcia kary jak najbardziej warto sięgnąć po to rozwiązanie.
- Dla przypomnienia, instytucję czynnego żalu reguluje Kodeks karny skarbowy. W art. 16, par. 1 czytamy, że nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu – mówi Barbara Przybylska, projektant systemów Comarch ERP.