Podatnicy, którzy w latach 2003-2007 pracowali za granicą i nie rozliczyli się z polskim fiskusem - mimo że mieli taki obowiązek - mogą jeszcze dziś złożyć wniosek o przyznanie abolicji podatkowej.
Z abolicji podatkowej mogą skorzystać podatnicy, którzy choć w jednym roku od 2003 do 2007 pracowali za granicą, musieli rozliczać w Polsce wszystkie swoje światowe dochody (podlegali nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce) i do rozliczenia zagranicznych zarobków zastosowanie miała metoda unikania podwójnego opodatkowania - proporcjonalnego odliczenia. Aby z rozwiązań abolicyjnych skorzystać, najpóźniej dziś trzeba złożyć bądź wysłać do urzędu skarbowego wniosek o jej przyznanie.

Termin nie do przywrócenia

Abolicja nie jest rozwiązaniem przyznanym podatnikom na czas nieokreślony. Dziś jest ostatni dzień na skorzystanie z niej. Podatnicy, którzy nie złożą wniosku o przyznanie abolicji, najpóźniej dziś stracą do niej prawo bezpowrotnie. Terminu ustawowego nie można w tym zakresie w żaden sposób przedłużyć. Warto pamiętać, że wniosek o przyznanie abolicji można np. przesłać pocztą, złożyć w polskim urzędzie konsularnym lub złożyć za pośrednictwem pełnomocnika.
Abolicja po spełnieniu ustawowych warunków przysługuje zarówno osobom, które zagranicznych zarobków w Polsce nie rozliczyły, jak i takim, które złożyły zeznanie w Polsce, wykazując dochody uzyskane za granicą.

Zarobki z raju poza abolicją

W zależności od tego, czy podatnik ukrył zagraniczne zarobki przed polskim fiskusem czy je opodatkował, abolicja podatkowa może przybrać jedną z trzech form, którą sam wybierze podatnik starający się o nią. Wybór formy będzie polegał na zaznaczeniu na wniosku PIT-AZ odpowiedniego kwadratu.
Organ podatkowy na wniosek podatnika sporządzony według ustalonego wzoru:
1) umarza zaległość podatkową w podatku dochodowym od osób fizycznych, powstałą za dany rok podatkowy, którego dotyczy wniosek abolicyjny, w wysokości stanowiącej różnicę między podatkiem należnym wynikającym z zeznania podatkowego albo z decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego a kwotą odpowiadającą podatkowi obliczonemu za ten rok podatkowy przy zastosowaniu do przychodów z pracy zasad określonych w art. 27 ust. 8 ustawy o PIT - metoda wyłączenia z progresją (umorzenie zaległości), lub
2) zwraca kwotę stanowiącą różnicę między podatkiem należnym wynikającym z zeznania podatkowego albo z decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego a kwotą odpowiadającą podatkowi obliczonemu za dany rok podatkowy, którego dotyczy wniosek, przy zastosowaniu do przychodów z pracy zasad określonych w art. 27 ust. 8 ustawy o PIT (metoda wyłączenia z progresją) - w przypadku dokonania wpłaty podatku dochodowego należnego za ten rok podatkowy wynikającego ze złożonego zeznania podatkowego albo z decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego (zwrot), lub
3) umarza zaległość i dokonuje zwrotu za dany rok podatkowy.
Warto wiedzieć, że umorzenie zaległości powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość. Natomiast zwrot obejmuje również wpłacone odsetki za zwłokę w części odpowiadającej kwocie zwrotu. Zasady te stosuje się odpowiednio do opłaty prolongacyjnej.
I tu ważna uwaga. Ustawy abolicyjnej nie można zastosować do przychodów uzyskiwanych w krajach i na terytoriach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, czyli w tzw. rajach podatkowych. Polskie przepisy wymieniają 40 krajów uznawanych za raje podatkowe. Najpopularniejsze z nich to m.in.: Aruba, Jersey, Kajmany, Księstwo Liechtensteinu, Wyspa Man czy Księstwo Monako.
Ważne!
Z abolicji podatkowej mogli także skorzystać podatnicy, którzy zarabiali za granicą w 2002 roku. Takie osoby wnioski o abolicję składały do 6 października 2008 r.



Złożenie PIT-AZ

Osoba, która ma prawo skorzystać z abolicji podatkowej, musi złożyć w urzędzie skarbowym wniosek - PIT-AZ. Do wniosku trzeba też załączyć oświadczenie potwierdzające uzyskanie przychodów z pracy poza Polską oraz zapłatę podatku za granicą (jeśli taki podatek trzeba było zapłacić). Zgodnie z przepisami ustawy abolicyjnej podatnik jest zobowiązany dołączyć do wniosku o przyznanie abolicji:
1) oświadczenie sporządzone według ustalonego wzoru - AZ-O złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań potwierdzające wysokość:
a) uzyskanych przychodów z pracy,
b) zapłaconego za granicą podatku, jeżeli podatnik był zobowiązany do jego zapłaty - wykazanych we wniosku o przyznanie abolicji;
2) zeznanie podatkowe za rok podatkowy, którego dotyczy wniosek - w przypadku gdy wniosek dotyczy umorzenia zaległości.
Jeżeli podatnik uzyskiwał zagraniczne przychody w więcej niż dwóch krajach (w danym roku podatkowym), musi złożyć kolejny wniosek PIT-AZ. W jednym wniosku PIT-AZ można wykazać zarobki zagraniczne tylko z dwóch krajów.

Decyzja z urzędu

Gdy podatnik złoży wniosek o przyznanie abolicji, musi poczekać na decyzję, którą w tej sprawie wyda urząd skarbowy. W sprawie umorzenia zaległości oraz zwrotu organ podatkowy wydaje, bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie sześciu miesięcy od dnia złożenia wniosku o udzielenie abolicji podatkowej, decyzję, w której określa wysokość umorzonej kwoty zaległości lub kwoty zwrotu.
Również na odzyskanie pieniędzy z abolicji przepisy przewidują ustawowy termin. Zgodnie z ustawą abolicyjną zwrot po udzieleniu abolicji może nastąpić:
1) w gotówce,
2) na wskazany rachunek bankowy podatnika lub rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej
- w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji określającej wysokość kwoty zwrotu.
Trzeba dobrze przemyśleć, w jakiej formie pieniądze z abolicji mają nam być zwrócone. Kwota zwrotu wypłacana za pośrednictwem poczty na podstawie przekazu pocztowego jest pomniejszana o koszty jej przesłania.
Za dzień wypłaty zwrotu uważa się dzień:
1) obciążenia rachunku bankowego organu podatkowego na podstawie polecenia przelewu;
2) złożenia przekazu pocztowego;
3) wypłacenia kwoty zwrotu przez organ podatkowy lub postawienia kwoty zwrotu do dyspozycji podatnika w kasie.
Jeśli urząd skarbowy spóźni się z wydaniem decyzji lub wypłatą pieniędzy, podatnikowi będą się należały odsetki. Kwota zwrotu z abolicji podlega bowiem oprocentowaniu w wysokości opłaty prolongacyjnej wyłącznie w przypadku, gdy decyzja określająca wysokość kwoty zwrotu nie została wydana w terminie lub kwota zwrotu nie została wypłacona w terminie. Oprocentowanie ustala się według stawki obowiązującej w dniu, w którym upłynął termin wypłaty kwoty zwrotu.
Zachowanie terminów podatkowych
Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:
1) wysłane za pomocą środków komunikacji elektronicznej, za poświadczeniem przedłożenia, do organu podatkowego lub do jednostki informatycznej obsługi administracji podatkowej;
2) nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego albo złożone w polskim urzędzie konsularnym;
3) złożone przez żołnierza lub członka załogi statku morskiego w dowództwie jednostki wojskowej lub kapitanowi statku;
4) złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego;
5) złożone przez osobę aresztowaną w administracji aresztu śledczego.
SŁOWNIK
Metoda proporcjonalnego odliczenia - zagraniczny podatek uiszczony już za granicą zostanie zaliczony na poczet podatku polskiego obliczonego od całości dochodów - w takiej proporcji, w jakiej zagraniczny dochód pozostaje w stosunku do całości dochodu danego podatnika.
Jak podaje Ministerstwo Finansów, w latach 2002-2007 metoda proporcjonalnego odliczenia obowiązywała w umowach z następującymi krajami: Armenią, Australią, Austrią (od 1 stycznia 2006 r.), Belgią (od 1 stycznia 2005 r.), Chile (od 1 stycznia 2004 r.), z Danią, Egiptem, Finlandią, Gruzją (od 1 stycznia 2007 r.), Holandią (od 1 stycznia 2004 r.), Iranem (od 1 stycznia 2007 r.), Islandią, Kazachstanem, Kirgistanem (od 1 stycznia 2005 r.), Koreą Południową, Macedonią, Malezją, Mołdową, Rosją, Stanami Zjednoczonymi, Syrią (od 1 stycznia 2004 r.), Szwecją (od 1 stycznia 2006 r.), Tadżykistanem (od 1 stycznia 2005 r.), Uzbekistanem i Wielką Brytanią (od 1 stycznia 2007 r.). Metoda proporcjonalnego odliczenia ma również zastosowanie do przychodów uzyskanych w krajach, z którymi Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (np. Arabia Saudyjska, Libia, Afganistan, Brazylia).
Metoda wyłączenia z progresją - dochód z tytułu pracy wykonywanej za granicą i tam opodatkowany zgodnie z miejscowym prawem podatkowym będzie już zwolniony od opodatkowania w Polsce, z jednoczesnym uwzględnieniem go dla potrzeb ustalenia tzw. stopy podatkowej, która zostanie zastosowana do opodatkowania pozostałej części dochodu danej osoby uzyskanego już w Polsce.
Nieograniczony obowiązek podatkowy - osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.
Ograniczony obowiązek podatkowy - osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Polski miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Polski na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia, oraz od innych dochodów osiąganych na terytorium RP.
Podstawa prawna
• Ustawa z 25 lipca 2008 r. o szczególnych rozwiązaniach dla podatników uzyskujących niektóre przychody poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 143, poz. 894).
DGP