Po wyroku ETS w sprawie Magoora podatnicy mogą odzyskać nieodliczony VAT od paliwa. Aby odzyskać część podatku, należy skorygować wcześniejsze deklaracje i złożyć wniosek. Należałoby dostosować ustawę o VAT w zakresie odliczania podatku od paliwa do wyroku ETS.
RAPORT
Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) wydał wyrok w sprawie Magoora (C-414/07) dotyczący możliwości odliczania VAT naliczonego przy zakupie paliwa do samochodu używanego w ramach prowadzonej działalności na podstawie umowy leasingu. ETS uznał, że wprowadzanie w momencie wejścia Polski do Unii Europejskiej do polskiego porządku prawnego nowych regulacji w zakresie odliczania VAT było niezgodne z regulacjami unijnymi, jeśli faktycznie prowadziło ono do ograniczenia zakresu prawa do odliczenia VAT w stosunku do przepisów obowiązujących wcześniej.

Uprawnieni podatnicy

Zdaniem ekspertów Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe - którzy reprezentowali przed ETS spółkę Magoora - prawo do odzyskania VAT na podstawie wyroku ETS w sprawie Magoora przysługuje tym wszystkim podatnikom VAT, którzy wykorzystywali do działalności opodatkowanej VAT samochody oraz nabywali do nich paliwo, a jednocześnie ze względu na przepisy, które w wyniku orzeczenia ETS uznane zostały za niezgodne z prawem wspólnotowym, nie dokonywali odliczenia od nabycia tych samochodów i/lub od nabycia paliwa do nich. Przy tym ważne jest, jakiego rodzaju były to samochody.
ETS uznał za niezgodne z dyrektywami polskie przepisy, jedynie w tym zakresie, w którym wprowadziły one ograniczenia w odliczaniu VAT w większym stopniu niż obostrzenia istniejące 30 kwietnia 2004 r.
- Zatem prawo do odzyskania VAT mają wszyscy, którym takie prawo przysługiwałoby według stanu prawnego na dzień przed wejściem Polski do UE - wyjaśnia Zbigniew Liptak, doradca podatkowy współpracujący z Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe.
Dodaje, że przykładowo, podatnik VAT, który w kwietniu 2004 r. kupił samochód bez homologacji ciężarowej i przez kilka lat używał tego samochodu do działalności gospodarczej, nie ma prawa do odzyskania VAT, bo według przepisów obowiązujących 30 kwietnia 2004 r. takie prawo mu nie przysługiwało. Analogicznie sprawa się ma z ograniczeniami wprowadzonymi w 2005 roku, gdy w miejsce tzw. wzoru Lisaka wprowadzono kolejne ograniczenia.

Ograniczenia polskiej ustawy

Z orzeczenia w sprawie Magoora wynika generalnie, że polski ustawodawca, ograniczając prawo do odliczenia przy nabyciu paliwa (oraz samych samochodów czy też ich leasingu) od 1 maja 2004 r., a następnie 22 sierpnia 2005 r., naruszył prawo wspólnotowe, w szczególności tzw. klauzulę stałości wynikającą z VI Dyrektywy. Na ten aspekt zwraca uwagę Przemysław Skorupa, doradca podatkowy współpracujący z Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe, który stwierdza, że naruszenie prawa wspólnotowego przez polskiego ustawodawcę ma znaczenie zarówno z punktu widzenia dotychczasowych rozliczeń podatników, którzy użytkowali samochody, których dotyczył wyrok - tj. samochody z kratką oraz samochody spełniające tzw. wzór Lisaka, jak i ich rozliczeń bieżących oraz przyszłych.
W odniesieniu do podatników, którzy w przeszłości użytkowali tego typu samochody, uprawnieni oni są do skorygowania wcześniej złożonych deklaracji i odzyskania nieodliczonego wcześniej podatku naliczonego m.in. z tytułu nabycia paliwa do wspomnianych samochodów.
- W przypadku natomiast gdy podatnicy tacy nadal użytkują samochody spełniające kryteria uprawniające do odliczenia paliwa przed 1 maja 2004 r. lub zgodnie z przepisami obowiązującymi przed 22 sierpnia 2005 r., wówczas mogą na bieżąco odliczać podatek naliczony wynikający z nabycia paliwa do takich samochodów - argumentuje Przemysław Skorupa.
Podkreśla też, że być może orzeczenie w sprawie Magoora wymusi również pewne zmiany na rynku motoryzacyjnym, które pozwolą na odliczanie całości VAT przy nabyciu niektórych samochodów, jeżeli będą one spełniały kryteria wynikające faktycznie z poprzednio obowiązujących przepisów.



Odzyskanie VAT

Łukasz Karpiesiuk, doradca podatkowy współpracujący z Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe, wskazuje, kto i jak może po wyroku Magoory starać się o odzyskanie VAT. Zdaniem naszego rozmówcy Ordynacja podatkowa zawiera szczególny tryb do ubiegania się o zwrot nadpłaty, która powstała wskutek orzeczenia ETS. Z pewnością znajdzie on zastosowanie do zwrotu VAT od paliwa, którego bezpośrednio dotyczył wyrok, istnieją także pewne podstawy do zastosowania go do zwrotu od nabycia/leasingu samochodów, jednak w tym ostatnim przypadku należałoby raczej posłużyć się trybem ogólnym.
- Szczególny tryb polega na złożeniu wniosku o zwrot (nie o stwierdzenie) nadpłaty, wraz ze skorygowaną deklaracją (deklaracjami) za okresy, w których podatnik mógł odliczyć VAT, lecz go nie odliczał wskutek zakwestionowanych przez ETS przepisów. W procedurze standardowej podatnik powinien złożyć skorygowaną deklarację oraz wniosek o stwierdzenie nadpłaty - podpowiada Łukasz Karpiesiuk.
Organ podatkowy będzie miał 30 dni na zwrot w przypadku zastosowania trybu szczególnego bądź dwa miesiące w przypadku trybu ogólnego. Czy możliwe jest żądanie zwrotu VAT za 2004 rok (ustawa o VAT stwierdza, że jeśli podatnik nie odliczył podatku w ustawowym terminie, ma na to pięć lat, licząc od początku roku, w którym podatek powinien być odliczony).
Ze względu na to, że odliczenie to pierwotnie nie było możliwe, a stało się możliwe dopiero po wyroku ETS, można argumentować, że jednak taka możliwość istnieje.
- Przemawia za tym wspólnotowa zasada efektywności, która nakazuje, by wykonywanie praw wynikających z przepisów wspólnotowych (co obejmuje również zwrot podatku pobranego z naruszeniem tych przepisów) nie było nadmiernie uciążliwe czy praktycznie uniemożliwione, a tak byłoby w tym przypadku - radzi Łukasz Karpiesiuk.
Zostało nam zatem wyjaśnienie, jak po wyroku ETS na bieżąco rozliczać VAT od zakupu paliwa do aut. Zdaniem Jerzego Martiniego, doradcy podatkowego współpracującego z Baker & McKenzie Doradztwo Podatkowe, orzeczenie ETS staje się skuteczne, nawet jeśli nie zostanie zmieniona ustawa o VAT.



Bieżące rozliczenia

Artykuł 10 Traktatu Wspólnot Europejskich nakłada na państwa członkowskie obowiązek przestrzegania prawa UE. Obejmuje to również obowiązek powstrzymania się od stosowania przepisu krajowego, jeśli prowadziłoby to do naruszenia prawa wspólnotowego. Zatem znając wykładnię klauzuli stałości przyjętą przez ETS, organ podatkowy nie może wydać decyzji niekorzystnej dla podatnika, w przypadku gdyby ten domagał się zwrotu nieodliczonego podatku lub gdyby na bieżąco odliczał podatek.
- Jeśli np. podatnik posiada samochód spełniający warunki tzw. wzoru Lisaka, który zgodnie z przepisami krajowymi utracił prawo do odliczenia podatku przy nabyciu paliwa, może od razu zacząć odliczać podatek oraz wystąpić o zwrot podatku (składając deklaracje korygujące) za okresy wcześniejsze - podsumowuje Jerzy Martini.
Przepisy krajowe powinny zostać zmienione, tak aby nie było dysonansu pomiędzy brzmieniem przepisu ustawy a faktycznym zakresem prawa do odliczenia. Jednak zmiana ustawy nie jest konieczna do korzystania z dobrodziejstw płynących z orzeczenia ETS.
ODLICZANIE VAT OD ZAKUPU PALIWA
Zasada ogólna
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Wyłączenie przy odliczeniu
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych określonych w ustawie o VAT.
5 lat od początku roku, w którym VAT nie został odliczony, jest czas na korektę
Po wyroku ETS w sprawie Magoora podatnicy mogą odzyskać nieodliczony VAT od paliwa. Aby odzyskać część podatku, należy skorygować wcześniejsze deklaracje i złożyć wniosek. / ST