Podatnicy często mają problemy z właściwym określeniem kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych. Inwestorzy pytają, czy wydatki poniesione na dostęp do specjalistycznych informatycznych serwisów finansowych oraz zakup czasopism i literatury fachowej można uznać za takie koszty?

PAWEŁ MAZURKIEWICZ
doradca podatkowy, MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
Generalnie, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy osiągający dochody z tytułu uczestnictwa w inwestycjach giełdowych mają prawo do uwzględniania przy wyliczaniu podstawy opodatkowania i należnego podatku odpowiednich kosztów uzyskania przychodu.
Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów enumeratywnie wymienionych w ustawie jako koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów; w przypadku ustalania dochodu ze zbycia akcji te tzw. koszty niestanowiące nie mają zwykle znaczenia.
Wydatki na nabycie akcji (czy innych papierów wartościowych) stają się kosztem uzyskania przychodu w momencie odpłatnego zbycia tych akcji (papierów wartościowych) lub w momencie wykupu przez emitenta papierów wartościowych. Rzecz jasna, wydatki na nabycie odpłatnie zbywanych papierów wartościowych stanowią co do zasady podstawową kategorię kosztów, którą należy brać pod uwagę przy kalkulacji podstawy opodatkowania i należnego podatku z tytułu transakcji giełdowych. Zwykle, ze względu na fakt, iż koszty te są bezpośrednio przypisane do konkretnych transakcji kapitałowych, podatnicy nie powinni mieć większych problemów z ich identyfikacją.
Drugą grupę kosztów podatkowych stanowią z kolei tzw. pośrednie koszty uzyskania przychodu. Do grupy tej zalicza się wszelkie koszty mające wyłącznie pośredni koszt z uzyskanymi przychodami i niedające się przyporządkować do konkretnej transakcji. Do tej grupy zaliczamy przede wszystkim koszty związane z obsługą rachunku przez biuro maklerskie, a więc koszty: prowizji, w tym prowizji kupna i sprzedaży, poniesionych przez inwestora w danym roku kalendarzowym, koszty związane z otwarciem i prowadzeniem rachunku maklerskiego, koszty transferu papierów wartościowych, zdeponowania papierów itd.
Z reguły urzędy skarbowe akceptują zaliczanie do kosztów podatkowych również innych kosztów pośrednich, takich jak: koszty dostępu do serwisów informacyjnych, czasopism i literatury fachowej, koszty doradztwa inwestycyjnego i prawnego oraz szkoleń, a nawet koszty połączeń telefonicznych z biurem maklerskim, pod warunkiem iż mają one związek z osiąganymi przez inwestora przychodami. Natomiast generalnie nie zgadzają się na uwzględnianie w rachunku podatkowym kosztów, które nie mogą być przyporządkowane wyłącznie do przychodów uzyskiwanych z tytułu transakcji kapitałowych. Dotyczy to przykładowo kosztów zakupu sprzętu komputerowego, kosztów aktywacji dostępu do internetu czy miesięcznych opłat za korzystanie z sieci.
Co do zasady przepisy prawa podatkowego nie sprzeciwiają się także zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów prowizji i odsetek zapłaconych przez zbywcę z tytułu kredytów bankowych zaciągniętych na zakup zbywanych papierów wartościowych. Koszty te będą generalnie mogły być zakwalifikowane do grupy kosztów pośrednich. Warunkiem zaliczenia tego rodzaju kosztów do kosztów podatkowych będzie jednak ich związek z osiągniętym ze zbycia papierów przychodem, a także fakt ich faktycznego poniesienia (zapłaty) przez podatnika oraz właściwe udokumentowanie, np. w formie potwierdzenia (wyciągu) otrzymanego z banku.
(PM)
PODSTAWA PRAWNA
Art. 22 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).