Firma podpisała umowę z bankiem na 3-letni kredyt inwestycyjny na sfinansowanie zakupu maszyny produkcyjnej (stanowiącej środek trwały). W dniu uruchomienia kredytu bank pobrał prowizję. Jakie zapisy powinny się znaleźć w księgach?
Prowadzenie każdej działalności gospodarczej, niezależnie od branży, wymaga posiadania majątku trwałego (długoterminowego) i obrotowego (krótkoterminowego).
Metody finansowania zakupu nowych środków trwałych, które są dostępne dla małych i średnich przedsiębiorstw, to głównie bankowy kredyt inwestycyjny, leasing oraz środki własne. Każde z tych źródeł finansowania niesie określone skutki ekonomiczne i prawne. W zależności od celu jednostki, należy wybrać odpowiednie źródło finansowania. Przy wyborze najkorzystniejszej formy finansowania trzeba uwzględnić wydatki zaliczane do kosztów oraz wartość pieniądza w czasie. Jeżeli jednostka sfinansuje zakup środka trwałego kredytem inwestycyjnym, do kosztów należy zaliczyć wartość odpisów amortyzacyjnych oraz koszt odsetek bankowych płaconych po oddaniu środka trwałego do eksploatacji.
Wynika to z ustawy o rachunkowości. Zgodnie z nią wartość środka trwałego w budowie obejmuje ogół kosztów poniesionych przez jednostkę za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia, do dnia bilansowego lub przyjęcia do używania, w tym m.in. koszt obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu jego finansowania i związane z nimi różnice kursowe, pomniejszony o przychody z tego tytułu. Koszty te ewidencjonuje się zatem na koncie „Środki trwałe w budowie” lub „Środki trwałe”. Dotyczy to także nienotyfikowanych na dzień bilansowy odsetek od kredytu inwestycyjnego, o ile zostały naliczone przed dniem oddania środków trwałych do używania.
Po dniu oddania środka trwałego do używania wszelkie koszty obsługi kredytu zalicza się do kosztów finansowych i ujmuje na koncie „Koszty finansowe”. Gdyby prowizja za udzielenie kredytu została zapłacona przez jednostkę po przyjęciu środka trwałego do używania, jej odniesienie do kosztów finansowych może się odbyć w sposób wskazany w ustawie o rachunkowości, o ile jest to kwota istotna. Trzeba zaznaczyć, że w przypadku gdy na rachunek bieżący jednostki wpływa kwota kredytu pomniejszona o prowizję, to może mieć zastosowanie art. 39 ust. 4 ustawy o rachunkowości. W świetle tego przepisu, gdy zgodnie z umową wartość otrzymanych finansowych składników aktywów jest niższa od zobowiązania zapłaty za nie, różnica stanowi czynne rozliczenie międzyokresowe kosztów, które odpisuje się w koszty finansowe w równych ratach, w ciągu okresu, na jaki zaciągnięto zobowiązanie. Przy czym jednostka powinna uwzględnić w takiej sytuacji zasadę istotności. Jeśli bowiem kwota prowizji jest nieistotna i jej jednorazowe zarachowanie w koszty nie zniekształci wyniku finansowego, to nie znajduje uzasadnienia rozliczanie jej w czasie.
WAŻNE
Koszty obsługi kredytu po dniu oddania środka trwałego do używania zalicza się do kosztów finansowych.
PRZYKŁAD
Zakup maszyny
Jednostka w sierpniu 2017 r. podpisała umowę z bankiem na 3-letni kredyt inwestycyjny na sfinansowanie zakupu maszyny produkcyjnej (stanowiącej środek trwały) w wysokości 80 tys. zł. W dniu uruchomienia kredytu, tj. 6 sierpnia 2017 r., bank pobrał prowizję od kredytu inwestycyjnego – 800 zł. Kredyt wpłynął na rachunek bankowy po pomniejszeniu o prowizję.
6 września 2017 r. jednostka spłaciła ratę kredytu inwestycyjnego w wysokości 2870 zł, w tym odsetki 370 zł. Maszyna została przyjęta do używania w październiku 2017 r. Odsetki są w ciągu roku ewidencjonowane w księgach rachunkowych w dniu ich spłaty z rachunku bieżącego.
Dziennik Gazeta Prawna
Objaśnienia do schematu:
1. WB – wpływ na rachunek bankowy kredytu inwestycyjnego:
a) wartość nominalna 80 000 zł: strona Ma konto „Kredyt bankowy” (w analityce: kredyt inwestycyjny);
b) kwota otrzymana na rachunek bankowy 79 200 zł: strona Wn konto „Rachunek bankowy”;
c) potrącona prowizja 800 zł: strona Wn konto „Środki trwałe w budowie”;
2. WB – spłata pierwszej raty kredytu inwestycyjnego:
a) część kapitałowa 2500 zł: strona Wn konto „Kredyt bankowy”: (w analityce: kredyt inwestycyjny);
b) kwota odsetek 370 zł: strona Wn konto „Środki trwałe w budowie”;
c) całkowita rata kredytu 2870 zł: strona Ma konto „Rachunek bankowy”.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047).