Jeśli umowa leasingu zostaje rozwiązana przed terminem i w wyniku tego korzystający płaci mniej, to część, której nie uiszcza, nie podlega opodatkowaniu – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła spółki świadczącej m.in. usługi leasingu finansowego. VAT od takiej umowy jest w całości odprowadzany już na początku, w momencie wydania przedmiotu leasingu. Wtedy spółka wystawia fakturę na pełną wartość, np. samochodu.
Bywa, że jeszcze przed upływem terminu umowa wygasa lub zostaje rozwiązana z winy korzystającego. W takiej sytuacji zasadniczo leasingobiorca musi zwrócić przedmiot leasingu (np. gdy przestaje regulować raty leasingowe). Zdarza się jednak, że nie dochodzi do zwrotu przedmiotu leasingu, np. w razie szkody całkowitej albo kradzieży pojazdu.
W obu przypadkach spółka dochodzi odszkodowania. Ma to zrekompensować jej straty z tytułu korzyści, jakie uzyskałaby, gdyby nie doszło do przedterminowego rozwiązania umowy.
Spór z fiskusem dotyczył tego, czy w takich sytuacjach spółka może skorygować podstawę opodatkowania VAT do wysokości kwot faktycznie otrzymanych od korzystającego.
Spółka uważała, że ma prawo do takiej korekty, bo opodatkowane powinny być tylko kwoty faktycznie otrzymane.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził jednak, że spółka powinna skorygować podstawę opodatkowania tylko w sytuacji, gdy rozwiązuje umowę z powodu niepłacenia przez korzystającego opłat leasingowych, a więc gdy dochodzi do zwrotu przedmiotu leasingu.
Nie ma natomiast prawa do korekty, gdy umowa leasingu zostaje rozwiązana przed terminem z powodu szkody całkowitej bądź kradzieży pojazdu. W takiej sytuacji bowiem nie jest zwracany przedmiot leasingu ani nie są spełnione inne przesłanki określone w art. 106j ust. 1 ustawy o VAT – uznał.
WSA w Warszawie zgodził się z organem, że spółka może zmniejszyć podstawę opodatkowania tylko wtedy, gdy otrzyma z powrotem przedmiot leasingu.
Innego zdania był jednak Naczelny Sąd Administracyjny. Orzekł, że spółka ma prawo do korekty w obu przypadkach, bo podatek powinien być pobierany tylko od rzeczywistej należności, jaką otrzymuje leasingodawca. – Jeśli w wyniku okoliczności, które następują po rozwiązaniu umowy, kwota zobowiązania jest niższa, to nie można obciążać spółki podatkiem od tej części należności, której nigdy nie otrzyma – powiedział sędzia Janusz Zubrzycki.
Wyjaśnił, że jeżeli rozwiązanie umowy leasingu prowadzi do obniżenia podstawy opodatkowania z tytułu obniżenia ceny lub z tytułu zwrotu towaru, to finansującemu przysługuje prawo do korekty na podstawie art. 106j ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o VAT.
Sąd nie zgodził się natomiast ze spółką, że zwolniona z VAT jest kwota odszkodowania, jaką płaci korzystający w związku z przedwczesnym rozwiązaniem umowy leasingu. – Jest to należność z tytułu zawartej umowy i podlega opodatkowaniu – powiedział sędzia Zubrzycki.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 28 września 2017 r., sygn. akt I FSK 2053/15