Podatnik posiada prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych od kontrahentów faktur VAT dokumentujących udzielone premie pieniężne.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA: Spółka prowadzi działalność w zakresie obrotu artykułami spożywczymi jak np. bagietki, rogaliki, bułki. Zgodnie z umowami podpisanymi pomiędzy spółką a kontrahentami przewidziano udzielenie premii pieniężnych przez spółkę, jeżeli wartość zakupów danego odbiorcy przekroczy określoną wartość. Premia ta nie jest związana z konkretną dostawą wyrobów na rzecz odbiorcy, lecz jest wynikiem wszystkich dostaw wyrobów dokonanych w danym okresie. Czy spółka ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych od kontrahentów faktur VAT dokumentujących udzielone premie pieniężne od 1 stycznia 2008 r.?
ODPOWIEDŹ IZBY: Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Otrzymanie przedmiotowej premii za intensyfikację sprzedaży jest rodzajem wynagrodzenia za określone zachowanie się nabywcy w stosunku do sprzedawcy. Premia ta powinna być traktowana również jako wynagrodzenie za powstrzymywanie się od zakupu towarów konkurencyjnych. Zachowanie nabywcy stanowi w tym przypadku świadczenie usługi za wynagrodzeniem na rzecz sprzedającego. Zatem pomiędzy stronami zaistniała więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy o VAT stanowi świadczenie usługi za wynagrodzeniem.
W związku z tym w przedmiotowej sytuacji świadczenie przez kontrahenta na rzecz spółki wskazanych usług, za które wypłacane jest wynagrodzenie w formie premii za intensyfikację sprzedaży podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tj. według 22-proc. stawki VAT oraz powinno być udokumentowane przez otrzymującego wystawioną fakturą.
Zgodnie z art. 86 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 ustawy o VAT.
Kwotę podatku naliczonego stanowi co do zasady suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług i zapewnia neutralność tego podatku dla czynnych podatników VAT. Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.
Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2008 r.) nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze, jednak transakcja nie podlega opodatkowaniu.
Cytowany przepis nie będzie miał jednak zastosowania w opisanej sytuacji, bowiem faktury wystawiane spółce przez kontrahenta dokumentują czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, tj. wypłatę wynagrodzenia z tytułu realizacji określonego planu sprzedaży, uznaną za odpłatne świadczenie usług.
W związku z tym spółka będzie miała prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony zawarty w otrzymanych fakturach pod warunkiem spełnienia przesłanek pozytywnych określonych w art. 86 ust. 1 tej ustawy o VAT oraz niezaistnienia innych przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 22 grudnia 2008 r. (nr IPPP1/443-2015 /08-2/PR)