Przedsiębiorca, któremu kontrahent zapłacił za wcześniejsze wypowiedzenie umowy, musi rozliczyć z tego tytułu VAT – wyjaśnił dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
Pytanie zadała spółka, która na podstawie umów franczyzowych udostępniała innym podmiotom swój znak towarowy i własne know-how. W zamian za to co miesiąc otrzymywała stosowną opłatę.
W umowach zastrzeżono, że za ich przedwczesne wypowiedzenie franczyzobiorcy zapłacą sankcję równą sumie opłat, które powinni zapłacić od dnia wypowiedzenia umowy do końca zastrzeżonego okresu.
Spółka uważała, że należy to traktować jako karę umowną w rozumieniu art. 483 kodeksu cywilnego. W ten sposób bowiem otrzymuje ona wyrównywanie korzyści utraconych z powodu wcześniejszego rozwiązywania umowy oraz uszczerbku poniesionego przez przekazanie swojego know-how innym podmiotom.
Spółka sądziła, że takie kary nie są opodatkowane VAT, bo nie są wynagrodzeniem za żadne usługi. Ich otrzymanie wystarczy więc udokumentować notą księgową.
Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Zwrócił uwagę na art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym usługą jest także zobowiązanie się do powstrzymania się od dokonania czynności albo tolerowanie jakiejś czynności bądź sytuacji. Przypomniał także wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 lutego 2014 r. (sygn. akt I FSK 1664/12), w którym sąd kasacyjny odwołując się do uchwały SN, z 18 lipca 2012 r. (sygn. akt III CZP 39/12), wyjaśnił, że samo odstąpienie od umowy nie jest przejawem jej niewykonania albo nienależytego wykonania. A tylko w takim wypadku przysługuje kara umowna.
Dyrektor KIS uznał zatem, że spółka nie ponosi szkody z powodu decyzji franczyzobiorców o wypowiedzeniu umowy, a otrzymane przez nią pieniądze są wynagrodzeniem za to, że zezwoliła na zerwanie kontraktu. Podlegają więc VAT, a ich otrzymanie trzeba udokumentować fakturą – wyjaśnił organ.
Interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 lipca 2017 r., nr 0111-KDIB3-2.4012.180.2017.1.SR