Osoba prowadząca działalność gospodarczą (niebędąca czynnym podatnikiem VAT) wycofuje ze swojej firmy użytkowany samochód osobowy i przekazuje bratu aktem darowizny. Czy obdarowana osoba musi zapłacić podatek dochodowy od umowy darowizny? Czy obdarowany może wykorzystywać ten samochód do swojej działalności gospodarczej?
Jak stanowi art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. Przepis ten wyłącza opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych darowizn otrzymywanych przez osoby fizyczne (podlegają one bowiem przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn). Dotyczy to również sytuacji, gdy – tak jak zapewne będzie się miała rzecz w przedstawionym stanie faktycznym – otrzymanie darowizny jest zwolnione od podatku od spadków i darowizn. A zatem w przedstawionej sytuacji brat z tytułu otrzymania samochodu tytułem darowizny nie będzie musiał zapłacić podatku dochodowego (jak również – pod warunkiem zgłoszenia nabycia w terminie 6 miesięcy od dnia darowizny – podatku od spadku i darowizn; zob. art. 4 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn).
Odpowiadając na drugie pytanie, należy wyjaśnić, że amortyzacji podlegają również środki trwałe nabyte przez podatników w drodze darowizny. Wynika to chociażby z art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Stanowi on, że w przypadkach takich za wartość początkową środków trwałych uważa się wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny określa tę wartość w niższej wysokości.
Jednocześnie trzeba wyjaśnić, że z art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a ustawy o PIT wynika, iż odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środków trwałych nabytych nieodpłatnie mogą nie stanowić kosztów uzyskania przychodu (w trzech określonych tymi przepisami przypadkach). Sytuacja taka ma jednak miejsce – jak wprost wynika z art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a ustawy o PIT – z wyjątkiem środków trwałych nabytych w drodze spadku lub darowizny. A zatem odpisy amortyzacyjne od środków trwałych nabytych w drodze darowizny (oraz spadku) mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów na zasadach ogólnych. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach. Przykładem może być interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 14 października 2014 r. (nr IBPBI/1/415-1214/14/ZK). Czytamy w niej, że „nabycie składników majątkowych w formie darowizny nie stanowi przeszkody do ich amortyzacji i zaliczania odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów, pod warunkiem że składniki te są środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi”.
A zatem w przedstawionej sytuacji brat podatnika będzie mógł zaliczyć samochód do środków trwałych (przyjmując jako wartość początkową jego wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny określa tę wartość w niższej wysokości), a następnie dokonywać od niej odpisów amortyzacyjnych. Odpisy te będą mogły być przez podatnika zaliczane do podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Odpowiednie zastosowanie ma przykładowo interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 22 stycznia 2015 r. (nr IBPBI/1/415-1298/14/ŚS), w której czytamy, że „kosztem uzyskania przychodów są również odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane od składników majątku nabytych w drodze spadku lub darowizny, spełniających warunki pozwalające uznać je za środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne”.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.).
Ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 833).