Banki i SKOK-i będą musiały informować przedsiębiorców o blokadzie ich kont.
Ministerstwo Finansów uwzględniło część uwag do projektu ustawy przeciwdziałającej wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych.
To projekt, który przewiduje nałożenie na banki i SKOK-i obowiązku blokowania rachunków firmowych na wniosek szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Na jego żądanie blokowana ma być też możliwość założenia konta w banku dla konkretnego podmiotu.
Banki i SKOK-i będą też musiały przekazywać fiskusowi dane dotyczące rachunków firmowych i zleceń płatniczych. Będą one następnie analizowane przez skarbówkę pod kątem wyłudzeń VAT oraz przestępstw związanych z wystawianiem m.in. pustych faktur. Projekt przewiduje też, że szef KAS będzie prowadził wykazy: zarejestrowanych podatników VAT i podmiotów wykreślonych z tego rejestru.
Zmiany mają zostać wprowadzone głównie do ordynacji podatkowej. Dodany byłby w niej nowy dział „Przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych”.
Uwagi do drugiej już wersji projektu (z 19 maja br.) zgłosiły m.in. Związek Banków Polskich, Narodowy Bank Polski, Krajowa Izba Rozliczeniowa oraz Krajowa SKOK.
Blokada rachunków
ZBP zwrócił uwagę na to, że projekt nie precyzuje, czy banki będą mogły poinformować przedsiębiorców o blokadzie ich rachunku bankowego. Resort finansów uwzględnił to i doprecyzował, że banki i SKOK-i będą musiały poinformować przedsiębiorcę o blokadzie jego rachunku w każdym przypadku.
ZBP odniósł się także do pomysłu blokowania możliwości założenia konta w banku dla konkretnego podmiotu. Nie wiadomo, czy oznacza to brak możliwości otwarcia kolejnego rachunku dla przedsiębiorcy będącego już klientem banku, czy chodzi jedynie o nowych klientów – zwrócił uwagę ZBP.
Resort finansów nie odniósł się do tego. Przystał natomiast na propozycję ZBP i Krajowej Izby Rozliczeniowej, aby szef KAS przekazywał żądania zablokowania rachunków lub zakaz otwierania nowych kont w formie elektronicznej, a nie papierowej. Tak więc każdy kontakt pomiędzy bankiem lub SKOK-iem a szefem KAS ma się odbywać za pomocą systemu STIR.
Narodowy Bank Polski zwrócił uwagę na to, że projekt powinien dotyczyć możliwości blokowania środków na rachunku bankowym, a nie samego rachunku, jak to jest obecnie zakładane.
Za długie przedawnienie
Projektowane przepisy przewidują 15-letni okres przechowywania danych o rachunkach przedsiębiorców. Zdaniem ZBP to zdecydowanie za długo. Okres ten powinien zostać skrócony do 5 lat, tak jak w przypadku przedawnienia zobowiązań podatkowych (art. 70 par. 1 ordynacji podatkowej).
Split payment
Instytucje finansowe zwracają też uwagę na projektowane nowe rozwiązanie – podzieloną płatność. Oznacza to konieczność utworzenia w systemach bankowych nowych kont VAT dla wszystkich przedsiębiorców.
Związek Banków Polskich zwraca jednak uwagę na pewną sprzeczność między projektem wprowadzającym split payment a projektem ustawy przeciwdziałającej wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Ta ostatnia zakłada konieczność blokady rachunku w określonych sytuacjach. Tymczasem projekt dotyczący podzielonej płatności przewiduje możliwość dysponowania środkami zgromadzonymi na koncie VAT przez naczelnika urzędu skarbowego oraz klientów podatnika, którzy będą na to konto przelewać kwoty odpowiadające należnemu podatkowi. Jedno może więc wykluczać drugie.
Zbyt mało czasu
Wszystkie instytucje zwracają również uwagę na zbyt krótkie vacatio legis projektu. Przewiduje on wejście w życie nowych rozwiązań w terminie trzech miesięcy. Zdaniem Narodowego Banku Polskiego powinno ono wynieść co najmniej sześć miesięcy.
Kogo to dotyczy
W najnowszej wersji projektu (po uwzględnieniu uwag instytucji finansowych) Ministerstwo Finansów uwzględni również postulat zmiany definicji przedsiębiorcy. W dotychczasowych dwóch wersjach mowa była wyłącznie o przedsiębiorcach. Tymczasem – jak zgłaszały instytucje finansowe – wśród ich klientów biznesowych są również podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej. Odfiltrowanie ich byłoby technicznie utrudnione.
MF uwzględniło tę uwagę. W nowej wersji projektu za przedsiębiorcę zostaną uznane: osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej.
Zostanie 15 tys. zł
Przy okazji Związek Banków Polskich postulował, żeby nałożyć na osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą bezwzględny obowiązek dokonywania transakcji za pomocą rachunku bankowego oraz odpowiedzialność karną za nieprzestrzeganie tego obowiązku. W ten sposób wszystkie transakcje dokonywane przez prowadzących działalność gospodarczą miałyby przechodzić przez system bankowy.
Ministerstwo Finansów odrzuciło ten pomysł. Wskazało, że wymagałoby to zmiany w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, co niej jest przedmiotem projektowanych rozwiązań.