Parlamentarzyści chcą zwolnić ubezpieczycieli z doliczania podatku do odszkodowań wypłacanych na bazie kosztorysu.
Dziennik Gazeta Prawna



Parlamentarny zespół na rzecz wspierania przedsiębiorczości i patriotyzmu ekonomicznego ostatecznie wybrał rozwiązania, które jego zdaniem powinny zapobiec dalszym gwałtownym wzrostom cen komunikacyjnego OC. Zostały one właśnie przekazane do odpowiednich ministerstw.
Na ostatniej prostej wielomiesięcznych prac do listy omawianych rozwiązań doszła zmiana podejścia do uwzględniania VAT przy wypłacie odszkodowań z OC za szkody w pojeździe.
– Nie szacowaliśmy, jakie oszczędności w wypłatach odszkodowań z OC mogą dać zmiany w doliczaniu VAT. Wydaje się jednak, że mogą to być znaczące kwoty, które mogą pomóc w ograniczeniu tempa wzrostu cen OC – tłumaczy Adam Abramowicz, poseł Prawa i Sprawiedliwości oraz przewodniczący zespołu.
Dziś ubezpieczyciele są zobowiązani do powiększania wypłacanej kwoty o VAT zarówno wtedy, gdy wynika ona z faktur wystawionych po przeprowadzanej naprawie, jak i przy wypłacie na podstawie kosztorysu. I to niezależnie od tego, czy auto zostało naprawione czy nie. Parlamentarzyści chcą zmiany tej praktyki i rezygnacji z konieczności uwzględniania VAT, jeśli pieniądze są wypłacane poszkodowanemu na podstawie kosztorysu, a auto nie zostało naprawione.
Taka zmiana dotknęłaby znaczącą część odszkodowań. Z szacunków Polskiej Izby Ubezpieczeń wynika, że przy szkodach częściowych wypłaty w ok. 60 proc. opierają się na kosztorysach. Ubezpieczyciele nie zdradzają, ile kosztuje ich teraz VAT doliczany do kosztorysów. Branża nieoficjalnie wskazuje na kwoty mogące sięgać nawet kilkuset milionów złotych.
– Rozwiązanie związane z VAT z pewnością będzie miało wpływ na koszty zakładu ubezpieczeń. Tego, w jakim stopniu i kiedy może to wpłynąć na ceny, na podstawie samej rekomendacji obliczyć nie można. Potrzebny byłby do tego konkretny projekt – mówi Jan Grzegorz Prądzyński, prezes PIU.
Komisja Nadzoru Finansowego, która nadzoruje ubezpieczycieli, zaznacza, że wdrożenie tej propozycji wymagałoby zmiany przepisów. W jej opinii taka zmiana „może być rozważana”. – Z punktu widzenia uprawnionych do świadczeń wprowadzenie tej propozycji będzie oznaczało niższe wypłaty na podstawie kosztorysów i może przyczynić się do spadku zainteresowania tą formą świadczenia. Jednak po przeprowadzeniu udokumentowanej naprawy pojazdu będzie możliwość uzyskania dopłaty podatku VAT – zaznacza departament komunikacji społecznej UKNF w odpowiedzi na pytania DGP.
To KNF 10 lat temu stoczyła z ubezpieczycielami skuteczną walkę o to, aby uwzględniali VAT w kosztorysach. Urząd zaznacza jednak, że jego wytyczne nie są źródłem prawa, ale wynikają z orzecznictwa sądów i aktualnych przepisów.
Na tym jednak lista potencjalnych zwolenników zmian się kończy. Przeciw jest m.in. rzecznik finansowy chroniący interesy ubezpieczonych. Aleksander Daszewski, radca prawny w Biurze Rzecznika zaznacza, że propozycja ta pojawiła się na samym końcu prac zespołu i nie została wcześniej odpowiednio przeanalizowana. Wskazuje, że jest ona sprzeczna m.in. z dotychczasowymi uchwałami Sądu Najwyższego.
– Rolą ubezpieczenia, będącego nakładką na odpowiedzialność cywilną sprawcy, jest pokrycie wartości pełnej szkody bez względu na to, czy po wypłacie poszkodowany postanowi ją faktycznie naprawić czy nie. Trudno oceniać, jaki wpływ na koszty OC będzie miało ewentualnie przyjęcie tej propozycji i czy faktycznie będzie oznaczało zahamowanie podwyżek lub nawet spadek cen. Na pewno zyskają ubezpieczyciele, którzy będą wypłacać niższe, pomniejszone o 23 proc. podatku, odszkodowania – dodaje.
Niezadowoleni są też przedstawiciele branży motoryzacyjnej. Jakub Faryś, prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego, sugeruje, że niższe wypłaty z kosztorysów zachęcą do przeprowadzania napraw jak najtaniej, w wątpliwej jakości warsztatach. – Jest ryzyko, że ludzie wciąż będą brali odszkodowania do ręki na bazie kosztorysów, ale żeby zaoszczędzić, naprawy będą przeprowadzać w szarej strefie. Możliwe też, że rozwinie się rynek lewych faktur za naprawy, których wcale nie było – dodaje przedstawiciel jednego z autoryzowanych serwisów.
O tym, jaki ostatecznie będzie los VAT przy odszkodowaniach za szkody w pojeździe, przesądzi Ministerstwo Finansów. Zapowiada ono, że propozycje posłów będą przedmiotem analiz oraz konsultacji. O terminach jednak nie wspomina.
W 2016 r. ubezpieczyciele podnieśli ceny polis OC średnio o ponad połowę. Był to skutek strat na tego rodzaju ubezpieczeniach oraz zaleceń Komisji Nadzoru Finansowego. Nadzorca nakazał branży dostosowanie cen do kosztów, jakie ponoszą w związku z komunikacyjnym OC.