Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 86 ustawy o VAT i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności podatkowych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty daniny o wysokość podatku naliczonego.

Mowa o podatnikach VAT, definiowanych przez ustawę jako osoby prawne, jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej i osoby fizyczne, które samodzielnie wykonują działalność gospodarczą bez względu na jej cel czy rezultat.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. W ustawie o podatku od towarów i usług zastrzeżono jednak, iż odliczenia można dokonać nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzyma fakturę lub dokument celny. Zatem warunkiem umożliwiającym skorzystanie przez nabywcę towaru czy usługi z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest powstanie po stronie sprzedawcy obowiązku podatkowego od danej czynności oraz posiadanie faktury potwierdzającej zakup. Jeśli jednak podatnik nie skorzystał z obniżenia kwoty podatku należnego w tym terminie tj. w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy od danej czynności i podatnik otrzymał fakturę dokumentującą zakup, to może odliczyć VAT naliczony w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych.

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części tych kwot, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Taką proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo. Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Wynik zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.