Przychodem ze sprzedaży mieszkania jest cena określona w umowie sprzedaży. Nie ma znaczenia, że nabywca uiścił ją komu innemu – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła kobiety, która odziedziczyła spadek po krewnej. Przed śmiercią krewna zawarła przed notariuszem przedwstępną umowę sprzedaży mieszkania. Przyszli kupujący, nie czekając na finalną umowę przenoszącą lokal na ich własność, zapłacili od razu całą umówioną kwotę.
Akt notarialny podpisała już spadkobierczyni. Nie dostała więc już żadnych pieniędzy, natomiast musiała wydać mieszkanie.
Spór sprowadzał się do tego, czy mimo braku korzyści ma zapłacić podatek dochodowy od sprzedaży mieszkania. Podatniczka twierdziła, że nie musi. Po pierwsze, na dzień śmierci spadkodawczyni umowa sprzedaży nieruchomości nie została zrealizowana. Nie zostało więc przeniesione prawo własności nieruchomości. Po drugie, gdy w końcu doszło do przeniesienia własności, nie towarzyszyło temu przekazanie pieniędzy. W żadnej z tych sytuacji nie można więc mówić o odpłatnym zbyciu mieszkania w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o PIT.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził jednak, że spadkobierczyni musi zapłacić podatek, bo wykonała zobowiązanie wynikające z umowy przedwstępnej. Nie ma znaczenia, kiedy i komu nabywcy zapłacili za mieszkanie. Obowiązek podatkowy powstał bowiem w dacie zawarcia umowy sprzedaży przenoszącej własność nieruchomości na nabywcę, o ile nie upłynęło jeszcze pięć lat od nabycia nieruchomości. Skoro więc mieszkanie sprzedała spadkobierczyni, to na niej ciąży obowiązek uiszczenia podatku.
Zgodziły się z tym sądy obu instancji. WSA w Gliwicach zwrócił uwagę na art. 19 ust. 1 ustawy o PIT , z którego wynika, że przychodem jest wartość nieruchomości wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży. Bez znaczenia jest to, czy cena została zapłacona, bo obowiązek podatkowy powstaje już w dacie zawarcia umowy przenoszącej własność. Jeżeli nie ma kosztów sprzedaży, to przychód z transakcji będzie równy dochodowi.
NSA dodał, że art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT przewiduje zasadę rozliczenia memoriałowego. To, że spadkobierczyni nie otrzymała pieniędzy, nie zwalnia jej z zapłaty PIT – powiedział sędzia Bogdan Lubiński.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 23 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 516/15.