Do 27 lutego gminy i miasta mają czas na przesłanie ewidencji VAT za styczeń w formie elektronicznej. Część z nich nie zmieści się w tym terminie. Występują więc o jego wydłużenie. Pozwalają na to przepisy ordynacji podatkowej.
Główną przyczyną problemów jest centralizacja rozliczeń VAT gmin oraz ich jednostek i zakładów budżetowych, która nastąpiła 1 stycznia 2017 r. Część gmin, zwłaszcza wiejskich, zbyt późno zorientowała się, że też musi przesłać JPK. Nie jest więc w stanie dostosować swojego oprogramowania komputerowego na czas. Niektóre samorządy wskazują również, że nie mają pieniędzy na przygotowanie JPK w formie elektronicznej. Bez względu na powód gminy mogą i występują do naczelników urzędów skarbowych o wydłużenie terminu na jego złożenie.
Centralizacja namieszała
Gdańsk, Olsztyn, Białystok, Bydgoszcz, Zielona Góra, Lubin przyznają, że są przygotowane do złożenia JPK za styczeń. Zdarzają się jednak wyjątki – jak Łódź i Szczecin. Wystąpiły one do urzędów skarbowych o wydłużenie terminu, bo – jak przyznają – trwają jeszcze prace programistyczne, a sam proces składania JPK jest złożony. Od 1 stycznia, po centralizacji, gmina wraz z jednostkami i zakładami jest bowiem jednym podatnikiem VAT. To oznacza, że np. Białystok złoży JPK dotyczący ewidencji VAT miasta i 165 jednostek organizacyjnych. W Warszawie takich jednostek jest prawie 1000. W efekcie złożenie jednego wspólnego JPK staje się ogromnym wyzwaniem, nie tylko dla dużych miast. Dla małych i średnich samorządów często jest to problem, którego nie są w stanie rozwiązać przed 27 lutego.
Problem dla małych
Przepisy nie określają precyzyjnie, czy gminy muszą składać JPK dotyczący wyłącznie ich urzędu, czy też musi on uwzględniać również ewidencję jednostek i zakładów budżetowych. Jest to szczególnie ważne dla małych gmin wiejskich, które mogłyby uniknąć obowiązku składania JPK, jeśli dotyczyłby on wyłącznie urzędu gminy. – Brakuje też jasnych wytycznych Ministerstwa Finansów w tym zakresie – mówi Przemysław Grzanka, starszy konsultant w PwC. Poprosiliśmy więc resort o wyjaśnienia. Ministerstwo wskazało, że obowiązek przekazania informacji o prowadzonej ewidencji VAT (art. 82 par. 1b ordynacji podatkowej) spoczywa na czynnym podatniku VAT. – Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego przesyłają one JPK_VAT wraz z jednostkami budżetowymi (po centralizacji, która nastąpiła od 1 stycznia 2017 r.) – stwierdził resort w odpowiedzi na pytania DGP.
Agnieszka Bieńkowska, doradca podatkowy specjalizujący się w doradztwie dla JST, przyznaje, że miasta i gminy, które już w zeszłym roku przygotowały się do złożenia JPK jedynie za urząd, mają obecnie problemy z oprogramowaniem i dostosowaniem go do złożenia wspólnego JPK. Wiele z nich nie zdąży z aktualizacją. Stąd wnioski o wydłużenie terminu.
Konieczny wniosek
Podstawą do złożenia wniosku o odroczenie terminu jest art. 48 par. 1 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z nim w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym organ podatkowy na wniosek podatnika może odraczać niektóre terminy przewidziane w przepisach prawa podatkowego, w tym terminy przekazywania informacji podatkowych (dotyczy to również JPK_VAT). – Wnioski trzeba składać do naczelnika urzędu skarbowego, w którym JST składa deklaracje VAT – tłumaczy Agnieszka Bieńkowska. Wynika to z rozporządzenia ministra rozwoju i finansów z 9 listopada 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz.U. poz. 1875).
Przemysław Grzanka zwraca uwagę, że samo złożenie wniosku nie spowoduje automatycznej zmiany terminu przesłania JPK. Trzeba go właściwie uzasadnić.
Jak mówi Agnieszka Bieńkowska, w kwestii ważnego interesu podatnika samorządy mogą wskazywać na krótki termin wprowadzenia nowych obowiązków, trudności administracyjne związane z nałożeniem się obowiązków w zakresie sporządzania JPK_VAT z obciążeniami związanymi z centralizacją VAT, na konieczność integracji danych z wielu systemów księgowych, często niewspółdziałających ze sobą lub w ogóle niedostosowanych do sporządzania ewidencji VAT. Jeśli zaś chodzi o ważny interes publiczny, gminy mogą zwracać uwagę na to, że odroczenie terminu sporządzania JPK_VAT pozwoli im na wywiązanie się z nowego obowiązku w większym zakresie przy wykorzystaniu własnych zasobów i kompetencji, co z kolei może przełożyć się na sposób wydatkowania środków publicznych, którymi dysponują.
Co zrobić, aby urząd wydłużył termin na złożenie JPK / Dziennik Gazeta Prawna
– Odroczenie terminu złożenia JPK_VAT możliwe jest tylko w przypadku, gdy ten nie minął – dodaje Agnieszka Bieńkowska.
Nie wszystkie gminy
Elżbieta Skurczak, radca prawny z BT&A Podatki, przypomina, że część gmin nie musi składać JPK. – Mniejsze jednostki prowadzą jeszcze ewidencje w formie papierowej, a nie przy wykorzystaniu programów komputerowych – mówi ekspertka. Gminy powołują się na art. 82 par. 1b ordynacji podatkowej, z którego wprost wynika, że obowiązek przekazywania ewidencji w formie elektronicznej dotyczy podmiotów prowadzących księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych. – Część takich gmin zawiadamia organy podatkowe, że nie złożą JPK, choć de facto nie mają takiego obowiązku – przyznaje Elżbieta Skurczak.
Urzędy nie odmawiają
Jak twierdzą eksperci, naczelnicy urzędów skarbowych z reguły uwzględniają wnioski gmin o przesunięcie terminu. – Nie spotkałam się jeszcze z odmową ze strony urzędu – przyznaje Agnieszka Bieńkowska. Jak mówi jednak Przemysław Grzanka, podejście organów nie jest jednak jednolite. – Wymagają one przedłożenia dodatkowych danych i wyjaśnień odnoszących się do specyfiki konkretnego samorządu (np. informacji o stanie zatrudnienia, parametrach finansowych danej jednostki oraz informacji o sposobie prowadzenia ksiąg podatkowych) – wyjaśnia ekspert.
Agnieszka Bieńkowska przyznaje z kolei, że urzędy nie zawsze zgadzają się w kwestii długości terminu. – Gminy zwykle występują o odroczenie do końca 2017 r., ale urzędy skarbowe twierdzą, że rok to za długo i wydają decyzje odraczające termin do końca czerwca 2017 r. z sugestią, że jeżeli dana gmina nie zdąży w tym czasie, to w czerwcu będzie mogła złożyć nowy wniosek o dalsze odroczenie – stwierdza Bieńkowska.