Każda kwota będąca przedmiotem darowizny powyżej 9637 zł podlega ustawowemu zwolnieniu z podatku od spadków i darowizn, jeśli dotyczy najbliższej rodziny i jest właściwie udokumentowana.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA: Osoby z kręgu wymienionych w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (małżonkowie, zstępni, wstępni, pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha) noszą się z zamiarem przekazania darowizn pieniężnych na rzecz podatnika. Każda z kwot darowizn będzie przekraczała wysokość kwoty, o której mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy (obecnie 9637 zł), i przypuszczalnie nastąpi kilkukrotne przekazanie darowizn od jednego z darczyńców. Oczywiste jest dla podatnika, że warunkiem korzystania ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn jest:
• nabycie darowizny przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę,
• udokumentowanie otrzymania darowizny środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Czy w myśl art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn podlega zwolnieniu każda wysokość kwoty będącej przedmiotem darowizny, powyżej kwoty 9637 zł pod warunkiem właściwego jej udokumentowania (przekazu) oraz nabycia od osób wskazanych w ust. 1 art. 4a tej ustawy?
ODPOWIEDŹ IZBY: Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Polski lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP, tytułem darowizny.
Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Artykuł 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, że zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
• zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
• udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie pięciu lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę 9637 zł - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2.
W przypadku niespełnienia wskazanych warunków nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:
• wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie pięciu lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty 9637 zł lub
• gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
Wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, lub miał miejsce zamieszkania w Polsce lub na terytorium takiego państwa.
Zatem umowy darowizny środków pieniężnych powyżej kwoty 9637 zł dokonane przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn będą zwolnione z podatku od darowizny, po spełnieniu warunków ustawowych. Zwolnienie to ma zastosowanie bez względu na liczbę darczyńców, ilość oraz wysokość kwot darowizn.
Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 listopada 2008 r. (nr IPPB2/436-346/08-2/MZ)
OPINIA
GRZEGORZ GROCHOWINA
konsultant, Doradztwo Podatkowe KPMG
Biorąc pod uwagę ostatnie stanowisko dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w zakresie dotyczącym darowizny środków pieniężnych, niewątpliwie należy uznać, że wskazuje ona odpowiedź na pewne wątpliwości, które mogły powstawać u osób otrzymujących taki rodzaj majątku.
Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn wskazują, że darowizna środków pieniężnych powyżej kwoty 9637 zł dokonana przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochy jest zwolniona z podatku od darowizny.
Niemniej jednak należy pamiętać, że to zwolnienie będzie miało zastosowanie, pod warunkiem że podatnik udokumentuje otrzymanie takich środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Należy uznać, że te przepisy nie zawierają żadnych uwarunkowań, które wprowadzałyby jakiekolwiek ograniczenia w zakresie liczby osób, wysokości oraz częstotliwości przekazania środków pieniężnych w postaci darowizny przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy.
Zatem jedynymi warunkami, jakie osoba otrzymująca taki rodzaj darowizny powinna spełnić, aby móc korzystać ze zwolnienia, jest otrzymanie jej od osoby wymienionej w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz odpowiednie udokumentowanie otrzymania tych środków.