Naczelny Sąd Administracyjny jest sądem rozpatrującym w ostatniej instancji skargi na orzeczenia wydane przez wojewódzkie sądy administracyjne - mówi Monika Bilska, doradca podatkowy w Sendero Tax & Legal.
Czy podatnikowi, który jest niezadowolony z orzeczenia wydanego przez Naczelny Sąd Administracyjny, przysługują inne środki zaskarżenia?
Naczelny Sąd Administracyjny jest sądem rozpatrującym w ostatniej instancji skargi na orzeczenia wydane przez wojewódzkie sądy administracyjne. Z uwagi na to, że postępowanie sądowoadministracyjne w Polsce jest dwuinstancyjne, od orzeczeń NSA nie przysługują już żadne środki zaskarżenia. Podatnik zatem nie ma możliwości wzruszenia wyroku NSA na podstawie polskich przepisów.
Jednak zdarzają się przypadki, że podatnik czuje się pokrzywdzony wyrokiem sądu, kiedy niekorzystne dla niego rozstrzygnięcie, w jego mniemaniu, narusza jego podstawowe prawa – prawa człowieka, gwarantowane przez europejską konwencję praw człowieka (dalej: konwencja). W takim przypadku można skierować skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC).
Co trzeba zrobić, aby wnieść skargę do ETPC? Czy jest to kosztowne?
Skargę do ETPC można wnieść samodzielnie. Konieczne jest jednak wypełnienie oficjalnego formularza skargi, do którego należy dołączyć kserokopie wydanych w sprawie orzeczeń sądowych. Jednak z uwagi na to, że zarzuty dotyczące naruszenia konwencji lub jej protokołów dodatkowych, ratyfikowanych przez państwo-stronę konwencji, powinny zostać należycie uzasadnione, niezbędne może się okazać skorzystanie z fachowej pomocy prawnej. Wniesienie skargi jest wolne od opłat.
Co można osiągnąć przez wniesienie skargi do ETPC? Czy trybunał może uchylić lub zmienić niesprawiedliwy, zdaniem podatnika, wyrok sądu krajowego?
Trybunał wielokrotnie podkreślał w swoim orzecznictwie, iż nie jest „sądem apelacyjnym od niekorzystnych rozstrzygnięć” sądów krajowych. Stosownie do art. 19 konwencji obowiązkiem trybunału jest kontrola zobowiązań, podjętych przez układające się strony konwencji.
Jeżeli trybunał stwierdzi, że doszło do naruszenia konwencji przez państwo, wydaje wyrok stwierdzający naruszenie konwencji i przyznający skarżącemu „słuszne zadośćuczynienie”. Nie może jednak uchylić ani zmienić wyroku sądu krajowego. Moim zdaniem wyrok ETPC stwierdzający naruszenie konwencji otwiera jednak drogę do wzruszenia niekorzystnego dla podatnika wyroku sądu polskiego w drodze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.