Problemy stwarzały i nadal stwarzają niejasne przepisy o nadpłacie – w tym dotyczące wzajemnych relacji między procedurami: nadpłatową i wymiarową. Jest to szczególnie widoczne, gdy w związku ze złożonym wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty organ podatkowy poweźmie wątpliwości co do prawidłowego rozliczenia podatku w korekcie.
Niekiedy z ustaleń prowadzonego postępowania wynika, że zobowiązanie podatkowe wykazane w deklaracji przewyższa zobowiązanie faktyczne. Jak w takim przypadku postąpi urząd skarbowy?
Zgodnie z art. 21 par. 3 Ordynacji podatkowej w takiej sytuacji urząd skarbowy po ustaleniu, że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, wydaje decyzję, w której określa wysokość tego zobowiązania.
Czy zawsze taka była procedura?
Nie, do końca 2002 roku brzmienie tego przepisu było inne. Organ podatkowy wydawał decyzję, jeśli określał wysokość zaległości podatkowej albo stwierdzał nadpłatę. W przytoczonym wyżej przypadku stwierdziłby nadpłatę. Moim zdaniem należy powrócić do tego rozwiązania i wynikającej z niego idei niezwłocznego zwrotu nadpłaty.
Czy obecne regulacje są zatem niewłaściwe?
Problemy stwarzały i nadal stwarzają niejasne przepisy o nadpłacie – w tym dotyczące wzajemnych relacji między procedurami: nadpłatową i wymiarową. Jest to szczególnie widoczne, gdy w związku ze złożonym wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty organ podatkowy poweźmie wątpliwości co do prawidłowego rozliczenia podatku w korekcie.
W takim przypadku urząd skarbowy powinien postąpić zgodnie z poglądem wyrażonym w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 lutego 2007 r., sygn. akt II FSK 363/06. Wynika z niego, że nie jest możliwe orzekanie przez organy podatkowe w sprawie stwierdzenia nadpłaty (pozytywnie lub negatywnie dla wnioskodawcy) bez uprzedniego określenia podatnikowi wysokości zobowiązania podatkowego. Jednak często w takiej sytuacji organy podatkowe zamiast przeprowadzić postępowanie dotyczące wymiaru zobowiązania, odmawiają stwierdzenia nadpłaty. Również zbyt daleko idą ograniczenia możliwości wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nadpłaty np. po zakończeniu kontroli podatkowej, a przed wszczęciem postępowania podatkowego.
Dlatego w niedawno upublicznionej deklaracji praw podatnika sprecyzowano zasadę prawa do zapłaty podatku w wysokości wynikającej z ustaw podatkowych. Zgodnie z jej treścią każdy ma prawo do zainicjowania postępowania, którego celem będzie sprawdzenie, czy w jego przypadku nie doszło do powstania nadpłaty. Stwierdzona nadpłata winna być niezwłocznie zwrócona lub zaliczona na poczet bieżących należności podatkowych.