HANNA KOZŁOWSKA - W części interpretacji i orzeczeń odsetki z lokat firmowych to przychód z kapitałów pieniężnych. W innych to przychody z działalności.
Podatnik we wniosku o interpretację wskazał, że jedną z kategorii przychodów uzyskiwanych przez spółkę, w której będzie komandytariuszem, będą odsetki od lokat bankowych. Uznał, że uzyskiwane przez spółkę odsetki będą dla niego przychodem z działalności gospodarczej. Stanowiska takiego nie podzielił organ podatkowy i ostatecznie sprawa trafiła do WSA. Co stwierdził sąd?
Sąd orzekł, że za rachunki bankowe związane z wykonywaną działalnością gospodarczą uznać należy wyłącznie takie, za pośrednictwem których przyjmowane są i z których dokonywane są wszelkiego rodzaju płatności podmiotu gospodarczego. Natomiast wolne środki pieniężne przechowywane na lokatach bankowych czy zainwestowane w obligacje nie stanowią środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością. W konsekwencji odsetki od takich lokat i obligacji stanowią przychód z kapitałów pieniężnych.
Skąd w ogóle ten spór?
Spór sprowadza się do właściwego rozumienia sformułowania „rachunki bankowe związane z prowadzoną działalnością”. Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 5 ustawy o PIT przychodami z działalności gospodarczej są również odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością. Art. 17 ust. 1 pkt 2 tej ustawy stanowi, że przychodami z kapitałów pieniężnych są odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą. Decydującym dla właściwej klasyfikacji przychodu jest więc rozstrzygnięcie, kiedy można mówić o koncie związanym z działalnością prowadzoną przez podatnika.
Sądy nie zajmują w tym zakresie jednolitego stanowiska.
To prawda. Przykładowo w wyroku z 26 sierpnia 2008 r. (sygn. akt II FSK 806/07) NSA orzekł, że rachunek bankowy utrzymywany w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą to taki rachunek, który służy przedsiębiorcy do prowadzenia tej działalności. Jest to zatem taki rachunek, za pomocą którego dokonywane są rozliczenia z tytułu transakcji zawieranych przez przedsiębiorcę. Rozchody i przychody na takim rachunku dotyczą odpowiednio spłacanych długów i wpłat z tytułu posiadanych wierzytelności, związanych z zobowiązaniami przedsiębiorcy zaciąganymi w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (dostawami usług lub towarów).
Lokata nie spełnia tych funkcji i z tego względu przychody z niej osiągane powinny być zaliczone do źródła, jakim są kapitały pieniężne. Podobnie stwierdziła w interpretacji Izba Skarbowa w Warszawie z 19 marca 2010 r. (nr IPPB1/415-97/10-2/EC), uznając, że tego typu odsetki stanowią przychód z kapitałów pieniężnych.
Czy można znaleźć inne stanowiska?
W wyroku z 30 września 2010 r. (sygn. akt I SA/Ke 437/10) WSA w Kielcach orzekł, że pojęcie ,,w związku z wykonywaną działalnością” z art. 14 ust. 2 pkt 5 ustawy o PIT jest pojęciem szerszym od pojęcia ,,przychód z działalności gospodarczej”. Powoduje to, że odsetki od środków na lokatach bankowych będą przychodem z działalności gospodarczej także wówczas, gdy lokaty bankowe będą utrzymywane przez przedsiębiorcę dla lokowania wolnych środków. Podobnie orzekł NSA m.in. w wyrokach z 5 września 2006 r. (sygn. akt II FSK 1779/05) i z 12 lipca 2007 r. (sygn. akt II FSK 1022/05).
Kwalifikacja uzyskiwanych z ulokowanych na rachunku bankowym firmy środków pieniężnych ma znaczny wymiar finansowy. Dlaczego?
W praktyce przy uznaniu, że jest to przychód z kapitałów pieniężnych, podatek zostaje pobrany przez bank (który działa jako płatnik) i przedsiębiorca jest pozbawiony możliwości pomniejszenia przychodu o koszty jego uzyskania. W efekcie będzie więc zmuszony do zapłaty większego podatku. Jedynym sposobem na uniknięcie takiego efektu jest trzymanie środków pieniężnych, które aktualnie nie są przez przedsiębiorcę wykorzystywane, na zwykłym koncie, co obniży jednak dochód podatnika – lokaty są z reguły korzystniej oprocentowane niż zwykłe rachunki.
Jak zatem należy kwalifikować przychód z lokat?
Art. 17 ust. 1 pkt. 2 ustawy o PIT wprost wskazuje, że do wyłączenia ze źródła przychodów, jakim są kapitały pieniężne, wystarczy, aby środki zgromadzone na rachunku były związane z prowadzoną działalnością. Bez wątpienia trudno pozbawiać danych środków przymiotu związania z działalnością tylko dlatego, że są przechowywane na innym, korzystniej oprocentowanym koncie, w szczególności że odsetki od tych środków są przeważnie później wydatkowane na potrzeby tej działalności.