MICHAŁ BOROWSKI o opodatkowaniu zbycia nieruchomości - Podatnicy sprzedający wraz z lokalami mieszkalnymi miejsca postojowe w garażach wielostanowiskowych mogą stosować 7-proc. stawkę VAT zamiast 22-proc. Konieczne jest tylko zawarcie odpowiedniej umowy.
ROZMOWA
EWA MATYSZEWSKA:
Kwestia opodatkowania VAT miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych sprzedawanych przez deweloperów wraz z lokalami mieszkaniowymi od dłuższego czasu jest źródłem sporów podatników z organami podatkowymi. Dlaczego?
MICHAŁ BOROWSKI*:
Zdaniem fiskusa sprzedaż miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym, nawet jeśli jest dokonywana wraz ze sprzedażą lokalu mieszkalnego, nie może korzystać z preferencyjnej 7-proc. stawki VAT, gdyż ta może być zastosowana jedynie w odniesieniu do lokali mieszkalnych.
W wyroku z 11 maja 2010 r. (sygn. akt I FSK 724/09) Naczelny Sąd Administracyjny po raz kolejny rozstrzygnął tę kwestię na korzyść podatnika.
To prawda. NSA wyjaśnił m.in., w jakich przypadkach możliwe jest zastosowanie obniżonej stawki VAT (7 proc.) do takiej transakcji, a w jakich sytuacjach konieczne będzie zastosowanie 22-proc. stawki podatku.
Co wpływa na sposób rozliczenia VAT przy zbyciu miejsca postojowego?
Mimo że w praktyce nabywca uzyskuje w zasadzie identyczne świadczenie polegające na możliwości parkowania samochodu w garażu podziemnym, sposób, w jaki uzyska to uprawnienie, ma zasadnicze znaczenie dla ustalenia sposobu opodatkowania VAT takiej transakcji. Jak wyjaśnił NSA, w przypadku dostawy lokalu mieszkalnego i miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym możliwe są dwie sytuacje. Pierwsza zakłada uznanie lokalu garażu wielostanowiskowego za element nieruchomości wspólnej (podobnie jak klatka schodowa, strych, ciągi komunikacyjne itp.), w której w ramach odpowiednich postanowień umownych następuje określenie sposobu korzystania przez nabywców (możliwość parkowania samochodu na wyznaczonym miejscu postojowym). Druga zaś sytuacja przewiduje, że garaż stanowi odrębną własność, w której następuje sprzedaż udziału we współwłasności poszczególnym lokatorom (sprzedaż konkretnego miejsca postojowego, na którym można parkować pojazd). Takie rozróżnienie powoduje również odmienne konsekwencje na gruncie VAT. Oczywiście przyjęcie jednego z tych wariantów wynikać powinno z odpowiednich klauzul umowy pomiędzy stronami transakcji.



Zastosowanie jakiej koncepcji pozwoli zoptymalizować wysokość opodatkowania?
Z analizy uzasadnienia wyroku NSA wynika, że jeżeli możliwość parkowania pojazdu na wyznaczonym miejscu parkingowym oparta jest na ustalonym sposobie korzystania z nieruchomości wspólnej, jaką jest lokal garażu, wówczas opierając się na koncepcji świadczenia złożonego, należy przyjąć, że w istocie sprzedaż lokalu mieszkalnego oraz udziału w nieruchomości wspólnej (garażu wielostanowiskowym) stanowi z gospodarczego punktu widzenia jedno świadczenie. Konsekwencją przyjęcia takiego stanowiska jest jednolite opodatkowanie VAT całej transakcji, co pozwala zastosować 7-proc. stawkę VAT dla całej transakcji.
A jak wyglądałaby sytuacja w przypadku, gdyby w ramach umowy, poza sprzedażą lokalu mieszkalnego, następowało zbycie udziału w wyodrębnionej własności garażu (konkretnym stanowisku postojowym)?
W takim przypadku, w świetle cytowanego orzeczenia, zbycie miejsca postojowego (udziału we współwłasności garażu) stanowiłoby odrębne świadczenie, które należałoby opodatkować według 22-proc. stawki VAT.
Jakie wnioski powinni wyciągnąć podatnicy z orzeczeń sądów?
Zamierzony cel, jakim jest w praktyce możliwość parkowania samochodu na miejscu postojowym w garażu wielostanowiskowym, może być osiągnięty w różny sposób z formalnego punktu widzenia, co jednocześnie nie pozostaje bez znaczenia dla konsekwencji podatkowych. Należy jednak pamiętać, że o sposobie opodatkowania decyduje w dużym stopniu zgodna wola stron wyrażona w umowie, dlatego też odpowiednie jej sformułowanie będzie kluczowe przy ocenie konsekwencji podatkowych.
*Michał Borowski
doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy