MARCIN ZIMNY o opodatkowaniu produktów o podwójnym zastosowaniu - Polska opodatkowuje akcyzą wyroby energetyczne o podwójnym zastosowaniu. To niezgodne z dyrektywą UE. Ponownie polskimi regulacjami może się zająć Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

EWA MATYSZEWSKA

Od prawie roku obowiązuje nowa ustawa o podatku akcyzowym, która według jej autorów miała zapewnić pełną zgodność polskich przepisów z zakresu akcyzy z przepisami tzw. dyrektywy energetycznej (Dyrektywa Rady 2003/96/WE z 27 października 2003 r.). Czy cel został osiągnięty?

MARCIN ZIMNY*

Niestety, nie. Kwestia zgodności polskich przepisów akcyzowych z przepisami prawa wspólnotowego, a w szczególności z przepisami dyrektywy energetycznej może znowu zostać przedstawiona ETS za sprawą produktów energetycznych podwójnego zastosowania.

Kiedy produkt energetyczny ma podwójne zastosowanie?

Produkt energetyczny ma podwójne zastosowanie, gdy jest wykorzystywany zarówno jako paliwo do ogrzewania, jak i w celach innych niż jako paliwo silnikowe i paliwo do ogrzewania. Wykorzystywanie produktów energetycznych do redukcji chemicznej oraz w procesach elektrolitycznych i metalurgicznych uważa się za podwójne zastosowanie. Jednocześnie dyrektywa energetyczna wskazuje, że jej przepisy nie mają zastosowania do tego rodzaju wyrobów. Dyrektywa Rady 2008/118/WE z 16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylająca Dyrektywę 92/12/EWG (dyrektywę horyzontalną) stanowi natomiast, że wyrobami akcyzowymi, do których mają zastosowanie ogólne zasady dotyczące opodatkowania podatkiem akcyzowym, są m.in. produkty energetyczne i energia elektryczna objęte dyrektywą energetyczną.

Co to oznacza?

Oznacza to, że produkty energetyczne o podwójnym zastosowaniu nie są wyrobami akcyzowymi i nie mają do nich zastosowania wspólnotowe zasady opodatkowania akcyzą w myśl tej dyrektywy.

Jak tę kwestię reguluje polska ustawa?

Odwrotnie. Nasza ustawa za wyroby akcyzowe uważa również produkty energetyczne o podwójnym zastosowaniu i opodatkowuje je na tych samych zasadach co inne wyroby energetyczne.



Czy nasze przepisy są niezgodne z prawem UE?

Odpowiedź nie jest oczywista. Organy podatkowe twierdzą, że tego rodzaju wyroby mogą być opodatkowane akcyzą, gdyż dyrektywa energetyczna nie przewiduje zwolnienia tego rodzaju wyrobów, lecz jedynie wskazuje, że jej przepisy nie mają zastosowania do tych wyrobów. Na poparcie swojego stanowiska powołują się też na wyrok, w którym ETS orzekł, że przepisy dyrektywy energetycznej należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie stosowaniu przepisów krajowych, które przewidują pobieranie podatku konsumpcyjnego od olejów smarowych w przypadku, gdy są one przeznaczone, oferowane do sprzedaży lub wykorzystywane do innych celów niż jako paliwo silnikowe lub grzewcze.

Czy są argumenty przeciw?

Tak. Są argumenty za tym, aby uznać, że polskie przepisy są niezgodne z dyrektywą energetyczną w zakresie, w jakim opodatkowują wyroby energetyczne o podwójnym zastosowaniu. Po pierwsze, co wynika zarówno z Dyrektywy 92/12/ EWG i Dyrektywy 2008/118/ WE, jak i wyroku ETS, nakładanie takich podatków nie może powodować zwiększenia formalności przy przekraczaniu granic w handlu pomiędzy państwami UE. Po drugie, wydaje się, że przepisy wspólnotowe dopuszczają opodatkowanie produktów innych niż wyroby akcyzowe, ale nie podatkiem akcyzowym uregulowanym przez te przepisy.

A jak o tej sytuacji wypowiadają się polskie sądy administracyjne?

Z moich informacji wynika, że polskie sądy administracyjne nie orzekały jeszcze o kwestii zgodności ustawy o podatku akcyzowym z dyrektywą energetyczną w zakresie opodatkowania akcyzą wyrobów energetycznych o podwójnym zastosowaniu. Niemniej można mieć nadzieję, że podobnie jak w przypadku opodatkowania olejów smarowych wykorzystywanych do celów innych niż napędowe i grzewcze na gruncie ustawy o podatku akcyzowym z 2004 roku, uznają, że opodatkowanie wyrobów energetycznych o podwójnym zastosowaniu jest niezgodne z dyrektywą energetyczną.

Czy można odzyskać zapłaconą akcyzę?

Tak. Można próbować odzyskać akcyzę zapłaconą od wyrobów energetycznych o podwójnym zastosowaniu. Analogiczna sytuacja dotyczy również energii elektrycznej wykorzystywanej zasadniczo do celów redukcji chemicznej oraz w procesach elektrolitycznych i metalurgicznych.

Istnieją niewielkie szanse na to, aby Ministerstwo Finansów zrezygnowało z opodatkowania akcyzą wyrobów energetycznych o podwójnym zastosowaniu, jeśli ETS nie uzna polskich przepisów za niezgodne z dyrektywą – ocenia Marcin Zimny

* Marcin Zimny
prawnik w CMS Cameron McKenna