Najnowsze orzeczenia sądów administracyjnych wskazują, że wymiany udziałów mogą dokonywać nie tylko spółki kapitałowe i osoby fizyczne, lecz także spółki osobowe. Jakie skutki podatkowe ma taka transakcja?
Wymiana udziałów to transakcja, w ramach której w zamian za udziały lub akcje spółki kapitałowej podmiot wymieniający otrzymuje udziały lub akcje spółki nabywającej te aktywa. Istotne jest, że pod pewnymi warunkami transakcja wymiany udziałów jest podatkowo neutralna, co w znacznym stopniu ułatwia dokonywanie czynności restrukturyzacyjnych.
Wymiana udziałów była początkowo dostępna wyłącznie dla spółek kapitałowych. Osoby fizyczne mogą korzystać z niej dopiero od 1 stycznia 2011 r. Przepisy ustaw podatkowych nie zawierają natomiast jasnego wskazania, czy wymiana udziałów może zostać przeprowadzona za pośrednictwem spółek osobowych, których wspólnikami są osoby prawne lub fizyczne.
Zagadnienie to rozstrzygnął 17 września 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie (wyroki o sygn. I SA/Kr 1030/12, I SA/Kr 1031/12 oraz I SA/Kr 1032/12), opowiadając się za podatkową neutralnością wymiany udziałów dokonywanej przez spółki osobowe. Sąd wskazał, że skoro podatnikami podatku dochodowego z tytułu transakcji dokonanych przez spółki osobowe są ich wspólnicy (spółki osobowe są podatkowo transparentne), to również wniesienie przez spółkę osobową aportu w postaci udziałów spółki kapitałowej do innej spółki kapitałowej powinno podlegać zwolnieniu z opodatkowania tak, jakby dokonującym transakcji był jej wspólnik.
Organy podatkowe złożyły od wymienionych wyroków skargi kasacyjne, w związku z czym ostateczne rozstrzygnięcie zagadnienia będzie należało do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Główny argument przemawiający za uznaniem wymiany udziałów dokonanej za pośrednictwem spółki osobowej za zwolnioną z opodatkowania jest jednak na tyle mocny, że można mieć nadzieję na utrzymanie orzeczeń w mocy.