W obszernym katalogu zawartych przez Polskę bilateralnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania jest kilka, które mimo podpisania przed wielu laty nie doczekały się wejścia w życie. Jaka jest tego przyczyna?
Przykładem takich umów podatkowych są umowy: z Urugwajem z 2 sierpnia 1991 r., z Zambią z 19 maja 1995 r., z Nigerią z 12 lutego 1999 r. oraz z Algierią z 31 stycznia 2000 r. Powodem takiego stanu rzeczy wydaje się dotychczasowy brak spełnienia warunków konstytucyjnych (ratyfikacji) po stronie tych państw.
Wymienione umowy oparte są na Konwencji Modelowej OECD w jej brzmieniu sprzed 1991 roku, z pewnymi niekiedy istotnymi modyfikacjami. Wszystkie te umowy dotyczą zarówno podatków od dochodu, jak i majątku i zawierają (oprócz standardowych postanowień dotyczących opodatkowania studentów) nietypowy artykuł dotyczący opodatkowania profesorów i pracowników naukowych, względnie naukowo-badawczych.
W każdej ze wspomnianych umów obowiązuje inny okres trwania budowy lub montażu, skutkujący powstaniem tzw. zakładu: w umowie z Urugwajem – 12 miesięcy, z Zambią – 9 miesięcy, z Nigerią – 3 miesiące (ponadto obejmuje również prace instalacyjne lub nadzorcze), a w umowie z Algierią – 6 miesięcy (obejmuje także usługi konsultacyjne). Z kolei we wszystkich czterech umowach zbliżone są maksymalne wysokości podatku, który może być pobrany w państwie źródła. W przypadku dywidend zwykle jest to 10 lub 15 proc. Wyjątkowo w umowie z Algierią zastosowano standard OECD, czyli model 5 albo 15 proc.
W odniesieniu do odsetek i należności licencyjnych przyjęto maksymalną stawkę 10 proc., a wyjątkowo w umowie z Urugwajem do tych ostatnich płatności zastosowano dwie stawki: ogólną 15 proc. i 10 proc. w odniesieniu do usług technicznych.
W trzech przypadkach podstawową metodą unikania podwójnego opodatkowania jest wyłączenie z progresją i zaliczenie proporcjonalne w stosunku do dywidend, odsetek i należności licencyjnych, z wyjątkiem umowy z Algierią, w której przyjęto tylko metodę zaliczenia proporcjonalnego.