W uchwale NSA (sygn. akt I GPS 1/11) sąd wskazał, że nie jest nadpłatą kwota akcyzy uiszczona ze sprzedaży energii elektrycznej, gdy ten, kto ją uiścił, nie poniósł uszczerbku majątkowego. Jakie prawa przysługują podatnikowi, jeżeli taki uszczerbek poniósł?
Naczelny Sąd Administracyjny powołuje się na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które prawo do zwrotu nadpłaty przyznaje nie tylko w prostym przypadku nie- przerzucenia części podatku akcyzowego, ale także w wtedy, gdy zwrot nadpłaty stanowi de facto pokrycie innych strat poniesionych przez podatnika w wyniku bezprawnego pobrania podatku, np. straty wynikające ze zmniejszenia przychodów (zysków) z powodu bezprawnego nałożenia akcyzy na produkt.
Z drugiej jednak strony NSA wydaje się sugerować odrębne drogi dochodzenia takich roszczeń, stwierdzając, że celem i istotą roszczenia o zwrot nadpłaty nie jest, jak to już wskazano powyżej, pokrycie wszelkiego uszczerbku spowodowanego zapłatą nienależnego podatku, lecz wyłącznie restytucja straty w majątku podatnika wywołanej bezpośrednio zapłatą takiego podatku.
Jeżeli natomiast w konkretnej sytuacji po stronie podatnika wystąpił inny uszczerbek (majątkowy bądź niemajątkowy), pozostający w adekwatnym związku przyczynowym z wadliwością podstawy opodatkowania, to uszczerbek taki może podlegać kompensacji, aczkolwiek nie w postępowaniu podatkowym, lecz w sądowym postępowaniu odszkodowawczym, toczącym się na podstawie art. 417 i następnych kodeksu cywilnego.
Cytowany pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego nie może być interpretowany w sposób sprzeczny z dorobkiem orzecznictwa trybunału europejskiego i nie powinien ograniczać praw podatników do pokrycia ich uszczerbków wynikających z bezprawnego nałożenia podatku akcyzowego w ramach postępowania o zwrot nadpłaty.