Klasyfikacja wydatków do kosztów pośrednich albo bezpośrednich ma wielkie znaczenie dla podatników i często budzi wątpliwości w praktyce. W jakim momencie rozliczyć koszt w postaci nabycia części zamiennych?
Koszty uzyskania przychodów pośrednie rozpoznawane są w dacie ich poniesienia. Natomiast koszty bezpośrednio związane z osiąganym przychodem zasadniczo rozpoznaje się w momencie osiągnięcia tego przychodu. Problem rozliczenia wydatków na zakup części zamiennych rozstrzygnął NSA w wyroku z 20 lipca 2011 r. (sygn. akt II FSK 414/10).
Podatnik nabywał części zamienne na wypadek awarii i konieczności naprawy albo wymiany uszkodzonych lub zużytych elementów środka trwałego. Części te były przyjmowane do magazynu i potwierdzane księgowaniami dla potrzeb rachunkowych. Instalacja części nie powodowała zmiany wartości środka trwałego ani zmiany stanu zapasów magazynowych.
Organ podatkowy uznał, że dzień poniesienia kosztu jest tożsamy z dniem ujęcia danego wydatku jako kosztu w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Tym samym o dacie poniesienia kosztu nie może decydować data widniejąca na fakturze ani data wprowadzenia faktury do systemu księgowego. NSA nie zgodził się z twierdzeniem organu podatkowego, uznając, że momentem wyznaczającym poniesienie kosztu jest dzień, na który zaksięgowano fakturę części zamiennych, niezależnie od daty przyjęcia tych części do magazynu. Sąd wskazał, że podatnicy mają wprawdzie obowiązek prowadzenia ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a prowadzone księgi rachunkowe są zarazem księgami podatkowymi, ale o uznaniu danego przysporzenia czy wydatku za przychód, dochód lub koszt podatkowy decydują wyłącznie przepisy podatkowe.
Przepisy o rachunkowości mają znaczenie dla powstania zobowiązania podatkowego tylko w takim zakresie, jaki wynika jednoznacznie z przepisów ustaw podatkowych.