Ostatnio kontrowersje w środowisku doradców podatkowych wywołał wyrok NSA z 9 listopada 2011 r. (sygn. akt II FSK 867/10) stwierdzający, że skapitalizowane odsetki od pożyczek powinny być kosztem dopiero w momencie zapłaty. Czy to słuszne rozstrzygnięcie?
W powszechnym przekonaniu NSA dokonał w tym przypadku błędnej interpretacji przepisów podatkowych. Poprawne było zakwestionowane stanowisko WSA we Wrocławiu wyrażone w wyroku z 4 grudnia 2009 r., zgodnie z którym odsetki mogą być kosztem uzyskania przychodu już w momencie ich kapitalizacji. Do trafnego uzasadnienia WSA warto dodać jeszcze jeden argument.
Twierdzenie, że odsetki mogą być kosztem już w momencie kapitalizacji, znajduje potwierdzenie w analizie historycznej art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) ustawy o CIT. Na mocy art. 2 ustawy z 16 grudnia 1993 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 1993 r. nr 134, poz. 646) ustawodawca wykreślił z tego przepisu wyraz „zapłaconych”. Przed nowelizacją przepis ten stanowił, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych zapłaconych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Wykreślając wyraz „zapłaconych”, ustawodawca wskazał, że momentem powstania kosztów powinien być nie dzień zapłaty odsetek, ale już moment ich kapitalizacji zgodnej z warunkami umów zawartych przez kontrahentów.
Jest to zgodne z podniesionym w wyroku WSA argumentem, że w momencie kapitalizacji odsetek pożyczkodawca uzyskuje faktyczną korzyść ekonomiczną w postaci zwiększenia kwoty, od której naliczane będą dalsze odsetki, ustaje natomiast byt prawny samych odsetek. Rozumiejąc to, ustawodawca dokonał zmiany przepisów i tym samym potwierdził, że datą rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tytułu kapitalizacji odsetek powinna być właśnie data tej kapitalizacji.
Brak uwzględnienia w postępowaniu wskazanej historii omawianego przepisu nie powinien przydarzyć się przy rozstrzyganiu sprawy przez NSA.