Doświadczenie ostatnich lat pokazuje, że część podatników zawiesza pod koniec roku prowadzenie działalności. O czym powinien pamiętać przedsiębiorca, u którego pojawia się w tym okresie podatek naliczony?

Tomasz Michalik, partner, doradca podatkowy w MDDP

Zawieszenie działalności stosują często podatnicy, którzy są zwolnieni podmiotowo z VAT i nie chcą tego zwolnienia utracić, ale nierzadko dotyczy to także podatników, którzy ze zwolnienia nie korzystają. Ponieważ tacy podatnicy składają okresowe deklaracje rozliczeniowe, warto zwrócić uwagę na sytuację, gdy przedsiębiorca, który w danym okresie nie wykonuje czynności skutkujących prawem do odliczenia VAT, generuje jednak pewne wydatki. W związku z dokonanymi zakupami pojawia się u niego podatek naliczony.
Art. 86 ust. 19 ustawy o VAT przewiduje, że jeżeli w okresie rozliczeniowym podatnik nie wykonał czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz nie wykonywał tych czynności poza terytorium kraju, można kwotę podatku naliczonego przenieść do rozliczenia na następny okres rozliczeniowy. Sformułowanie „czynności poza terytorium kraju” nie jest do końca trafne. Należałoby się odnieść do czynności (także tych wykonanych poza terytorium kraju), w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, a nie do wszelkich czynności wykonanych poza terytorium kraju. Natomiast z punktu widzenia podatnika jest to korzystne dla niego rozszerzenie kryteriów.
Powyższy przepis sprawia, że podatnik, który w danym okresie nie wykonał powyższych czynności, ma do wyboru – albo przeniesienie podatku naliczonego do deklaracji za kolejny okres rozliczeniowy (nie okresy), albo wystąpienie o zwrot bezpośredni. Przy czym warto zaznaczyć, że zgodnie z art. 87 ust. 5a ustawy o VAT zasadą podstawową jest zwrot podatku w terminie 180 dni. Aby uzyskać zwrot podatku w ciągu 60 dni – co w innych przypadkach jest zasadą – podatnik musi złożyć stosowny wniosek oraz przedłożyć zabezpieczenie majątkowe. Oznacza to, że podatnik, który praktycznie przestał wykonywać czynności opodatkowane, ale u którego występuje podatek naliczony wynikający z bieżących zakupów, powinien dokładnie rozważyć w jaki sposób chce ten podatek odzyskać.