Sąd Rejonowy potwierdził nabycie spadku przez żonę po zmarłym 9 października 2006 r. mężu. 22 listopada 2007 r. żona złożyła w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych. Naczelnik urzędu ustalił zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn. Podatniczka złożyła odwołanie, ale po terminie. Decyzja naczelnika stała się ostateczna. Podatniczka wniosła więc o stwierdzenie nieważności decyzji ostatecznej.
Wyrok jest przykładem konsekwencji, jakie muszą ponieść podatnicy, jeśli nie zastosują się do wymogów określonych w przepisach. Skarżąca, stosując różne tryby postępowania, starała się wykazać, że jako małżonce zmarłego przysługuje jej prawo do zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Jak stwierdziła, art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768) ma zastosowanie również do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło po dniu 12 maja 2006 r. (zgon męża nastąpił w dniu 9 października 2006 r.). Podatniczka podkreśliła, że została wprowadzona w błąd, ponieważ wskazano jej, że musi wypełnić druk SD-Z1, natomiast formularzem właściwym do zgłoszenia nabycia spadku w sytuacji, gdy spadkobierca korzysta ze zwolnienia podatkowego, jest druk SD-3.
Sąd wskazał, że organ podatkowy odmówił najpierw stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej dotyczącej podatku od spadków i darowizn, a skarżąca nie skorzystała z prawa do odwołania od tej decyzji.
Kolejny wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji z 5 grudnia 2007 r. dotyczącej podatku od spadków i darowizn podatniczka złożyła 12 sierpnia 2010 r., wskazując jako podstawę prawną art. 247 par. 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Zdaniem sądu dyrektor izby skarbowej prawidłowo wskazał, że skarżąca złożyła ponowny wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji z 5 grudnia 2007 r.
Sąd wskazał, że w stosunku do tej samej decyzji nie jest dopuszczalne wydanie kilku decyzji w trybie stwierdzenia nieważności. Podkreślił też, że pogląd ten w szczególności odnieść należy do stanu faktycznego w niniejszej sprawie. Przedmiotem oceny dokonanej przez dyrektora izby skarbowej w uprzednio wydanej decyzji z dnia 25 sierpnia 2008 r. był ten sam zarzut naruszenia prawa podtrzymywany przez skarżącą w kolejnym wniosku.
Sąd nie miał wątpliwości, że podatniczka sformułowała te same zarzuty, dotyczące tego samego problemu, w tym samym trybie. Organ podatkowy prawidłowo więc postąpił, gdyż nie mógł rozpatrzyć kilka razy tej samej sprawy w tym samym trybie.
WYROK WSA w Gdańsku z 8 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Gd 29/11, nieprawomocny
Sprawę może rozstrzygać tylko jedna decyzja

Piotr Augustyniak, doradca podatkowy, K&L Gates

Niedopuszczalne jest wydanie kilku decyzji w trybie stwierdzenia nieważności tej samej decyzji ostatecznej, ponieważ daną sprawę administracyjną może rozstrzygnąć co do istoty tylko jedna decyzja. Rację mają organy podatkowe. Art. 249 par. 1 Ordynacji podatkowej nie wskazuje bowiem negatywnych przesłanek dopuszczalności stwierdzenia nieważności. W sytuacji gdy wydana została decyzja kończąca postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności określonej decyzji ostatecznej, ponowne orzekanie co do tej samej decyzji ostatecznej w tym samym trybie wymaga uprzedniego wyeliminowania z obrotu prawnego tej decyzji odmownej. Niedopuszczalna jest bowiem sytuacja, w której co do tej samej decyzji mogłyby istnieć sprzeczne ze sobą orzeczenie o charakterze ostatecznym.
W spornej sprawie w obrocie prawnym pozostawała decyzja ostateczna, a więc organ miał obowiązek ją uwzględnić i odmówić wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności.