Domy z prefabrykatów nazywane też potocznie kanadyjczykami mają coraz więcej zwolenników w naszym kraju. Czy realizację projektu takiego domu należy traktować jak dostawę towarów czy usługę?
Dostawa domu z prefabrykatów może spowodować u dostawcy wątpliwości w zakresie określenia konsekwencji takiej transakcji na gruncie VAT. Zwykle tego typu konstrukcję stawia się na nieruchomości będącej własnością nabywcy. Dostawca zaś oprócz zobowiązania do dostawy prefabrykowanych elementów domu zobowiązuje się również do montażu elementów składających się na dany projekt (dom). Powstaje pytanie, czy przedmiotem transakcji jest towar (dom) czy może usługa budowlano-montażowa. Odpowiedzi na te wątpliwości przyniósł wyrok WSA w Białymstoku z 9 listopada 2010 r. (sygn. akt I SA/Bk 283/10).
W sprawie tej producent domów z prefabrykatów utrzymywał, że dostarcza towary. Nie można uznać, że skoro dom po zmontowaniu staje się częścią składową gruntu, to nie można mówić o dostawie domu, bo takiego towaru nie da się sprzedać bez sprzedaży gruntu. Skarżący podkreślał, że pogląd ten jest prawidłowy na gruncie prawa cywilnego, ale jego skutki mogą być przenoszone na grunt prawa podatkowego.
W przywołanym wyroku sąd doszedł jednak do przekonania, że jeżeli z wydaniem przez dany podmiot towarów (prefabrykatów ścian, stropów, dachu itp.) i przeniesieniem prawa do rozporządzania nimi jak właściciel związanych jest wiele dodatkowych świadczeń na rzecz przyszłego właściciela, tj. posadowienie domu, montaż części budynku, pokrycie go dachem, wykonanie w nim instalacji elektrycznych, wodnych, kanalizacyjnych, to wówczas nie mamy do czynienia z dostawą towarów ani z montażem, lecz wykonaniem usługi budowy domu w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.
Należy uznać wyrok sądu za trafny. Biorąc pod uwagę cel ekonomiczny transakcji oraz jej sens dla nabywcy, trudno uznać, że przedmiotem dostawy jest dom. Gdyby przyznać rację skarżącej spółce, należałoby stwierdzić, że każda budowa domu na czyimś gruncie stanowi dostawę towaru, a nie świadczenie usług.