Płatnicy powinni wystawić i przesłać do podatnika i właściwego dla niego urzędu skarbowego PIT-11 za 2010 rok do końca lutego 2011 r. Jak powinien zachować się podatnik, który takiej informacji nie dostanie?
Podatnik, który nie otrzymał w terminie informacji o dochodach PIT-11 (termin ten za 2010 rok upływa z końcem lutego 2011 roku), powinien najpierw skontaktować się z osobami odpowiedzialnymi za wystawienie tej informacji w celu wyjaśnienia sytuacji. Dla celów dowodowych należy w formie pisemnej zwrócić się do pracodawcy (płatnika) o dostarczenie PIT-11. Najlepiej zrobić to listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. W piśmie tym warto również poinformować płatnika, że brak reakcji spowoduje konieczność zawiadomienia organów podatkowych.
Niewątpliwie przedstawione naruszenie obowiązków przez płatnika pociąga za sobą odpowiedzialność pracodawcy wynikającą z kodeksu karnego skarbowego, ale dla podatnika, niestety, nie oznacza zarazem rozwiązania jego problemów. Należy podkreślić, że nawet w przypadku gdy stosownej informacji nie otrzymamy od pracodawcy przed terminem na złożenie zeznania podatkowego, podatnik jest zobowiązany do sporządzenia tego zeznania i jego terminowego złożenia w urzędzie skarbowym.
W takiej sytuacji pozostaje, niestety, ustalenie wysokości dochodu we własnym zakresie. Niezbędne wówczas jest także poinformowanie naczelnika urzędu skarbowego o zaistniałej sytuacji. Kwota dochodów może zostać ustalona na podstawie analizy przelewów bankowych, dowodów wypłat, dokumentów ZUS RMUA, informacji uzyskanej z ZUS itp. Ustalenie właściwej podstawy opodatkowania wymagać może jednak dodatkowych kalkulacji. Natomiast kwotę kosztów uzyskania przychodów należy przyjąć według wysokości wskazanej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (standardowa ich wysokość to 1335 zł za rok).
Przy złożeniu rocznego zeznania warto też dołączyć pismo informujące o braku deklaracji PIT-11 i dokonaniu rozliczenia na podstawie innych informacji, jak również załączyć kserokopię pisma wysłanego wcześniej do pracodawcy z prośbą o przekazanie informacji o wysokości osiągniętego dochodu.
W praktyce, niestety, brak informacji PIT-11 skutecznie uniemożliwia właściwe rozliczenie podatku. Trudno bowiem choćby stwierdzić, czy płatnik odprowadził do urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy w przewidzianej przepisami wysokości. W takiej sytuacji podatnik może nie dysponować również informacjami na temat składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne potrąconych i odprowadzonych przez płatnika.
Dane te oczywiście można uzyskać w urzędzie skarbowym oraz ZUS. Cała procedura z tym związana jest jednak czasochłonna. Wskazane organy będą bowiem zmuszone do przeprowadzenia postępowania w celu sprawdzenia prawidłowości wywiązywania się płatnika z ustawowych obowiązków. Precyzyjne ustalenie tych wartości możliwe będzie dopiero po zakończeniu postępowania, a nierzadko po upływie terminu do złożenia zeznania podatkowego.
Do momentu uzyskania wszystkich niezbędnych danych podatnikowi pozostaje zadeklarowanie dochodu w wysokości dochodu otrzymanego bez uwzględnienia zaliczek pobieranych przez pracodawcę. Nie mając bowiem dowodów w zakresie zapłaconych składek oraz zaliczek na PIT, nie może ich uwzględnić w zeznaniu rocznym. Jednak po uzyskaniu stosownych informacji podatnik będzie mógł skorygować zeznanie i odzyskać ewentualnie nadpłacone kwoty.