Ochrona środowiska wymaga ponoszenia - w zależności od prowadzonej działalności gospodarczej - znacznych środków finansowych. Jednym z obowiązków prawnie nałożonych na przedsiębiorców jest rekultywacja terenu. Czy wydatki na rekultywację mogą stanowić koszty uzyskania przychodu?
ROBERT PASTERNAK
partner Deloitte
Zgodnie z ogólną definicją zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych enumeratywnie w tej ustawie. Generalnie wskazany warunek spełniają wydatki ponoszone przez przedsiębiorców w związku z rekultywacją terenu, np. byłego składowiska odpadów. Wydatki takie nie zmierzają wprawdzie bezpośrednio do wygenerowania przychodów podatkowych, jednak dotyczą całokształtu działalności gospodarczej. Konieczność przeprowadzenia rekultywacji wynika ponadto z nałożonych prawnie obowiązków wynikających z regulacji w zakresie ochrony środowiska. Dlatego też powinny być one uznawane za wydatki, których ponoszenie jest racjonalnie uzasadnione z punktu widzenia prowadzonej działalności gospodarczej - tj. spełniają one definicję kosztów uzyskania przychodów z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Takie stanowisko znajduje swoje potwierdzenie w pismach organów podatkowych np. postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego w Oświęcimiu z 28 czerwca 2006 r. (nr PDP/423-7a/06), czy w interpretacji wydanej przez dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu 29 maja 2008 r. (nr ILPB3/423-153/08-2/MC), w której wskazano, że w omawianym przypadku nie mamy do czynienia wyłącznie z dobrą wolą podatnika w zakresie przeprowadzenia rekultywacji, lecz przede wszystkim z jego obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa. Wydatki związane z działaniami rekultywacyjnymi stanowią pośrednie koszty uzyskania przychodów. Są bowiem związane z funkcjonowaniem przedsiębiorcy i wywiązywaniem się przez niego z obowiązków nałożonych przepisami prawa. Podobne stanowisko można znaleźć w wyroku z 19 stycznia 2007 r. (sygn. akt II FSK 75/06), w którym Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że rekultywacja gruntów poeksploatacyjnych nie jest odrębną działalnością gospodarczą prowadzoną przez przedsiębiorcę, lecz jest nierozerwalnie związana z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, jest jej częścią.