Organy podatkowe kwestionujące odliczenia VAT przez przedsiębiorcę z tytułu faktur, które nie dokumentują rzeczywistych transakcji, muszą udowodnić, że przedsiębiorca nie zachował należytej staranności. Tak wczoraj uznał Naczelny Sąd Administracyjny, rozpoznając sprawę spółki, która zajmowała się recyklingiem. To zmiana dotychczasowego podejścia sądu do kwestii rozstrzygania spraw dotyczących pustych faktur.
NSA, wydając wyrok, powołał się na jedengo z ostatnich orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE z 21 czerwca 2012 r. w sprawach połączonych Mahagében kft i Péter Dávid (C-80/11, C-142/11). W tej sprawie organ podatkowy odmówił podatnikowi prawa do odliczenia VAT, gdyż wystawca faktur lub jeden z jego usługodawców dopuścił się nieprawidłowości. Nie udowodnił jednak, że podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć, że transakcja mająca stanowić podstawę do odliczenia wiązała się z przestępstwem popełnionym przez wystawcę faktury lub inny podmiot działający na wcześniejszym etapie obrotu.
Jak podkreślił sędzia Janusz Zubrzycki, w świetle tego orzeczenia, organy podatkowe muszą wykazać, że podatnik świadomie uczestniczy w oszustwie. Jeśli tego nie udowodnią, to nie mogą odmawiać prawa do odliczenia VAT. Tak też należy stosować art. 88 ust. 3a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).
– Wyrok NSA w pełni wpisuje się w dorobek trybunału, podkreślając znaczenie dobrej wiary i zasady neutralności VAT jako fundamentalnej zasady konstrukcyjnej tego podatku – mówi Artur Wolny, doradca podatkowy z Sendero, pełnomocnik skarżącej spółki.
W jego ocenie wyrok NSA przełamuje niekorzystne stanowisko, prezentowane niekiedy w polskim orzecznictwie, odmawiające podatnikom nieświadomie uczestniczącym w oszustwie prawa do odliczenia VAT z faktur wystawianych przez nieuczciwych kontrahentów.
Do tej pory sądy powoływały się na przepisy krajowe, które nie pozwalają na odliczenie VAT z faktur niedokumentujących rzeczywistej transakcji. Daje on wszystkim podatnikom mocny argument w sytuacjach, gdy organy będą chciały zakwestionować prawo do odliczenia VAT wtedy, gdy podatnicy bez swojej winy padną ofiarą nieuczciwego kontrahenta.
ORZECZNICTWO
Wyroki NSA z 26 czerwca 2012 r., sygn. akt I FSK 1200/11, I FSK 1201/11.