Organ podatkowy może ustalić podstawę opodatkowania w oparciu o wartość przedsiębiorstwa emitenta akcji, gdy inwestor zaniżył w umowie cenę ich sprzedaży.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 16 marca 2011 r. odniósł się do zasad ustalenia prawidłowej podstawy opodatkowania w podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku zbycia praw majątkowych (akcji).
W rozpatrywanej sprawie podatnik nabył nieodpłatnie od Skarbu Państwa 48 akcji PZU (swojego zakładu pracy) o wartości nominalnej 10 zł każda. W wyniku przeprowadzenia splitu (podziału) akcji obniżona została ich wartość nominalna do 1 zł za każdą akcję. Podatnik sprzedał na rynku pozagiełdowym 480 akcji za łączną kwotę 480 zł. Organ podatkowy zakwestionował cenę sprzedaży akcji i stosując art. 17 ust. 2 i art.19 ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.). wezwał podatnika do zmiany wartości umowy lub podanie przyczyn ustalenia ceny sprzedaży akcji znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. Organ na podstawie opinii biegłego ustalił wartość rynkową akcji na poziomie 78 zł każda. Wycena została dokonana na podstawie wartości spółki.
Podatnik zaskarżył decyzję organu, argumentując, że o wartości rynkowej akcji nie decyduje szacunkowo ustalona wartość spółki, ale relacja pomiędzy podażą i popytem. Natomiast popyt na papiery wartościowe wyłączone z obrotu giełdowego jest ograniczony, a ówczesne pozostawienie akcji PZU poza obrotem giełdowym, uniemożliwiało określenie ich faktycznej wartości rynkowej. Podatnik zarzucił też niewykorzystanie przez organy podatkowe przy ustalaniu wartości rynkowej przedmiotowych akcji rzeczywistych wartości zgłoszonych przez innych podatników w wysokości kilkunastu złotych.
NSA nie podzielił argumentów podatnika i przyznał rację organom podatkowym. W ocenie sądu przepisy określają jasno, że w razie zaniżenia wartości rynkowej sprzedawanych praw majątkowych to kwota sprzedaży może być weryfikowana przez organy podatkowe, a podatnik nie wskazał wiarygodnych przyczyn uznania 1 zł za wartość rynkową, to organ mógł powołać biegłego. Wyrok jest prawomocny.
SYGN. AKT II FSK 1937/09