SENTENCJA - Terminy przedawnienia są terminami prawa materialnego, gdyż skutkiem ich upływu jest wygaśnięcie prawa podmiotowego i opartego na nim roszczenia podatkowego. Oceniając przedawnienie w odniesieniu do stanów faktycznych, które zaistniały przed wejściem w życie Ordynacji podatkowej należy stosować stare przepisy. SYGN. AKT II FPS 3/08
Naczelny Sąd Administracyjny w poszerzonym siedmioosobowym składzie zajął się zakresem stosowania przepisów podatkowych. Konkretnie chodziło o to, jakie przepisy określające zasady przedawnienia należy zastosować do zobowiązania powstałego przed wejściem w życie Ordynacji podatkowej.
W sprawie, która stała się przyczyną wydania wyroku, spór dotyczył odsetek za zwłokę z tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych za okres od stycznia do grudnia 1997 r. Początkowo skład orzekający NSA miał wątpliwości i zapytał, kiedy zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej przedawniają się odsetki od nieuiszczonych w terminie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Ostatecznie jednak NSA nie podjął uchwały, ale rozpoznał sprawę w poszerzonym składzie. Oddalając skargę kasacyjną dyrektora izby skarbowej, NSA skupił się na tym, jakie przepisy należało zastosować w sprawie.
W uzasadnieniu wyroku NSA zwrócił uwagę, że przepisy regulujące kwestie przedawnienia zawierają normy materialnego prawa podatkowego. Również terminy wchodzące w zakres instytucji dawności, w tym przedawnienia, są terminami prawa materialnego. Skutkiem upływu tego terminu jest bowiem wygaśnięcie prawa podmiotowego i opartego na nim roszczenia podatkowego. Jak podkreślił sąd, przy stosowaniu przepisów prawa materialnego kryterium decydującym o tym, czy dane zjawisko prawne bądź zdarzenie tworzące podatkowoprawny stan faktyczny podlega opodatkowaniu czy też nie i w jaki sposób, jest moment zaistnienia tego zjawiska prawnego czy zdarzenia. Dlatego ocena materialnoprawna stanów faktycznych, które zaistniały przed wejściem w życie Ordynacji podatkowej, nie może być dokonywana na podstawie jej przepisów. Czynności rozpoczęte na gruncie poprzedniego porządku prawnego muszą być ocenione w oparciu o przepisy ustawy z 20 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych. Ponieważ stan faktyczny sprawy dotyczy zaliczek za poszczególne miesiące 1997 roku, to zdaniem NSA przedawnienie należało analizować w oparciu o ustawę o zobowiązaniach podatkowych, a nie Ordynację podatkową.