Zawarcie z biurem rachunkowym umowy o odpowiedzialności za działania księgowego nie zwalnia płatników z odpowiedzialności przed urzędami za pomyłki, ale może złagodzić następstwa finansowe takich błędów.

Nieterminowe deklaracje

Księgowa nie złożyła w terminie obowiązkowych deklaracji do ZUS i US. Urzędy zagroziły przedsiębiorcy karami. Kto ponosi odpowiedzialność za tę sytuację?
Względem organów ubezpieczeniowych oraz skarbowych odpowiedzialność w tym wypadku ponosi płatnik składek, czyli przedsiębiorca.
Zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych to właśnie na płatniku składek spoczywa obowiązek przesłania we właściwym terminie deklaracji rozliczeniowej. Analogiczny przepis znajduje się również w ustawach o CIT i VAT.
Natomiast względem przedsiębiorcy księgowa może ponieść odpowiedzialność cywilnoprawną spowodowaną niewykonaniem zobowiązania ciążącego na niej względem przedsiębiorcy. Dodatkowo na księgowej jako profesjonalistce leży dodatkowy obowiązek zachowania szczególnej staranności w terminowości wysyłania deklaracji przedsiębiorców.
Podstawa prawna
Art. 355 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Art. 471 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.).

Błędy w zeznaniach

W zeznaniu podatkowym VAT pojawiły się błędy. Biuro nieprawidłowo dokonało wyliczeń. Kto poniesie odpowiedzialność prawną i finansową za powstały błąd: księgowa czy przedsiębiorca?
Odpowiedzialność względem Skarbu Państwa poniesie podatnik, gdyż to na nim ciąży ciężar obliczania i odprowadzania podatku VAT w odpowiedniej wysokości i terminie. Kwestie tę w szczególności normują ust. 1, 2 i 3 art. 103 ustawy o VAT. Nie ma więc sensu powoływanie się na okoliczność błędu księgowej jako sposobu obrony w omawianej sytuacji.
Oczywiście niewykluczona jest odpowiedzialność cywilnoprawna księgowej względem przedsiębiorcy za popełniony błąd w obliczeniu podatku.
Podstawa prawna
Art. 103. ust. 1, 2, 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
Art. 471 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Umowa z biurem

Jakie zapisy w umowie z biurem rachunkowym zabezpieczają przedsiębiorcę przed ewentualnymi błędami księgowego? Czy umowy te są respektowane przez urzędy?
Istotne jest, aby w umowie z biurem możliwe jak najdokładniej opisać obowiązki księgowej, tak aby nie było wątpliwości co do jej ewentualnej odpowiedzialności z tytułu wykonywania umowy. Korzystne dla przedsiębiorcy byłoby wprowadzenie m. in. postanowienia dotyczącego obowiązku zapłaty przez księgową kary umownej w wypadku niedopełnienia przez nią okreś- lonych obowiązków, np. terminowego składania deklaracji do ZUS i US. Warto też wprowadzić postanowienie, iż w określonych sytuacjach możemy dochodzić od księgowej odszkodowania przewyższającego zastrzeżoną karę umowną. Należy przy tym jednak pamiętać, iż względem organów skarbowych, celnych itp. to my ostatecznie odpowiadamy za błędy w przedłożonych im dokumentach.
Podstawa prawna
Art. 483 par. 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Art. 484. par. 1 zd. 2 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zagubienie dokumentów

W biurze rachunkowym podczas przeprowadzki zaginęła część oryginalnych dokumentów przedsiębiorcy. Kto poniesie za to ewentualną odpowiedzialność?
Względem przedsiębiorcy odpowiedzialność poniesie księgowa, bowiem nie dochowała należytej pieczy nad powierzonymi jej, jako podmiotowi profesjonalnemu, istotnymi dokumentami.
Podstawa prawna
• Art. 355 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
• Art. 471 Ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).n
• MARCIN MARCINKOWSKI
radca prawny w Kancelarii Prawniczej Marcin Marcinkowski w Warszawie