Pracownicy i przedsiębiorcy mogą skorzystać przede wszystkim z odliczenia części opłaconych składek ZUS.

W rocznym zeznaniu podatkowym pracownik może odliczyć składki odprowadzane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Kwoty odliczeń należy wykazać w PIT‑36, PIT‑36L, PIT‑37 lub w PIT-40 sporządzanym przez płatnika.

Odliczeniu od podstawy opodatkowania podlegają składki do ZUS: zapłacone w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących, potrącone w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika, od przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Pracownik może odliczyć także część składki na NFZ. Jeżeli pracujesz i samemu odprowadzasz składki na ubezpieczenie zdrowotne, to także możesz odliczyć je w rocznym zeznaniu podatkowym. Dzięki temu, możesz otrzymać zwrot podatkowy przekraczający 3 tys. złotych.

Przypomnijmy, że z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego mogą korzystać m.in. osoby zatrudnione na umowie o dzieło, pracownicy przebywający na bezpłatnym urlopie, czy też osoby utrzymujące się z najmu.

W ubiegłym roku osoby takie osoby musiały przelewać co miesiąc do ZUS-u takie kwoty: w I kw. 372,55 zł, w II kw. 364,83 zł, w III kw. 365,97 zł, w IV kw. 367,37 zł.

Oznacza to, że osoba, która sama się ubezpiecza przeznaczyła na ten cel ponad 4,4 tys. zł. Zasada jest taka, że 7,75 proc. podstawy wymiaru można odliczyć. To w konsekwencji zmniejsza wysokość składki aż o 86 proc. Oznacza to, że zwrot z tego tytułu może wynieść nawet 3,7 tys. zł.

Aby to zrobić należy w zeznaniu podatkowym umieścić kwotę, która widnieje w wypełnionym już formularzu PIT-11. I została zweryfikowana przez sprawdzenie np. druków RMUA.

Ulgi za składki zdrowotne przysługują na podstawie dokumentów, potwierdzających ich płatność. Może to być m.in. potwierdzenie przelewu bankowego lub zaświadczenie z ZUS.

Odliczenia przedsiębiorców

Składki ZUS kojarzą się przedsiębiorcom przede wszystkim z kolejną obowiązkową opłatą, o której trzeba pamiętać prowadząc własną firmę. Chociaż rzeczywiście powodują one comiesięczny odpływ środków z konta podatnika, to - oczywiście - mają też zalety. Jedną z nich jest możliwość pomniejszenia o niektóre opłacone składki ZUS przychodu, a co za tym idzie - zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. O tym, jak to zrobić i w jaki sposób uniknąć pułapki podwójnego odliczenia traktuje niniejszy artykuł.
Ubezpieczenie społeczne

Składki na ubezpieczenie społeczne - czyli rentowe, emerytalne, chorobowe i wypadkowe - stanowią największą część wszystkich odprowadzanych do ZUS-u opłat. Dlatego też dobrą wiadomością jest fakt, że mogą one w całości obniżyć podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. Ogranicza w tej kwestii przedsiębiorcę tylko jeden warunek - składka koniecznie musi być zapłacona. Oczywiście najlepiej, kiedy opłaty regulowane są terminowo - do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego składka dotyczy. Jeśli jednak - z różnych względów - zdarzy się opóźnienie w uregulowaniu należności, nie trzeba załamywać rąk - składka może pomniejszyć przychód w terminie późniejszym, w którym została zapłacona. Mimo wszystko nie warto jednak nadużywać wyrozumiałości ZUS-u i nie spóźniać się z opłatami zbyt często.

Składka na ubezpieczenie społeczne może pomniejszyć podstawę do opodatkowania na dwa sposoby - jako zaliczona do kosztów uzyskania przychodu lub też jako odliczona od dochodu. Warto tutaj przyjąć jedną z metod i wiernie ją stosować, ponieważ zdublowane składki pomniejszą podatek należny państwu, a to może już niestety wiązać się z negatywnymi konsekwencjami.

Zaliczając składki na ubezpieczenie społeczne do kosztów, należy ująć je w kolumnie 13 podatkowej księgi przychodów i rozchodów jako inne wydatki związane z działalnością gospodarczą. Natomiast jeśli wybór padnie na odliczenie składek od dochodu, nie ujmuje się ich w księdze podatkowej, ale odejmuje ich sumę od pomniejszonego o koszty przychodu.

Przedsiębiorca może pomniejszyć swój przychód o całe opłacone składki na ubezpieczenie społeczne własne oraz osoby współpracującej. A co ze składkami opłacanymi za pracowników? One także mogą pomniejszyć przychód, jednakże tylko w części, w której są finansowane przez pracodawcę i tylko w formie zwiększenia kosztów uzyskania przychodu. Koszty ponoszone na własne ubezpieczenie przez pracownika nie mogą w żaden sposób zostać zaliczone do kosztów firmowych. Składki pracownicze przedsiębiorca może rozliczyć w miesiącu, za który należne było wynagrodzenie, oczywiście pod warunkiem, że składki zostały opłacone.
Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

Fundusz Pracy zarówno przedsiębiorcy, jak i osób współpracujących oraz pracowników także może zmniejszyć podstawę opodatkowania. Jednakże - w przeciwieństwie do ubezpieczeń społecznych - możliwe jest wyłącznie ujęcie go w kosztach podatkowych. Przedsiębiorca nie może w tym przypadku zdecydować się na odliczenie opłaty od dochodu.

Podobnie jako koszt podatnik może rozliczyć opłacane za swojego pracownika składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Co ważne - mimo, że składki opłacane za pracownika stanowią koszt uzyskania przychodu, to nie ujmuje się ich - tak jak osobistych składek pracodawcy - w 13 kolumnie księgi. Jest to związane z faktem, że w kolumnie 12, przeznaczonej właśnie na wynagrodzenia, ujmuję się kwotę brutto takich wynagrodzeń - składki pracownicze automatycznie zwiększają koszt uzyskania przychodu.
A co ze zdrowotnym?

Składka na ubezpieczenie zdrowotne jako jedyna nie może pomniejszyć podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym - ani w formie zwiększenia kosztów, ani zmniejszenia dochodu. Nie oznacza to jednak, że opłacona składka zdrowotna to tylko dopełnienie obowiązków wobec ZUS.

O składkę zdrowotną przedsiębiorca może pomniejszyć wyliczoną już kwotę podatku. Ograniczają go w tym przypadku dwa warunki - po pierwsze, składka, tak jak jej poprzedniczki, musi koniecznie być opłacona, po drugie - nie cała jej wysokość, ale jedynie 7,75% może pomniejszyć wyliczoną kwotę podatku.