Kapitalizacja odsetek polega na dodaniu kwoty niezapłaconych odsetek do zobowiązania głównego, co skutkuje podwyższeniem podstawy naliczania odsetek w następnym okresie rozliczeniowym. W jaki sposób zaliczać skapitalizowane odsetki do kosztów podatkowych?
ANDRZEJ DĘBIEC
partner Kancelaria Lovells
Skutki podatkowe kapitalizacji odsetek rodziły wiele wątpliwości. Sporna była głównie kwestia, czy kapitalizację odsetek należy potraktować na równi z ich wypłatą, czy też dopiero faktyczna wypłata skapitalizowanych odsetek będzie miała określone skutki podatkowe. Z uwagi na te wątpliwości ustawodawca od 1 stycznia 2007 r. dodał do ustawy o CIT nowy art. 26 ust. 7, który zrównał kapitalizację odsetek z ich faktyczną wypłatą w przypadku wypłaty odsetek na rzecz nierezydenta, a tym samym nakazał podmiotom dokonującym kapitalizacji pobierać zryczałtowany podatek u źródła w dacie kapitalizacji.
Niektóre organy podatkowe uznały tę zmianę za argument za stanowiskiem, zgodnie z którym kapitalizacja odsetek powinna mieć takie same skutki jak faktyczna wypłata odsetek także w innych sytuacjach, np. przy rozliczaniu odsetek jako kosztów uzyskania przychodów. Przy takim założeniu podatnicy powinni rozliczać skapitalizowane odsetki jako koszty już w dacie ich kapitalizacji. Tymczasem analiza przepisów ustawy o CIT prowadzi do odmiennych wniosków. W ustawie znajdują się dwa przepisy odnoszące się do zaliczenia odsetek do kosztów. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 11 nie uważa się za koszt naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Z kolei art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) stanowi, że nie uważa się za koszt wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).
Pierwszy z przepisów formułuje ogólną zasadę, zgodnie z którą odsetki są zaliczane do kosztów podatkowych w dacie ich faktycznej zapłaty. Drugi pozwala na zaliczenie do kosztów odsetek skapitalizowanych do kwoty głównej. Konieczność wprowadzenia do ustawy art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) wynikała z faktu, że z chwilą kapitalizacji odsetki stają się częścią kwoty głównej pożyczki lub kredytu, co w świetle postanowień art. 16 ust. 1 pkt 11 oznaczałoby brak prawa do zaliczenia ich w koszty podatkowe. Nie jest zatem możliwe traktowanie skapitalizowanych odsetek jako kosztu uzyskania przychodów w dacie ich kapitalizacji. Odmienne rozumienie przepisów prowadziłoby do wniosku, że istnieje możliwość zaliczenia skapitalizowanych odsetek do kosztów zarówno w momencie kapitalizacji, jak i w dacie faktycznej spłaty pożyczki. Skapitalizowane odsetki mogą być uznane za koszt podatkowy jedynie w dacie ich zapłaty.