Wybieram się niebawem z rodziną nad morze – pisze pan Kamil. – Chcemy zamontować przyczepę do samochodu ze względu na dużą liczbę bagaży. Będziemy jechać autostradą i zastanawiam się, czy z tego powodu czeka mnie inny system opłat. Słyszałem, że większe samochody muszą zarejestrować się w elektronicznym systemie poboru opłat, nie wiem tylko, czy samochód osobowy z przyczepą będzie traktowany jako większy pojazd. Jeśli zaś będę musiał, to czy na jednym koncie mogę zarejestrować więcej niż jeden pojazd – pyta czytelnik.
Na części autostrad w Polsce, m.in. na A2, rzeczywiście obowiązuje elektroniczny system poboru opłat, viaTOLL. Dla kierowców samochodów osobowych nie jest on obowiązkowy. Choć nieco przyspiesza przejazd przez bramki, to od kierowcy zależy, czy będzie z niego korzystał. W przypadku większych pojazdów takiego wyboru nie ma. Obowiązkiem opłat są objęte pojazdy samochodowe oraz zespoły pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony. Wśród nich mogą się znaleźć samochody osobowe ciągnące przyczepę. Wszystko zależy od masy takiego zestawu – jeśli przekroczy 3,5 tony, należy korzystać z elektronicznego systemu. Taki sam obowiązek dotyczy autobusów z liczbą miejsc siedzących powyżej 9 (łącznie z kierowcą), nawet jeśli masa całkowita jest mniejsza niż 3,5 tony. Klasę wagową można określić na podstawie dowodu rejestracyjnego, karty pojazdu, wyciągu ze świadectwa homologacji, odpisu decyzji zwalniającej pojazd z homologacji lub kopii wcześniejszego dowodu rejestracyjnego o tym samym numerze VIN. Brak dokumentu, z którego jednoznacznie można określić klasę wagową, oznacza rejestracją pojazdu z klasą wagową 50, czyli równą lub przekraczającą 12 ton.
Jeśli zatem okaże się, że po przyłączeniu przyczepy waga samochodu pana Kamila będzie wyższa niż 3,5 tony, nie będzie miał możliwości płatności manualnej, czyli gotówką przy bramkach. Będzie natomiast miał obowiązek zainstalować wewnątrz pojazdu urządzenie pokładowe – viaBOX, które komunikuje się z antenami umieszczonymi na bramkach na autostradzie. Każdy użytkownik konta przedpłaconego musi mieć na nim środki wystarczające do opłacenia przejazdu. Ich brak będzie traktowany jako poruszanie się po drogach bez dokonania opłaty elektronicznej.
Warto dopilnować obowiązku i sprawdzić wagę pojazdu po dołączeniu przyczepy, zwłaszcza że za naruszenie obowiązku uiszczania opłaty elektronicznej, czyli brak rejestracji pojazdu w systemie viaTOLL, nieodpowiednią instalację urządzenia viaBOX, nieprawidłowe określenie kategorii pojazdu przy rejestracji lub wjazd na odcinek płatny bez wniesienia opłaty, zostają nałożone kary.
Pan Kamil zastanawia się również, czy na jednym koncie może zarejestrować więcej niż jeden pojazd. To oczywiście możliwe. W przypadku konta przedpłaconego (pre-pay) z jednego konta będzie pobierana należność za korzystanie z sieci dróg płatnych przez wszystkie zarejestrowane pojazdy. Przy koncie z odroczoną płatnością (post-pay) saldo konta obejmuje sumę należności, jakie należy uregulować za wszystkie pojazdy zarejestrowane w ramach konta.
Podstawa prawna
Art. 37 ustawy z 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz.U. z 2009 r. poz. 1776). Art. 13 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1310).