Resort wydał już i opublikował kilkanaście odpowiedzi na petycje. W kolejce czekają następne, w tym o VAT, PIT itp. Okazuje się, że nie każdy woli złożyć interpretację indywidualną.
Petycje to nowa droga kontaktu obywateli z władzą, wprowadzona ustawą o petycjach, która obowiązuje od 6 września 2015 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 1195). Korzysta z niej coraz więcej podatników. Do końca 2015 r. do szefa resortu finansów wpłynęła tylko jedna petycja, ale od początku 2016 r. ich popularność rośnie. Ministerstwo Finansów dostało 26 petycji, z czego na 16 minister już odpowiedział, a kolejne 10 czeka na rozstrzygnięcie.
Petycje mogą składać osoby fizyczne, firmy, podmioty nieposiadające osobowości prawnej, a także grupy podmiotów. Krąg zainteresowanych jest więc podobny jak przy interpretacjach indywidualnych, które minister wydaje na wniosek podatników. Forma odpowiedzi, zwłaszcza w sprawach VAT, jest również bardzo zbliżona. Podobnie z terminem odpowiedzi – i w jednym, i w drugim przypadku minister ma trzy miesiące na odpowiedź. Na tym jednak podobieństwa się kończą.
W przeciwieństwie do interpretacji odpowiedź na petycję nie jest bowiem wiążąca dla organów podatkowych i nie chroni podatnika, który by się do niej zastosował. Dlatego odpowiedzi podpisują wprost wiceministrowie i dyrektorzy w MF odpowiedzialni za różne dziedziny, a nie minister finansów jako organ podatkowy.
Rola petycji jest bowiem całkiem inna – to głównie narzędzie, dzięki któremu podatnik może zaproponować zmiany w przepisach podatkowych. Może też żądać rozstrzygnięcia w sprawach ważnych społecznie.
A jednak z analizy odpowiedzi na opublikowane już petycje wynika co innego – że najczęściej podatnicy otrzymują wyjaśnienia swoich problemów, a nie zapewnienie, że minister zrealizuje ich postulaty.
Przykładowo szczegółową odpowiedź otrzymał podatnik, który padł ofiarą oszusta (odpowiedź z 25 kwietnia 2016 r., nr PT1.056.1.2016.ACP.DAV.2-6). Minister drobiazgowo też odpowiedział podatnikowi, który domagał się ujednolicenia procedur i interpretacji przepisów dotyczących naliczania VAT przez Agencję Nieruchomości Rolnych od wynagrodzenia za bezumowne użytkowanie gruntów rolnych (odpowiedź z 29 kwietnia 2016 r., nr PT8.056.1.2016). W obu przypadkach jednak nie znalazł podstaw do zmiany przepisów.
W jednej z petycji podatniczka postulowała zmiany w ustawach o CIT i VAT dotyczące opodatkowania wspólnot mieszkaniowych. Chciała, aby poprzez zmiany w przepisach „skończyć z niezliczoną ilością wątpliwości w tym zakresie”. Minister wyjaśnił, że wątpliwości już wcześniej rozstrzygnął, wydając interpretacje ogólne: z 5 marca 2008 r., w której doprecyzował znaczenie pojęcia zasobów mieszkaniowych (nr DD6/8213/11/KWW/07/MB7/82), oraz z 21 czerwca 2011 r. w sprawie rozliczeń VAT wspólnot mieszkaniowych (nr PT8/033/IO1/AEW/11/PT-571). Dodał, że wątpliwości wspólnot rozwiały także sądy i trybunały, np. Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 16 kwietnia 2015 r. w sprawie Wojskowej Agencji Mieszkaniowej (sygn. C-42/14). Minister nie dostrzegł więc potrzeby zmian przepisów ani ich wykładni (odpowiedź z 18 kwietnia 2016 r., sygn. PT8.056.2.2016/WCX).
Podobnie odpowiedział na petycję dotyczącą potrzeby zmian w opodatkowaniu odszkodowań wypłacanych przez Skarb Państwa z tytułu bezprawnego przejęcia nieruchomości (odpowiedź z kwietnia 2016 r., nr DD6.056.1.2016.KCP). Powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego oraz orzecznictwo NSA, minister wyjaśnił spółce, jak należy interpretować obecne przepisy.
Zasady składania petycji / Dziennik Gazeta Prawna
W części odpowiedzi minister informuje, że zajmuje się już problemem, którego rozwiązania domaga się podatnik. Wskazał tak przykładowo w zbiorczej odpowiedzi na petycje dotyczące projektu ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej (odpowiedź z 2 marca 2016 r., nr PL-LM.056.2.2016).
Część postulatów pozostaje jednak bez odpowiedzi, tak jak było to w przypadku żądania doprecyzowania ustawy hazardowej w zakresie wynagradzania pracowników kasyn. Minister podziękował za zgłoszenie problemu, ale wyjaśnił, że trwają obecnie prace nad projektem zmian ustawy o grach hazardowych. Po jego opublikowaniu każdy będzie mógł zgłosić uwagi w trybie przepisów o działalności lobbingowej – odpowiedział 22 kwietnia 2016 r. (nr RG1.056.1.2016).