Od 15 sierpnia 2015 r. sądy przestały rozpatrywać skargi na przedłużenie przez urzędników terminu zwrotu VAT. Teraz NSA odpowie w uchwale, czy słusznie.
Zmiana była skutkiem nowelizacji prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2015 r. poz. 658). Zmieniony został m.in. art. 3 par. 2 pkt 4, który określa, jakimi sprawami mogą się zajmować sądy administracyjne.
Zmiana ta okazała się niekorzystna dla przedsiębiorców, którzy chcą dostać zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Co do zasady urząd powinien im zwrócić pieniądze w ciągu 60 dni (zgodnie z art. 87 ust. 2 ustawy o VAT). Ten sam przepis uprawnia jednak organ do przedłużenia tego terminu, jeśli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania. Urząd wydaje wtedy postanowienie.
Przed ubiegłoroczną nowelizacją przedsiębiorca mógł się poskarżyć na takie postanowienie do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Teraz w przeważającej większości sądy odrzucają takie skargi. Tak też było w sprawie, której skutkiem będzie uchwała.
Chodziło o firmę, która zaskarżyła postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu VAT do WSA w Łodzi. Sąd odrzucił jednak skargę (sygn. akt I SA/Łd 1182/15). Zwrócił uwagę na to, że postępowanie sądowoadministracyjne wszczęte zostało już po 15 sierpnia 2015 r., a więc powinny być stosowane nowe przepisy.
Wątpliwości nabrał dopiero sąd kasacyjny. Przypomniał, że nowelizacja miała na celu zmniejszenie liczby skarg na czynności i akty o charakterze czysto technicznym lub czysto procesowym. Trudno uznać, że chodzi także o postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu nadwyżki podatku, które ma znaczenie dla sytuacji ekonomicznej przedsiębiorcy – stwierdził NSA. Zauważył, że przedłużenie terminu na zwrot VAT ogranicza zasadę neutralności tego podatku, a jednocześnie możliwość swobodnego dysponowania pieniędzmi. Są to zatem skutki mające bezpośrednie przełożenie na sytuację i prawa podatnika.
Przed 15 sierpnia 2015 r. podatnicy mogli skarżyć do sądu każdy akt lub czynność z zakresu administracji publicznej, które dotyczyły uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Obecnie art. 3 par. 2 pkt 4 p.p.s.a. wyłącza z kompetencji sądów m.in. czynności i akty podejmowane w ramach postępowań uregulowanych w ramach działu IV, V i VI ordynacji podatkowej. Chodzi o postępowanie podatkowe i kontrolę.
Nie dotyczy to natomiast skarg na postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu VAT wydane w toku czynności sprawdzających. Podatnicy nadal mogą składać na nie zażalenia do sądu, zgodnie z art. 274b par. 2 ordynacji podatkowej.
ORZECZNICTWO
Postanowienie NSA z 13 lipca 2016 r., sygn. akt I FSK 724/16. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
