Znajomy od ponad roku zwleka ze zwrotem pożyczki. Na początku wierzyłam w jego tłumaczenie o braku pieniędzy i ulegałam kolejnym prośbom o przesunięcie terminu spłaty. Teraz jednak widzę, że przez cały czas wprowadzał mnie w błąd. Ostatnio kupił nowy samochód, a ja w dalszym ciągu nie otrzymałam od niego ani grosza. – Czy powinnam pozwać go do sądu – pyta pani Małgorzata
Przed podjęciem tak radykalnych kroków przeciwko dłużnikowi, który nie wywiązuje się z zobowiązania, warto wręczyć mu w pierwszej kolejności wezwanie do zapłaty. To nieskomplikowane pismo może być wystarczająco mobilizujące do zwrotu długu, a samemu wierzycielowi pozwoli zaoszczędzić czas i pieniądze, które trzeba będzie poświęcić na proces sądowy.
Wezwanie do zapłaty to pismo ponaglające dłużnika do spełnienia świadczenia. Przypomina ono o obowiązku uregulowania należności, kiedy np. upłynął termin zapłaty wymaganej kwoty. Wystosowanie wezwania do zapłaty nie jest obowiązkiem wierzyciela. Nie musi też poprzedzać skierowania pozwu do sądu. Odebrane przez dłużnika pismo może być jednak dowodem na to, że wierzyciel podejmował bezskutecznie próby ugodowego załatwienia sporu. W wielu przypadkach wezwanie wystarczy do tego, by zobowiązany uregulował dług bądź przynajmniej jego część.
Wezwanie do zapłaty najlepiej sporządzić na piśmie. Powinno ono zawierać datę i miejsce jego sporządzenia, jak również oznaczenie wierzyciela i dłużnika (tj. imię, nazwisko, adres zamieszkania, adres siedziby). Następnie pismo należy zatytułować (np. wezwanie do zapłaty, ostateczne wezwanie do zapłaty, przedsądowe wezwanie do zapłaty) i dokładnie określić w nim swoje żądanie. Powinien znaleźć się tam nie tylko postulat natychmiastowego zwrotu długu, ale także jego kwota i źródło powstania zobowiązania (umowa pożyczki, faktura).
Wierzyciel powinien również wskazać datę, w której upłynął termin zapłaty. W wezwaniu można wyliczyć i podać odsetki za opóźnienie. Kolejnym elementem jest wyznaczenie terminu zapłaty długu. Może być to np. 14 dni od dnia otrzymania wezwania. Należy pamiętać, żeby nie był to okres zbyt krótki, gdyż powinien dawać realne szanse na spłatę zobowiązania. Zbyt długi, wielomiesięczny termin może z kolei działać mało motywująco na dłużnika. Sposobem zapłaty może być dokonanie przelewu na wskazany numer rachunku bankowego bądź też wręczenie gotówki za pokwitowaniem. Na końcu pisma powinien znaleźć się czytelny podpis wierzyciela.
Dodatkowym elementem, jaki można zamieścić w piśmie, są informacje o konsekwencjach, jakie spotkają dłużnika w razie jego zlekceważenia. W przypadku pierwszego wezwania można wskazać, że w razie przekroczenia wskazanego w nim terminu sprawa zostanie przekazana kancelarii prawnej. W kolejnym można podnieść, że przekroczenie terminu spowoduje skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego, a przez to dłużnik może zostać dodatkowo obciążony kosztami sądowymi, kosztami zastępstwa procesowego oraz kosztami egzekucji.
Wezwanie musi zostać skutecznie doręczone dłużnikowi, a wierzyciel powinien posiadać informację o dacie, kiedy to nastąpiło. Dlatego pismo najlepiej wysłać listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru lub wręczyć zobowiązanemu osobiście. W drugim przypadku adresat powinien pokwitować odbiór korespondencji własnoręcznym podpisem i wskazać datę przyjęcia pisma.
W przypadku egzekwowania należności pieniężnych liczy się konsekwencja. Nie warto więc wysyłać 10 wezwań, po których i tak nie skierujemy sprawy do kancelarii prawnej lub sądu. Jeżeli więc od początku nie mamy zamiaru podejmować bardziej radykalnych kroków, lepiej w ogóle o nich nie wspominać w wezwaniu. Nie musi bowiem ono zawierać informacji o tym, jakie będą kolejne posunięcia wierzyciela.
Jeżeli niesolidny dłużnik po jego otrzymaniu pozbędzie się mieszkania, samochodu lub oszczędności tylko po to, by ukryć je przed komornikiem, może odpowiedzieć za przestępstwo z art. 300 par. 2 kodeksu karnego. Przewidziana w tym artykule kara do 5 lat pozbawienia wolności grozi dłużnikowi, który udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela w celu uniemożliwienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego. Przestępcze zachowanie może polegać, np. na usuwaniu, ukrywaniu, zbywaniu, darowaniu innej osobie albo też niszczeniu składników majątku, które są już zajęte przez organ egzekucyjny bądź też istnieje duże prawdopodobieństwo, że zajęcie takie nastąpi w przyszłości.
Pociągnięcie dłużnika do odpowiedzialności karnej nie jest uzależniona od tego, czy w jego sprawie zostało wydane już orzeczenie, które nakazuje mu spłatę zobowiązania. Jak stwierdził Sąd Najwyższy, przestępstwo określone w art. 300 par. 2 k.k. dotyczy także mienia zagrożonego zajęciem. Karę można ponieść również gdy wierzyciel w sposób niedwuznaczny daje do zrozumienia, że postanowił dochodzić swego w drodze sądowej (wyrok SN z 17 listopada 2011 r., sygn. akt V KK 226/2011). Może to przejawiać się w wezwaniu do zapłaty wraz z pouczeniem, że niespłacenie długu będzie skutkowało skierowaniem sprawy do sądu. ©?
Wzór
7 kwietnia 2016 r.
Jan ParadowskiŁódź,
ul. Słoneczna 28
21-505 Janów Podlaski
(wierzyciel)
Michał Zarzycki
ul. Lwowska 242
20-126 Lublin
(dłużnik)
OSTATECZNE WEZWANIE DO ZAPŁATY
Na podstawie art. 476 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380) wzywam do zapłaty niezwróconej należności z tytułu pożyczki w kwocie 10 000 zł (słownie: dziesięciu tysięcy złotych) udzielonej w dniu 15 lutego 2013 r., której termin zwrotu upłynął 15 lutego 2015 r.
Powyższą kwotę wraz z odsetkami ustawowymi należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego wezwania na konto o numerze 05 1140 2004 0000 1234 3455 0000. W przypadku niezastosowania się do wezwania we wskazanym terminie wystąpię na drogę postępowania sądowego w celu dochodzenia należności zarówno przeciwko dłużnikowi, jak i poręczycielowi pożyczki. Spowoduje to dodatkowo obciążenie dłużnika kosztami sądowymi, kosztami zastępstwa procesowego oraz kosztami egzekucji. Jednocześnie dłużnik zobowiązuje się niniejszym do powiadomienia o otrzymaniu niniejszego wezwania poręczyciela pożyczki, a w razie zaniechania spełnienia przyjętego na siebie zobowiązania pokryje wszelkie szkody wyrządzone z tego tytułu.
Kwituję odbiór wezwania
Dziennik Gazeta Prawna
Podstawa prawa
Art. 455, art. 476 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r. poz. 380).