Ponad 18,5 mld zł wyniosły uszczuplenia w podatkach w 2015 r. – wynika z opublikowanego sprawozdania. Najwięcej było ich w branżach: paliwowej i elektronicznej.
Wyniki dotyczą wyłącznie efektów prac inspektorów kontroli skarbowej. Nie obejmują kontroli podatkowej prowadzonej przez urzędy skarbowe, bo to odrębny pion.
Zeszłoroczne wyniki są znacznie lepsze niż rok wcześniej. Było mniej postępowań kontrolnych, za to były one dużo skuteczniejsze. W wyniku ok. 9,4 tys. kontroli (w 2014 r. było ich ok. 10,1 tys.), inspektorzy stwierdzili większe kwoty zaległości. Wykryto nieprawidłowości na 18,5 mld zł, podczas gdy w 2014 r. było to 10,6 mld zł, a w 2013 r. zaledwie 3,4 mld zł.
Decyzje wymiarowe wydano na ponad 18,4 mld zł, a na 168,5 mln podatnicy złożyli korektę.
Zdecydowaną większość, podobnie jak rok wcześniej, stanowiły ustalenia w VAT, z tym że kwotowo różnice są znaczne. Wzrosły też – w liczbach bezwzględnych – ustalenia w zakresie CIT i akcyzy, natomiast zmalały w PIT.
Struktura ustaleń podatkowych w 2015 r. kształtowała się następująco:
● wykryty VAT stanowił ponad 90 proc. łącznych ustaleń, tj. 16,8 mln zł (dla porównania w 2014 r. było to 9,1 mld zł, co stanowiło ok. 86 proc. ),
akcyza stanowiła prawie 4,3 proc. łącznych ustaleń, tj. 789,6 mln zł (w 2014 r. było to 440 mln zł, czyli niecałe 4,2 proc.),
CIT stanowił 3,9 proc. łącznych ustaleń, tj. 720,1 mln zł (w 2014 r. było to 462,1 mln zł, czyli niespełna 4,4 proc.),
PIT stanowił niecałe 1,4 proc. łącznych ustaleń, tj. 250,6 mln zł (w 2014 r. było to 410 mln zł, co stanowiło ok. 3,9 proc.).
Wyższe zabezpieczenia
Zdecydowanie zwiększyła się, w stosunku do roku poprzedniego, średnia kwota ustaleń na jedną kontrolę skarbową. W 2015 r. wzrosła ona z prawie 1,6 mln zł do ponad 3,1 mln zł, czyli o ponad 88 proc.
Wyniki kontroli skarbowej / Dziennik Gazeta Prawna
Z danych Ministerstwa Finansów wynika też, że znacznie wyższe niż wcześnie były też zabezpieczenia na majątku podatników. Urzędy kontroli skarbowej wystąpiły do urzędów skarbowych w 1435 wnioskami w tej sprawie (w 2014 r. takich wniosków było 1106), na kwotę prawie 10,5 mld zł (w 2014 r. – 5,6 mld zł). Na tej podstawie organy egzekucyjne wydały decyzje o zabezpieczeniach na majątku podatników na około 7,4 mld zł, co stanowi wzrost o 84,5 proc. w porównaniu do 2014 r. (4 mld).
Paliwo i elektronika
Najwięcej wykrytych oszustw zostało popełnionych w dwóch branżach: paliwowej i elektronicznej. Udział wyłudzeń przez podmioty handlujące paliwem wzrósł z 26 proc. (w 2014 r.) o 39,2 proc. Z kolei w branży elektronicznej zwiększył się on z 18,3 proc. do 34,2.
W tym ostatnim przypadku oszuści wykorzystywali głównie telefony komórkowe (w tym smartfony), aparaty fotograficzne i twarde dyski. Sprzedaż tych towarów następowała w długich łańcuchach dostawców, a na koniec towar był teoretycznie tylko wywożony za granicę. W rzeczywistości był sprzedawany w kraju.
W celu ukrócenia tego procederu od 1 lipca 2015 r. obrót notebookami, tabletami, smartfonami i konsolami do gier został objęty mechanizmem odwrotnego obciążenia (podatek rozlicza kupujący).
Handel metalami
Znacząco zmniejszyły się również oszustwa podatkowe w branży stalowej. Wpływ na to mogło mieć wprowadzenie, już od października 2013 r., odwróconego obciążenia VAT w handlu niektórymi wyrobami stalowymi. Na skuteczność tego rozwiązania wskazało Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych w raporcie sporządzonym na zlecenie Ministerstwa Finansów (patrz DGP z 18 lutego 2016 „Na odwrotnym obciążeniu stal zyskała dużo, ale budżet mało” ).
Potwierdzają to również najnowsze dane MF. Ze sprawozdania z kontroli skarbowej wynika, że w 2015 r. wyłudzenia przez podmioty związane z obrotem stalą stanowiły 5,8 proc. wszystkich nadużyć. Rok wcześniej było to 11,3 proc.
Z kolei udział oszustw w handlu złomem spadł z 8 proc. do 3,1 proc. wszystkich wyłudzeń VAT, a w obrocie metalami szlachetnymi – z 6,6 proc. do 3,6 proc.
Inne branże
Na podobnym poziomie pozostały natomiast oszustwa związane np. z olejem rzepakowym. Tu również, tak jak w elektronice, wykorzystywane są transakcje karuzelowe (ponad 4 proc.). Na stałym poziomie utrzymują się wyłudzenia w branży budowlanej (2,2 proc.).
Na liście obszarów największego ryzyka pojawiło się za to rolnictwo i kopaliny; w obu przypadkach na poziomie 0,4 proc. Rok wcześniej w ogóle się o nich nie mówiło.