Na łamach GP podnoszono, że praktyka stosowania wyroku TK znacznie pogorszyła sytuację podatników w Polsce, gdyż sądy administracyjne wbrew doktrynie prawa podatkowego przyjęły, że wyrok TK jest orzeczeniem interpretacyjnym.
Trybunał Konstytucyjny w wyroku o sygn. akt P30/11 z 17 lipca 2012 r. orzekł, że art. 70 par. 6 pkt 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) w zakresie, w jakim wywołuje skutek w postaci zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku z wszczęciem postępowania karnego lub postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym to postępowaniu podatnik nie został poinformowany najpóźniej z upływem terminu wskazanego w art. 70 par. 1 ordynacji podatkowej, jest niezgodny z art. 2 konstytucji. Trybunał wyraźnie wskazał na potrzebę nowelizacji tego przepisu, co nastąpiło 15 października 2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 1149) poprzez dodanie art. 70c.
Na łamach GP podnoszono, że praktyka stosowania wyroku TK znacznie pogorszyła sytuację podatników w Polsce, gdyż sądy administracyjne wbrew doktrynie prawa podatkowego przyjęły, że wyrok TK jest orzeczeniem interpretacyjnym. I na tej podstawie nadal w sprawach opartych na art. 70 par. 6 pkt 1 ordynacji podatkowej wydają niekorzystne dla podatników rozstrzygnięcia. Mianowicie uznają, że każde zawiadomienie dokonane przed wprowadzeniem art. 70c także wypełnia warunek powiadamiania podatnika, o którym mówi wyrok trybunału. Znamienne jest to, że w żadnym wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego nie znajdziemy pogłębionej analizy rodzaju orzeczenia, jakie wydał w przedmiotowej sprawie TK. Ot, NSA stwierdził, że tak jest, i basta! I takich aksjomatów zawartych w orzeczeniach przybywa w zastraszającym tempie, a sądy także coraz częściej zwalniają się z obowiązku wyjaśnienia zapadłych rozstrzygnięć, co jest sprzeczne z elementarnymi zasadami państwa prawa i praworządności, o obowiązku szerzenia kultury prawnej nie wspominając.
Tymczasem ocena sądów jest błędna, co potwierdza doktryna. Słusznie m.in. podnosi się, że przez wyrok interpretacyjny należy rozumieć takie rozstrzygnięcie trybunału, w którym rozstrzyga się nie o zgodności z konstytucją badanego przepisu, ale o konstytucyjności dekodowanego z takiego przepisu komunikatu normatywnego. Inaczej mówiąc, przedmiotem jego orzekania jest określony sposób rozumienia przepisu ustawy, który utrwalił się i znalazł jednoznaczny i autorytatywny wyraz w orzecznictwie. Przy czym z utrwalonej linii orzeczniczej powinny wynikać co najmniej dwa różne komunikaty normatywne. Wyrok o sygn. akt P 30/11 nie odpowiada m.in. tym warunkom. Także nowelizacja badanego przepisu potwierdziła, że wyrok nie należy do interpretacyjnych, gdyż przy takich orzeczeniach nigdy nie nowelizuje się przepisów.
Prawdziwe kontrowersje wywołują te orzeczenia sądów, w których stwierdza się, że organy podatkowe mogły przed wprowadzeniem szczególnej regulacji (art. 70c ordynacji) zawiadamiać podatników o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia w związku z wszczęciem postępowania karnego na podstawie art. 121 par. 1 ordynacji (zasada zaufania). Przykładem takiego orzeczenia jest wyrok NSA z 23 stycznia 2015 r. (sygn. akt II FSK 2025/13). Co ma jednak zasada zaufania do obowiązku powiadamiania? Z treści zasady zaufania nie da się wyprowadzić powyższego wniosku, a takich sztucznych zabiegów nie powinno się dokonywać zwłaszcza w prawie podatkowym. Ono, jak podkreśla TK, ma być jasne i zrozumiałe, i nie powinno stanowić pułapek dla obywateli.
Skoro dopiero z chwilą wejścia w życie art. 70c ordynacji podatkowej organy podatkowe uzyskały normatywną podstawę do informowania podatników o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania, o którym mowa w wyroku TK P 30/11, to dlaczego judykatura administracyjna przyjmuje retroaktywny skutek orzeczenia TK. Przecież orzeczenia TK wchodzą w życie z dniem ogłoszenia i wiążą na przyszłość, a nie z mocą wsteczną, gdyż to z kolei musiałoby wyraźnie wynikać z samego wyroku.
Tak czy inaczej, wskazana praktyka orzecznicza kolejny raz godzi nie tylko w fundamentalne zasady państwa prawa, ale też potwierdza, że sądy obejmują ochroną nie obywateli, wbrew konstytucyjnej powinności, ale fiskusa, którego arbitralność powinna być kontrolowana.