Daninę do 100 zł trzeba będzie uiścić jednorazowo, a nie ratalnie. Zniknie optymalizacja dotycząca części wspólnych budynków, a także możliwość zapłaty niższego podatku, gdy nieruchomość nie może być użytkowana ze względów technicznych. W efekcie na zmianach w większym stopniu zyskają gminy niż właściciele i posiadacze gruntów, budynków i budowli. Przedstawiamy podsumowanie najważniejszych zmian w podatkach i opłatach lokalnych od 1 stycznia 2016 r.
Dotychczas Od 1 stycznia 2016 r. Zalety Wady
Osoby fizyczne płaciły podatek od nieruchomości, rolny, leśny w czterech równych ratach, w terminach do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada. Nie miała znaczenia wielkość podatku do zapłaty. Podatnik mógł sam zdecydować o jednorazowej zapłacie podatku. Jeśli kwota podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego nie będzie przekraczała 100 zł, to podatek będzie płatny jednorazowo w terminie płatności pierwszej raty. Jeśli kwota daniny przekroczy 100 zł, podatek można będzie uiścić w 4 ratach. Zmiana jest korzystna dla gmin, bo dostaną one wcześniej daninę za cały rok. Ponadto jednorazowa wpłata obniży koszty poboru podatków lokalnych oraz uprości rozliczenia. Eliminuje bowiem absurdalne sytuacje, gdy podatnik wpłacał gminie np. 4 zł podatku w czterech ratach po 1 zł. Dla gorzej sytuowanych podatników zmiana oznacza pogorszenie. Jeśli ktoś zapomni o tym, że ma jednorazowo wpłacić daninę, powstanie u niego zaległość podatkowa. W efekcie, jeśli uiści należność po czasie, będzie musiał również dopłacić odsetki za zwłokę.
Podatek od nieruchomości, rolny i leśny trzeba było uiścić, nawet jeśli jego wysokość nie przekraczała kosztów doręczenia przesyłki poleconej za potwierdzeniem odbioru (6,10 zł). Jeśli wysokość podatku na dany rok nie przekroczy najniższych kosztów doręczenia w obrocie krajowym przesyłki poleconej za potwierdzeniem odbioru (6,10 zł), to gmina nie będzie pobierała daniny. Będzie to dotyczyło tylko osób fizycznych. Osoby prawne muszą składać deklaracje na podatek od nieruchomości i uiszczać daninę w wysokości wykazanej w deklaracji. Zmiana eliminuje absurd, jakim było pobieranie podatku nawet wtedy, gdy nie było to opłacalne dla gminy lub miasta, bo kwota daniny przekraczała koszty doręczenia decyzji.Nowelizacja zwolni więc gminy i miasta z obowiązku prowadzenia postępowań w sprawach o ustalenie kilkuzłotowej kwoty podatku od nieruchomości. Brak
Można było płacić podatek według niższej stawki od gruntów i budynków firmowych, które nie mogły być wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej ze względów technicznych. W ogóle nie było podatku od budowli będących w posiadaniu przedsiębiorstw, jeśli nie mogły być one wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej ze względów technicznych. Ustawa pozwala na zapłatę niższej stawki podatku jedynie od nieruchomości będących w posiadaniu przedsiębiorstw oraz budowli firmowych, w odniesieniu do których została wydana decyzja ostateczna organu nadzoru budowlanego, o której mowa w art. 67 prawa budowlanego lub decyzja ostateczna organu nadzoru górniczego, na podstawie której trwale wyłączono budynek, budowlę lub ich części z użytkowania. Zmiana oznacza dla gmin wzrost dochodów. Znikną też spory firm z gminnymi organami podatkowymi o to, jak rozumieć pojęcie „względy techniczne”. Nowelizacja spowoduje nałożenie podatku według najwyższej stawki (dla nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej) na nieruchomości będące w złym stanie technicznym. Firmy, których nie będzie stać na remont budynku, i tak będą musiały płacić daninę według najwyższej stawki.
Współwłaściciele miejsc postojowych w garażu wielostanowiskowym w budynku mieszkalnym odpowiadali za podatek solidarnie z pozostałymi współwłaścicielami. Współwłaściciele miejsc postojowych w garażu wielostanowiskowym w budynku mieszkalnym nie będą odpowiadali za podatek solidarnie z pozostałymi współwłaścicielami. Będą odpowiadali za podatek w zakresie odpowiadającym ich udziałowi w prawie własności, czyli jedynie za własne miejsce postojowe. Znikną spory z gminnymi organami podatkowymi o opodatkowanie miejsc postojowych. Ich właściciele nie będą dostawali decyzji ustalających podatek za całą powierzchnię hali garażowej. Decyzja będzie dotyczyła wyłącznie miejsca postojowego. Nowa zasada będzie dotyczyła wyłącznie miejsc postojowych w garażach wielostanowiskowych w budynkach mieszkalnych. O inne nieruchomości w dalszym ciągu będą toczyły się spory, a organ podatkowy będzie mógł wyegzekwować podatek od wybranego podatnika.
Była możliwa optymalizacja w podatku od nieruchomości. Jeśli bowiem współwłaściciele budynku wyodrębnili lokale, to od części wspólnej nieruchomości podatek był płacony jedynie od ułamka powierzchni użytkowej (wyliczanego jako stosunek powierzchni użytkowej lokalu do powierzchni całego budynku). Współwłaściciele budynku, którzy wyodrębnili w nim lokale, nie będą już mogli zmniejszyć swojego podatku od części wspólnej. Będą go bowiem płacić w zakresie odpowiadającym ich udziałowi w nieruchomości wspólnej. To pozwoli ustalić podatek od całej powierzchni użytkowej części wspólnej budynku. Zmiana pozwoli na objęcie podatkiem całej powierzchni użytkowej nieruchomości.Tym samym spowoduje wzrost wpływów do gminnych kas. Dla podatników korzystających dotychczas z optymalizacji zmiana może oznaczać bardzo duży wzrost obciążeń podatkowych.Gminy będą mogły ich kontrolować, czy rozliczają daninę według nowych zasad.
Były problemy z ustaleniem stawki podatku od gruntów pod wodami stojącymi: czy stosować stawkę właściwą dla jezior (niższą), czy dla gruntów pozostałych (wyższą).Różnice były znaczne. Stawka od gruntów pod jeziorami zajętymi na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych wynosiła maksymalnie 4,58 zł za 1 ha powierzchni, natomiast od gruntów pozostałych – 0,47 zł, ale naliczano ją nie od 1 ha, a od 1 mkw. powierzchni (1 ha to 10 tys. mkw.). Nastąpi ujednolicenie stawki dla gruntów pod wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych oraz pod wodami powierzchniowymi stojącymi. Stawka wyniesie 4,58 zł od 1 ha powierzchni i będzie co roku waloryzowana o wskaźnik inflacji, podobnie jak pozostałe stawki podatku od nieruchomości. Zyskają podatnicy posiadający grunty pod wodami jezior i stawów – będą płacić daninę według niższej stawki. Ujednolicenie stawki oznacza także mniej sporów. Gminy mogą stracić część dochodów.
Gminy i miasta miały obowiązek pobierania opłaty targowej, miejscowej i uzdrowiskowej. Gminy i miasta nie będą miały obowiązku pobierania opłat lokalnych. Będzie o tym decydowała każdorazowo rada gminy lub miasta. Zmiana korzystna zarówno dla podatników, jak i gmin. Rady gmin i miast będą mogły zdecydować o niepobieraniu daniny, jeśli uznają, że jest to dla nich nieopłacalne. Zyskają na tym podatnicy. Brak
Były wątpliwości co do zwolnienia przewidzianego w art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, dotyczącego nieruchomości stowarzyszeń. Problemy dotyczyły tego, czy zwolnienie miało zastosowanie, gdy np. budynek stowarzyszenia był jednocześnie wykorzystywany do prowadzenia działalności objętej zwolnieniem z podatku oraz do działalności gospodarczej. Zwolnione z podatku będą jedynie grunty, budynki lub ich części, które są zajęte wyłącznie na prowadzenie przez stowarzyszenia działalności statutowej wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu, z wyjątkiem wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej, oraz grunty zajęte trwale na obozowiska i bazy wypoczynkowe dzieci i młodzieży. Doprecyzowanie zwolnienia oznacza zakończenie sporów podatkowych. Stowarzyszenia, które będą wykorzystywały nieruchomości do działalności gospodarczej, będą musiały płacić podatek. To oznacza dla nich wzrost obciążeń fiskalnych.
Zwolnione z podatku od nieruchomości były grunty położone na obszarach objętych ochroną ścisłą, czynną lub krajobrazową, a także budynki i budowle trwale związane z gruntem, służące bezpośrednio osiąganiu celów z zakresu ochrony przyrody – w parkach narodowych oraz w rezerwatach przyrody. Zwolnienie zostało ograniczone. Zwolnione będą znajdujące się w parkach narodowych lub rezerwatach przyrody i służące bezpośrednio i wyłącznie osiąganiu celów z zakresu ochrony przyrody:a) grunty położone na obszarach objętych ochroną ścisłą, czynną lub krajobrazową,b) budynki i budowle trwale związane z gruntem. Zyskają gminy, ponieważ zwiększą się ich dochody z podatku od nieruchomości. Zmiana niekorzystna dla parków narodowych, ponieważ oznacza wzrost ich obciążeń podatkowych.
Zwolnione z podatku od nieruchomości były podmioty, którym Skarb Państwa (właściciel) przekazał w posiadanie zależne grunty zajęte pod sztuczne zbiorniki wodne. Opodatkowane zostają podmioty inne niż wymienione w art. 217 prawa wodnego (urzędy morskie, regionalne zarządy gospodarki wodnej, parki narodowe). Zmiana korzystna dla gmin, ponieważ mogą się spodziewać większych dochodów z podatku od nieruchomości.. Podatnicy będący posiadaczami zależnymi gruntów pod sztucznymi zbiornikami wodnymi będą musieli zapłacić podatek.