TEZA: Podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.
Linia interpretacyjna / Dziennik Gazeta Prawna
Nr IBPB-2-1/4514-94/15/MZ
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA DYREKTORA IZBY SKARBOWEJ
z 29 września 2015 r.
PROBLEM
Spółka z o.o. jest polską spółką należącą do grupy B., która jest wiodącym producentem sprzętu gospodarstwa domowego na świecie. Spółka chce rozpocząć i trwale prowadzić działalność gospodarczą na terenie podstrefy W. W tym celu zamierza nabyć nieruchomości zlokalizowane w W. składające się z zespołu budynków i budowli wraz z prawem wieczystego użytkowania bądź prawem własności działek gruntu, na których posadowione są te budynki i budowle.
Właścicielem nieruchomości jest X SA w upadłości likwidacyjnej (dalej: zbywca) i nieruchomości te wchodzą w skład masy upadłości. W wyniku rozpoczęcia postępowania upadłościowego jedynego udziałowca zbywcy, hiszpańskiej spółki Y, zagraniczny sąd gospodarczy postanowieniem z listopada 2013 r. ogłosił upadłość dobrowolną tej spółki. W konsekwencji polski sąd w W. postanowieniem z lutego 2014 r. ogłosił upadłość obejmującą likwidację majątku zbywcy.
W kwietniu 2015 r. spółka zawarła ze zbywcą warunkową przedwstępną umowę sprzedaży różnych aktywów upadłego, m.in. wspomnianych nieruchomości. Obie strony umowy są czynnymi podatnikami VAT.
Czy planowane nabycie przez spółkę z o.o. nieruchomości gruntowej i budynków wraz z towarzyszącą infrastrukturą nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
ODPOWIEDŹ IZBY
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 626) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Przy umowie sprzedaży obowiązek podatkowy ciąży na kupującym. Należałoby zatem stwierdzić, że sprzedaż nieruchomości gruntowej i budynków wraz z infrastrukturą generalnie podlega opodatkowaniu PCC, a obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na kupującym.
Jednak w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania. Na podstawie art. 2 pkt 3 wspomnianej ustawy nie podlegają temu podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.
Przez pojęcie rzeczy należy rozumieć zgodnie z art. 45 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) tylko przedmioty materialne. Rzeczy dzielą się na rzeczy ruchome i nieruchome. Kodeks cywilny w art. 46 precyzuje, że nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków (lokale mieszkalne), jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. W związku z tym, że kodeks cywilny nie zawiera definicji rzeczy ruchomych, przyjmuje się, iż rzeczami ruchomymi są przedmioty materialne niebędące nieruchomościami.
Natomiast przez zwrot „umowa sprzedaży rzeczy w postępowaniu upadłościowym” należy rozumieć wyłącznie sprzedaż rzeczy uregulowaną przepisami ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 233 ze zm.), w szczególności art. 306–330 tej ustawy.
Prawo upadłościowe i naprawcze zgodnie z art. 1 ust. 1 reguluje m.in. zasady wspólnego dochodzenia roszczeń wierzycieli od niewypłacalnych dłużników będących przedsiębiorcami oraz skutki ogłoszenia upadłości. W myśl art. 185 ust. 1 tej ustawy upadłym jest ten, wobec kogo wydano postanowienie o ogłoszeniu upadłości. Datą upadłości jest data wydania postanowienia sądu o ogłoszeniu upadłości, które jest skuteczne i wykonalne z dniem wydania.
Zgodnie z art. 61 i 62 prawa upadłościowego i naprawczego z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. Z kolei w myśl art. 311 ust. 1 prawa upadłościowego i naprawczego likwidacja masy upadłości dokonuje się przez sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego w całości lub jego zorganizowanych części, sprzedaż nieruchomości i ruchomości, przez ściągnięcie wierzytelności od dłużników upadłego i wykonanie innych jego praw majątkowych wchodzących w skład masy upadłości albo ich zbycie.
Sprzedaż dokonywana w postępowaniu upadłościowym należy do sposobów likwidacji masy upadłości i stosownie do art. 313 ust. 1 ww. ustawy ma skutki sprzedaży egzekucyjnej.
Rozpatrując opisany przypadek należy stwierdzić, że sprzedaż nieruchomości oraz budynków wraz z towarzyszącą infrastrukturą w postaci budowli, która ma być dokonana na rzecz spółki z o.o. w postępowaniu upadłościowym, będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy o PCC.