Do końca września trzeba przelać środki na fundusz. Tworzy się go dla nauczycieli, pracowników administracji i obsługi oraz emerytów i rencistów. Zasady wyliczania sum są odmienne, ale finalnie trafiają na ten sam rachunek
Dziennik Gazeta Prawna
Dziennik Gazeta Prawna
Od stycznia do sierpnia 2015 r. w szkole było zatrudnionych 10 nauczycieli na cały etat, dwóch na połówki etatu. Od września 2015 roku zostało zatrudnionych jeszcze dwóch nauczycieli na pełny etat. Zatrudnionych jest też czterech pracowników administracji i dwóch pracowników obsługi (wszyscy na pełny etat). Czy mamy tworzyć osobne konta dla ZFŚS nauczycieli i dla pracowników administracji?
Bez względu na liczbę zatrudnionych pracowników obowiązek tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS) mają jednostki sektora finansów publicznych. Należą do nich szkoły i placówki objęte systemem oświaty. Jednak w tych jednostkach oświatowych ZFŚS tworzony jest na zasadach szczególnych, wynikających z ustawy – Karta nauczyciela, a jedynie w sprawach w niej nieuregulowanych mają zastosowanie przepisy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ustawa o ZFŚS).
Odpisy na ZFŚS dokonywane są w szkole na: nauczycieli, byłych nauczycieli – emerytów i rencistów – oraz pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, pracowników szkoły niebędących nauczycielami – obecnie zatrudnionych oraz byłych pracowników – emerytów i rencistów. Te odpisy stanowią jeden fundusz w szkole. Dlatego przekazujemy je na wspólne konto ZFŚS. Nie należy więc tworzyć osobnych kont.
W księgach
Generalnie ewidencja księgowa ZFŚS powinna być prowadzona na kontach: 851 – Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych i 135 – Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia. Opis zasad funkcjonowania tych kont zawarty jest w załączniku nr 3 do rozporządzenia [jakiego?]. Odpisy na ZFŚS klasyfikuje się do paragrafu 444 – Odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Do 31 maja trzeba przekazać co najmniej 75 proc. równowartości odpisu obowiązkowego. Natomiast do 30 września danego roku 25 proc. równowartości pozostałego odpisu obowiązkowego i ewentualne zwiększenia. [schemat]
Grono pedagogiczne
Dla nauczycieli dokonuje się corocznie odpisu na ZFŚS w wysokości ustalanej jako iloczyn planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym liczby nauczycieli zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze zajęć (po przeliczeniu na pełny wymiar zajęć) skorygowanej w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych nauczycieli (po przeliczeniu na pełny wymiar zajęć) i 110 proc. kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej obowiązującej 1 stycznia danego roku (art. 53 Karty nauczyciela). W roku 2015 do ustalania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli stosuje się kwotę bazową obowiązującą 1 stycznia 2012 r. Dlatego odpis na jednego nauczyciela w 2015 roku wynosi 2879,91 zł.
Seniorzy
Dla nauczycieli będących emerytami, rencistami lub nauczycielami pobierającymi nauczycielskie świadczenie kompensacyjne dokonuje się odpisu na ZFŚS w wysokości 5 proc. pobieranych przez nich emerytur, rent oraz nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych (art. 53 ust. 2 Karty nauczyciela). Odpisu należy dokonać na każdego nauczyciela – emeryta lub rencistę, który z danej szkoły odszedł na emeryturę lub rentę albo został objęty funduszem w szkole z uwagi na likwidację macierzystej placówki.
Inni
Odpisu na ZFŚS dla pracowników szkoły niebędących nauczycielami dokonuje się zgodnie z zasadami określonymi w art. 5 ustawy o ZFŚS. W 2015 roku podstawą do obliczenia wysokości odpisów na ZFŚS jest kwota 2917,14 zł. Bierze się także pod uwagę przeciętną planowaną w danym roku kalendarzowym liczbę osób zatrudnionych u pracodawcy, skorygowaną w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych, obejmującą pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy (po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy). Na jednego zatrudnionego pracownika wysokość odpisu podstawowego wynosi 37,5 proc. przeciętnego wynagrodzenia. W 2015 roku jest to 1093,93 zł. Z kolei wysokość odpisu podstawowego na jednego pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze (w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych) wynosi 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (w 2015 roku 1458,57 zł). Wysokość odpisu podstawowego na jednego pracownika młodocianego zależy od roku jego nauki i kształtuje się na poziomie: w pierwszym roku nauki – 5 proc. przeciętnego wynagrodzenia (145,86 zł), w drugim – 6 proc. (175,03 zł), a w trzecim – 7 proc. (204,20 zł). Wysokość odpisu podstawowego może być zwiększona o 6,25 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności. W 2015 roku taki odpis wyniesie 1276,25 zł (43,75 proc. podstawy naliczania). [przykład]
Pracodawcy sprawujący opiekę socjalną nad emerytami i rencistami (w tym także ze zlikwidowanych zakładów pracy) mogą zwiększyć fundusz o 6,25 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na każdego emeryta i rencistę mającego prawo do tej opieki. W 2015 roku jest to kwota 182,32 zł. Zwiększenia mają charakter dobrowolny, pracodawca nie musi z nich korzystać, ale jeśli obejmuje opieką socjalną takie grupy osób, to powinien opcję zwiększenia wysokości odpisu rozważyć.
Warto przypomnieć, że pracodawcy, którzy utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy oraz przeznaczą na ten cel z odpisu podstawowego kwotę odpowiadającą 7,5 punktu procentowego tego odpisu, mogą zwiększyć fundusz na każdą zatrudnioną osobę o 7,5 proc. Jednak pod warunkiem przeznaczenia całości tego zwiększenia na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego. ©?
PRZYKŁAD
Do jednego worka
W szkole od stycznia do sierpnia 2015 roku było zatrudnionych 30 nauczycieli na cały etat, dwóch na połówki etatu. Od września 2015 roku zostało zatrudnionych jeszcze dwóch nauczycieli na pełny etat. Zatrudnionych jest też czterech pracowników administracji i dwóch pracowników obsługi (wszyscy są zatrudnieni na pełny etat).
1. Policzono odpis dla nauczycieli zgodnie z Kartą nauczyciela:
30 etatów + 1 etat (2 x 1 etatu) = 31 etatów
Przeciętne zatrudnienie w 2015 roku to 31 etatów: 2879,91 zł x 31 etatów = 89 277,21 zł
Odpis na ZFŚS w 2015 roku dla nauczycieli wynosi 89 277,21 zł.
2. Policzono odpis dla pracowników administracji i obsługi zgodnie z ustawą o ZFŚS:
4 + 2 = 6 x 1093,93 zł = 6563,58 zł
Odpis wynosi 6563,58 zł.
W szkole te wszystkie odpisy stanowią jeden fundusz 95 840,79 zł
W maju przekazano I ratę odpisu w wysokości 75 proc. odpisów podstawowych 71 880,59 zł (95840,79 zł x 75 proc.).
Obliczenia we wrześniu
1. Liczymy odpis dla nauczycieli zgodnie z Kartą nauczyciela:
30 etatów + 1 etat (2 x 1 etat) = 31 etatów
31 x 8 miesięcy = 248
32 etaty + 1 etat (2 x 1/2 etatu) = 33 etaty
33 etaty x 4 miesięce = 132
248 + 132 = 380 : 12 miesięcy = 31,67
Przeciętne zatrudnienie w 2015 roku to 31,67 etatu: 2879,91 zł x 31,67 etatu = 91 206,75 zł
Odpis na ZFŚS w 2015 roku dla nauczycieli wynosi 91 206,75 zł
2. Odpis dla pracowników administracji i obsługi bez zmian 6563,58 zł
3. Odpis w szkole 97 770,33 zł
4. Różnica 95 840,79 zł – 97 770,33 zł = – 1929,54 zł
5. We wrześniu należy przekazać 25 889,74 zł (97 770,33 zł – 71 880,59 zł)
SCHEMAT
Wspólny fundusz
Objaśnienia do schematu:
1. Naliczono odpis na ZFŚS: strona Wn konta 405 – Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, strona Ma konta 240 – Pozostałe rozrachunki (rozliczenie ZFŚS);
2. Odprowadzono odpis z rachunku podstawowego na rachunek ZFŚS: (75 proc. do 31 maja, pozostałą część do 30 września) strona Wn konta 240 – Pozostałe rozrachunki (rozliczenie ZFŚS), strona Ma konta 130 – Rachunek bieżący jednostki;
3. Wyciąg bankowy rachunku socjalnego (środki wpłynęły): strona Wn konta 135 – Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia (ZFŚS), strona Ma konta 851 – Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.
Podstawa prawna
Ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 111 ze zm.). Art. 53 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.).