Firma z USA wystawia faktury ujemne. Dotyczą one zwrotu kosztów marketingowych (reklama) oraz prowizji dla firmy polskiej (będącej ich przedstawicielem w Polsce) za sprzedaż oprogramowania komputerowego. Czy urząd skarbowy może zakwestionować takie faktury ujemne u polskiego przedstawiciela?

Aleksander GaŁek
prawnik, Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna z Poznania
Nie
Jeżeli nabywca potwierdzi odbiór takiej faktury oraz będzie z niej jasno wynikać, co było przyczyną korekty, to taki dokument nie powinien być zakwestionowany przez organy podatkowe.
W wystawianiu faktur ujemnych można dopatrzyć się sensu ekonomicznego, ponieważ wyrażają one okoliczność, że od wystawcy takiej faktury na rzecz jej odbiorcy należy się określona kwota pieniężna, co może wynikać np. z określenia zbyt wysokiej ceny w poprzedniej fakturze albo zafakturowania większej ilości towaru, niż w rzeczywistości zostało odbiorcy dostarczone. Jednakże ani przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ani postanowienia rozporządzenia ministra finansów z dnia 25 maja 2005 r. regulującego szczegółowe zasady wystawiania faktur nie przewidują możliwości wystawiania tego rodzaju faktur. A trzeba mieć na uwadze, że zasady wystawiania faktur charakteryzują się dużym stopniem sformalizowania i od ich zachowania często uzależnione jest kluczowe dla podatnika VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Lektura par. 17 powołanego wyżej rozporządzenia nie pozostawia wątpliwości, że w przypadku stwierdzenia pomyłki w cenie bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury należy wystawić fakturę korygującą. Sprzedawca jest obowiązany posiadać potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę i dopiero to potwierdzenie stanowi dla niego podstawę do obniżenia kwoty podatku należnego. Natomiast nabywca otrzymujący taką fakturę jest obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego. Takich uprawnień i obowiązków nie przewidują przepisy w przypadku wystawienia faktury ujemnej, zatem, opierając się na dosłownym brzmieniu przepisów, należy dojść do wniosku, że sprzedawca (wystawca faktury ujemnej) nie może w oparciu o ten dokument obniżyć kwoty podatku należnego, zaś nabywca (odbiorca takiej faktury) nie może obniżyć kwoty podatku naliczonego wynikającego z pierwotnie otrzymanej faktury.
Jednak mimo tak rygorystycznego brzmienia przepisów stanowisko organów podatkowych niekoniecznie musi być w tej sprawie tak surowe. Na przykład naczelnik Urzędu Skarbowego w Rudzie Śląskiej w wyjaśnieniach dla podatników opublikowanych na swojej stronie internetowej wskazuje wystawianie faktur ujemnych jako jeden z najczęstszych błędów popełnianych przez podatników, zaznaczając jednak przy tym, że jeżeli nabywca potwierdzi odbiór takiej faktury oraz będzie z niej jasno wynikać, co było przyczyną korekty, to taki dokument nie powinien być zakwestionowany przez organy podatkowe.
(SVB)
PODSTAWA PRAWNA
■ Par. 16-17 rozporządzenia ministra finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 95, poz. 798 z późn. zm.).