Czy wydatki związane z finansowaniem wypłaty dywidendy mogą stanowić dla spółki koszty uzyskania przychodów?
Spółki akcyjne często potrzebują środków na wypłatę dywidendy lub zwrot udziałowcom kapitału w postaci umorzenia akcji. Jednak zysk (kapitał), który podlega wypłacie (obniżeniu), nie jest synonimem gotówki. Środki finansowe są zazwyczaj zaangażowane w bieżące operacje i spółka nie ma możliwości wycofania ich w celu wypłaty dywidendy bądź obniżenia kapitału, gdyż utraciłaby przychody pochodzące z bieżących operacji. W związku z tym spółki często sfinansują wypłaty z kredytu bankowego, poza tym często ponoszą dodatkowe koszty związane z umorzeniem (np. doradztwo prawne). Powstaje pytanie, czy koszty te należy uznać za koszty uzyskania przychodu?
Generalnie rzecz ujmując, uważam, ze są to koszty uzyskania przychodu, gdyż spółka zaciąga kredyt jako alternatywę dla wycofania środków z bieżącej działalności. Siłą rzeczy taki kredyt finansuje więc jej bieżącą działalność nakierowaną na uzyskanie przychodu. Wydawałoby się, że w warunkach gospodarki rynkowej jest to oczywiste. Niestety, opinie władz skarbowych są w tej sprawie sprzeczne. Pozytywne stanowisko w tej sprawie wydała Izba Skarbowa w Warszawie (interpretacja z 12 listopada 2007 r. nr 1401/BP-II/4210-51/07/GZ), stwierdzając, że zaciągnięcie kredytu lub pożyczki na wypłatę dywidendy służy zachowaniu źródła przychodów i ma pośredni związek z uzyskiwaniem przychodów. Pierwszy Wielkopolski Urząd Skarbowy w Poznaniu (interpretacja z 7 września 2007 r., nr ZD/4061-181/07) uznał, że odsetki takie mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, gdyż są poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania, albo zabezpieczenia źródła przychodów. Podobnie w wyroku z 13 lipca 2007 r. WSA w Warszawie stwierdził, że odsetki od kredytu na wypłatę dywidendy są kosztem (sygn. akt III SA/Wa 382/07).
Z drugiej strony, Izba Skarbowa w Warszawie (interpretacja z 28 stycznia 2008 r., nr IP-PB3-423-408/07-3/AG) stwierdziła, że wydatki poniesione na opłacenie operacji umorzenia udziałów, w myśl art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. c) ustawy o CIT, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Z interpretacją tą nie sposób się zgodzić. Przepis odnosi się do umorzenia kapitałów włożonych w rozszerzenie bądź utworzenie źródeł przychodów. Tymczasem kodeks spółek handlowych nie wspomina nic o umorzeniu kapitałów, lecz wyłącznie o umorzeniu udziałów. Należy zgodzić się, że sam koszt w postaci zwrotu kapitału nie stanowi kosztu uzyskania przychodu. Powinny jednak stanowić koszt wydatki na odsetki i doradztwo związane z umorzeniem udziałów jako że stanowią one najczęściej alternatywne finansowanie bieżącej działalności spółki.
FILIP ŚWITAŁA
dyrektor departamentu podatkowego BDO Numerica